Προσωρινό Πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων 2020 λόγω έξαρσης του κορωνοϊού

Το Προσωρινό Πλαίσιο που ενέκρινε η Επιτροπή την 19η Μαρτίου 2020 (C(2020)1863 τελικό), όπως τροποποιήθηκε την 3η Απριλίου 2020 (C(2020) 2215 τελικό), θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν την πλήρη ευελιξία που προβλέπεται από τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων για τη στήριξη της οικονομίας τους στο πλαίσιο της επιδημίας από τη νόσο COVID-19.

Το Προσωρινό αυτό Πλαίσιο συμπληρώνει τις λοιπές δυνατότητες που έχουν ήδη στη διάθεσή τους τα κράτη μέλη για τον μετριασμό των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της επιδημίας COVID-19 και οι οποίες περιγράφονται στην Ανακοίνωση της Επιτροπής της 13ης Μαρτίου 2020 σχετικά με μια συντονισμένη οικονομική αντίδραση στην έξαρση της νόσου COVID-19.

Στο πλαίσιο των κρατικών ενισχύσεων, πέραν των μέτρων στήριξης που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τα κράτη μέλη βάσει των υφιστάμενων κανόνων ενισχύσεων (π.χ. ΓΑΚ 651/2014, άρθρο 107 παρ. 2β ΣΛΕΕ, Κατευθυντήριες Γραμμές για τη διάσωση και αναδιάρθρωση 2014, Κανονισμός de minimis 1407/2013), το Προσωρινό Πλαίσιο επιτρέπει στα κράτη μέλη να λαμβάνουν επιπρόσθετα μέτρα στήριξης της οικονομίας και των επηρεαζόμενων από την επιδημία επιχειρήσεων, τα οποία η Επιτροπή θεωρεί προσωρινά συμβατά, βάσει του άρθρου 107 παρ. 3β ΣΛΕΕ, καθώς η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι ολόκληρη η οικονομία της ΕΕ έχει διαταραχθεί σοβαρά εξαιτίας της επιδημίας. Δεδομένου του περιορισμένου μεγέθους του προϋπολογισμού της ΕΕ, η κύρια χρηματοδότηση θα προέρχεται από τους εθνικούς προϋπολογισμούς των κρατών μελών.

Αρχικά, το Προσωρινό Πλαίσιο περιελάμβανε τις ακόλουθες πέντε μορφές ενισχύσεων που εξασφαλίζουν την πρόσβαση των επιχειρήσεων σε ρευστότητα και χρηματοδότηση:

i) Άμεσες επιχορηγήσεις, επιλεκτικά φορολογικά πλεονεκτήματα και προκαταβολές: Τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα να θεσπίσουν καθεστώτα ενισχύσεων έως 800.000 ευρώ σε επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν επείγουσες ανάγκες ρευστότητας.

ii) Κρατικές εγγυήσεις για τραπεζικά δάνεια που λαμβάνονται από εταιρίες: τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα να παρέχουν κρατικές εγγυήσεις για να εξασφαλίσουν ότι οι τράπεζες θα συνεχίσουν να χορηγούν δάνεια στους πελάτες που τα χρειάζονται.

iii) Επιδοτούμενα δημόσια δάνεια προς επιχειρήσεις: Τα κράτη μέλη μπορούν να χορηγούν δάνεια με ευνοϊκά επιτόκια σε εταιρίες. Τα δάνεια αυτά μπορούν να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να καλύψουν το άμεσο κεφάλαιο κίνησης και τις επενδυτικές τους ανάγκες.

iv) Διασφαλίσεις για τις τράπεζες που κατευθύνουν τις κρατικές ενισχύσεις προς την πραγματική οικονομία: Ορισμένα κράτη μέλη σχεδιάζουν να αξιοποιήσουν τις υπάρχουσες δυνατότητες δανεισμού των τραπεζών και να τα χρησιμοποιήσουν ως κανάλι στήριξης των επιχειρήσεων – ιδίως προς τις ΜΜΕ. Το Πλαίσιο καθιστά σαφές ότι μια τέτοια ενίσχυση θεωρείται άμεση ενίσχυση στους πελάτες των τραπεζών και όχι στις ίδιες τις τράπεζες και παρέχει καθοδήγηση σχετικά με τον τρόπο εξασφάλισης ελάχιστης στρέβλωσης του ανταγωνισμού μεταξύ των τραπεζών.

v) Βραχυπρόθεσμη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων: Το Πλαίσιο εισάγει πρόσθετη ευελιξία όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να αποδειχθεί ότι ορισμένες χώρες δεν έχουν εμπορεύσιμους κινδύνους σε σχέση με τις απαιτήσεις που προβλέπει η Ανακοίνωσης για τη βραχυπρόθεσμη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων 2013, επιτρέποντας έτσι την παροχή βραχυπρόθεσμης ασφάλισης εξαγωγικών πιστώσεων από το κράτος, όπου αυτό είναι απαραίτητο.

Στη συνέχεια, με την Ανακοίνωση της Επιτροπής της 3ης Απριλίου 2020 (C(2020) 2215 τελικό), η Επιτροπή αποφάσισε να τροποποιήσει το ανωτέρω Πλαίσιο, προκειμένου να συμπεριλάβει τις ακόλουθες πέντε επιπλέον μορφές κρατικών ενισχύσεων:

– Άμεσες επιχορηγήσεις, φορολογικά πλεονεκτήματα ή επιστρεπτέες προκαταβολές για έργα έρευνας και ανάπτυξης σχετικά με την αντιμετώπιση της νόσου COVID-19

– Άμεσες επιχορηγήσεις, φορολογικά πλεονεκτήματα ή επιστρεπτέες προκαταβολές για επενδύσεις κατασκευής ή αναβάθμισης των υποδομών δοκιμών και ανακλιμάκωσης που απαιτούνται για την ανάπτυξη, τη δοκιμή και την ανακλιμάκωση, έως την πρώτη βιομηχανική αξιοποίηση πριν από τη μαζική, παραγωγή προϊόντων που σχετίζονται με τη νόσο COVID-19

– Άμεσες επιχορηγήσεις, φορολογικά πλεονεκτήματα ή επιστρεπτέες προκαταβολές για την παραγωγή προϊόντων σχετικών με τη νόσο COVID-19,

– Αναβολή της καταβολής φόρων και/ή εισφορών κοινωνικής ασφάλισης για τη μείωση των περιορισμών ρευστότητας των επιχειρήσεων (συμπεριλαμβανομένων των αυτοαπασχολούμενων ατόμων) και τη διατήρηση της απασχόλησης και

– Επιδότηση μισθού για την κάλυψη του μισθολογικού κόστους επιχειρήσεων (συμπεριλαμβανομένων των αυτοαπασχολούμενων ατόμων), προκειμένου να αποτραπούν οι απολύσεις εργαζομένων.

Ακόμη, στο τροποποιηθέν Προσωρινό Πλαίσιο διευκρινίζεται ότι τα προσωρινά μέτρα ενίσχυσης που χορηγούνται βάσει αυτού δύνανται να σωρεύονται μεταξύ τους ή και με τους υπόλοιπους τύπους ενισχύσεων (π.χ. ενισχύσεις de minimis), τηρουμένων των κανόνων σώρευσης που καθορίζονται στους εκάστοτε εφαρμοστέους Κανονισμούς.

Το Προσωρινό Πλαίσιο, όπως τροποποιήθηκε, θα ισχύσει μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου του 2020. Για λόγους ασφάλειας δικαίου, η Επιτροπή θα αξιολογήσει, πριν από την ημερομηνία αυτήν, εάν χρειάζεται να παραταθεί η διάρκεια ισχύος του Πλαισίου.

https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_20_496

https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/IP_20_570