Η Επιτροπή εγκρίνει τη συμφωνία Ελλάδας-ΤΑΡ για την κατασκευή νέου αγωγού φυσικού αερίου στην Ευρώπη
Συμφωνία Ελλάδας-TAP για αγωγό φυσικού αερίου – SA.43879
Με απόφασή της την 03/03/2016, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκρινε ότι η συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας και της εταιρίας Trans Adriatic Pipeline AG (TAP) για την κατασκευή νέου αγωγού φυσικού αερίου είναι συμβατή με τους κανόνες της ΕΕ περί κρατικών ενισχύσεων.
Ο Διαδριατικός αγωγός είναι το ευρωπαϊκό σκέλος του Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου, που στοχεύει στη σύνδεση της αγοράς της ΕΕ με νέες πηγές φυσικού αερίου. Ο αγωγός, που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το κοίτασμα του Σαχ Ντενίζ ΙΙ στο Αζερμπαϊτζάν στην Ευρώπη από το 2020, θα ξεκινά από τα ελληνοτουρκικά σύνορα και μέσω Αλβανίας θα καταλήγει στην Ιταλία, διασχίζοντας υπογείως την Αδριατική. Η εταιρία που θα αναλάβει την κατασκευή και λειτουργία του Διαδριατικού αγωγού είναι η Trans Adriatic Pipeline AG (TAP), μια κοινοπραξία ενεργειακών εταιριών, η οποία θα επενδύσει 5,6 δισ. ευρώ για μία πενταετία, εκ των οποίων 2,3 δισ. στην Ελλάδα.
Η ελληνική κυβέρνηση υπέγραψε «συμφωνία φιλοξενούσας χώρας» με την TAP, η οποία προβλέπει τους όρους κατασκευής και λειτουργίας του αγωγού καθώς και τις αντίστοιχες υποχρεώσεις των δύο μερών. Επίσης, με τη συμφωνία αυτή, παρέχεται στην ως άνω κοινοπραξία ειδικό φορολογικό καθεστώς για 25 χρόνια από την έναρξη των εμπορικών δραστηριοτήτων της, γεγονός που ενδέχεται να παρέχει στην εταιρία οικονομικό πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών της και, ως εκ τούτου, να συνεπάγεται κρατική ενίσχυση κατά την έννοια των κανόνων της ΕΕ.
Η Επιτροπή εξέτασε την εν λόγω συμφωνία με βάση τις Κατευθυντήριες Γραμμές του 2014 σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την ενέργεια και την προστασία του περιβάλλοντος, σύμφωνα με τις οποίες οι κρατικές ενισχύσεις μπορούν να θεωρούνται συμβατές με τους κανόνες της ΕΕ υπό προϋποθέσεις, εφόσον προωθούν στόχους κοινού ενδιαφέροντος.
Η Επιτροπή διαπίστωσε συγκεκριμένα τα εξής:
- Το έργο θα συμβάλει στην περαιτέρω διαφοροποίηση των πηγών και των οδών του ευρωπαϊκού ενεργειακού εφοδιασμού, καθώς θα μεταφέρει φυσικό αέριο από την περιοχή της Κασπίας Θάλασσας και τη Μέση Ανατολή στην ΕΕ.
- Θα αυξηθεί ο ανταγωνισμός στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου χάρη στις επιπλέον ποσότητες φυσικού αερίου και στη νέα οδό εφοδιασμού της ΕΕ
- Η κατασκευή του αγωγού απαιτεί σημαντικές αρχικές επενδύσεις για πολλά χρόνια προτού αρχίσει να παράγει έσοδα. Το έργο θα χρηματοδοτηθεί εξ ολοκλήρου από ιδιωτικές επενδύσεις και θα αποφέρει έσοδα στο ελληνικό τμήμα μόνο από τα τέλη που θα καταβάλλουν οι πελάτες που μεταφέρουν φυσικό αέριο μέσω του αγωγού. Η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το έργο θα ήταν απίθανο να υλοποιηθεί χωρίς ενίσχυση
- Η ενίσχυση έγκειται σε ειδικό φορολογικό καθεστώς στο οποίο θα εντάσσεται η TAP, ενώ σε περίπτωση αύξησης των συντελεστών, η ενίσχυση θα περιορίζεται στο ελάχιστο φορολογικό πλεονέκτημα για τον TAP
- Ειδικότερα, το καθεστώς περιλαμβάνει έναν μηχανισμό προσαρμογής που περιορίζει το μέγιστο πλεονέκτημα για την εταιρία. Αν ο αντίστοιχος φορολογικός συντελεστής που ισχύει στην Ελλάδα αυξηθεί ή μειωθεί σε ποσοστό μεγαλύτερο από 20%, η συμμετοχή της ΤΑΡ θα υπολογιστεί εκ νέου μέσω του μηχανισμού αναπροσαρμογής.
Ως εκ τούτου, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, σύμφωνα με τις Κατευθυντήριες Γραμμές, τα οφέλη του έργου ως προς την ενίσχυση του ανταγωνισμού και την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού υπερέχουν σαφώς των στρεβλώσεων του ανταγωνισμού που ενδεχομένως να προκαλούσε η κρατική ενίσχυση. Σημειώνεται, επίσης, ότι η απόφαση της Επιτροπής για την έγκριση χορήγησης της κρατικής ενίσχυσης είναι ένας από τους όρους της συμφωνίας φιλοξενούσας χώρας που πρέπει να εκπληρωθεί προτού ξεκινήσει το έργο του Διαδριατικού αγωγού φυσικού αερίου.
Η μη εμπιστευτική έκδοση της απόφασης θα δημοσιευθεί με αριθμό απόφασης SA.43879 στο Μητρώο Κρατικών Ενισχύσεων στον ιστότοπο της ΓΔ Ανταγωνισμού, μόλις διευθετηθούν τυχόν ζητήματα περί απορρήτου.