Σχέδιο αναθεώρησης των κανόνων κρατικών ενισχύσεων για τις μεταφορές

Η Επιτροπή ξεκίνησε δημόσια διαβούλευση με την οποία κάλεσε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν παρατηρήσεις σχετικά με ένα σχέδιο που κατήρτησε για την αντικατάσταση των Κατευθυντηρίων Γραμμών 2008 σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις στις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις, καθώς και για τον σχεδιαζόμενο Κανονισμό απαλλαγής κατά κατηγορία στον τομέα των μεταφορών.

Οι κανόνες που καθορίζονται στον Κανονισμό απαλλαγής κατά κατηγορία στον τομέα των μεταφορών θα είναι συμπληρωματικοί έναντι των σχεδιαζόμενων κανόνων των νέων Κατευθυντηρίων Γραμμών στον τομέα των χερσαίων και πολυτροπικών μεταφορών. Από κοινού, τα δύο αυτά κείμενα θα αποτελέσουν ένα επικαιροποιημένο και ολοκληρωμένο εγχειρίδιο κανόνων για τη χορήγηση κρατικών ενισχύσεων στον τομέα των βιώσιμων χερσαίων μεταφορών.

Οι νέες Κατευθυντήριες Γραμμές στον τομέα των χερσαίων και πολυτροπικών μεταφορών σχεδιάζεται να περιλαμβάνουν:

1. Διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής των Κατευθυντήριων Γραμμών, ώστε να καλύπτουν όλους τους χερσαίους τρόπους μεταφοράς που είναι λιγότερο ρυπογόνοι από τις αμιγώς οδικές μεταφορές, όπως οι σιδηροδρομικές, οι εσωτερικές πλωτές μεταφορές και οι βιώσιμες πολυτροπικές μεταφορές.
2. Παγίωση και εξορθολογισμός της πρακτικής που ακολουθεί η Επιτροπή με βάση τις Κατευθυντήριες Γραμμές 2008 σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις στις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις. Αυτό θα περιλαμβάνει, για παράδειγμα, την εισαγωγή νέων κατηγοριών λειτουργικών και επενδυτικών ενισχύσεων, όπως οι ενισχύσεις για την κατασκευή πολυτροπικών εγκαταστάσεων, οι ενισχύσεις για την έναρξη νέων εμπορικών συνδέσεων και οι ενισχύσεις που συνιστούν αντιστάθμιση για την εκπλήρωση υποχρεώσεων παροχής δημόσιας υπηρεσίας στον τομέα των σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών.
3. Θέσπιση περισσότερο ευέλικτων κανόνων για τις ενισχύσεις που συμβάλλουν άμεσα στην πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, συμπεριλαμβανομένων των ενισχύσεων για τη μείωση του εξωτερικού κόστους των μεταφορών και την προώθηση της διαλειτουργικότητας (π.χ. ευκολότερη και ασφαλέστερη λειτουργία σε όλα τα εθνικά σιδηροδρομικά συστήματα) για την προώθηση της στροφής από τις οδικές προς πιο βιώσιμους τρόπους μεταφοράς.
4. Θέσπιση διασφαλίσεων για τη στήριξη της εισόδου και της ανάπτυξης νέων φορέων εκμετάλλευσης στην αγορά βιώσιμων χερσαίων μεταφορών, για παράδειγμα με τη διευκόλυνση της πρόσβασής τους σε χρηματοδότηση για την αγορά τροχαίου υλικού και σκαφών εσωτερικής ναυσιπλοΐας.

Ο Κανονισμός απαλλαγής κατά κατηγορία στον τομέα των μεταφορών θα κηρύσσει ορισμένες κατηγορίες κρατικών ενισχύσεων συμβατές με την εσωτερική αγορά και θα τις απαλλάσσει από την υποχρέωση προηγούμενης κοινοποίησης και έγκρισης από την Επιτροπή, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις. Αυτές οι κατηγορίες ενισχύσεων για πιο βιώσιμους τρόπους μεταφοράς περιλαμβάνουν ορισμένα είδη ενισχύσεων υπέρ των σιδηροδρομικών, εσωτερικών πλωτών και πολυτροπικών μεταφορών, ιδίως δε ενισχύσεις για τη στήριξη του συντονισμού των μεταφορών, οι οποίες έχουν περιορισμένες δυνατότητες στρέβλωσης του ανταγωνισμού. Η απαλλαγή αυτή θα αποτελέσει σημαντική απλούστευση, η οποία θα παρέχει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να χορηγούν γρήγορα ενισχύσεις, όταν πληρούνται οι προϋποθέσεις που περιορίζουν τη στρέβλωση του ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά. Ως εκ τούτου, υψηλό ποσοστό των κοινοποιήσιμων σήμερα μέτρων κρατικών ενισχύσεων θα εφαρμόζονται στο μέλλον από τα κράτη μέλη χωρίς να απαιτείται προηγούμενη έγκριση από την Επιτροπή. Τούτο συνάδει με την προσέγγιση της Επιτροπής να επικεντρωθεί στην επίτευξη περισσότερων και ταχύτερων αποτελεσμάτων, με παράλληλη μείωση του περιττού διοικητικού φόρτου.

Η έγκριση των νέων Κατευθυντηρίων Γραμμών και του νέου Απαλλακτικού Κανονισμού δρομολογείται για το τέλος του 2025.