Προδικαστικό ερώτημα ως προς την αναδρομική ισχύ του ΓΑΚ 651/2014 – ΔΕΕ C-585/17

Η Dilly’s Wellnesshotel είναι μία ξενοδοχειακή επιχείρηση στην Αυστρία που ζήτησε από τις αρμόδιες αυστριακές αρχές την επιστροφή των φόρων επί της ενέργειας για το έτος 2011, σύμφωνα με τον αυστριακό νόμο περί επιστροφής φόρων επί της ενέργειας (EAGV). Βάσει αυτού του νόμου, το προς επιστροφή ποσό των φόρων επί της ενέργειας αντιστοιχούσε είτε στη διαφορά μεταξύ του συνολικού ποσού των φόρων και του 0,5% της καθαρής αξίας παραγωγής ή του κύκλου εργασιών της δικαιούχου επιχείρησης, είτε στη διαφορά μεταξύ του συνολικού ποσού των φόρων αυτών και των ελαχίστων επιπέδων φορολόγησης που ίσχυαν για τις σχετικές πηγές ενέργειας. Μεταξύ των δύο αυτών τρόπων υπολογισμού εφαρμοζόταν εκείνος που καθόριζε το χαμηλότερο ποσό των επιστρεπτέων φόρων επί της ενέργειας. Ωστόσο, βάσει του νόμου BBG 2011 που τροποποίησε τον νόμο EAVG, η επιστροφή φόρων περιορίσθηκε στις επιχειρήσεις που έχουν ως κύρια δραστηριότητά τους την παραγωγή ενσώματων αγαθών, ενώ αποκλείσθηκαν ρητά οι επιχειρήσεις που παρέχουν υπηρεσίες, όπως η Dilly’s Wellnesshotel. Συνεπώς, η φορολογική αρχή απέρριψε την αίτηση της Dilly’s Wellnesshotel. Σημειώνεται, συναφώς, ότι ο εν λόγω νόμος δεν κοινοποιήθηκε στην Επιτροπή, επειδή θεωρήθηκε ότι ενέπιπτε στο πεδίο εφαρμογής του τότε ισχύοντος Απαλλακτικού Κανονισμού (ΓΑΚ) 800/2008.

Η Dilly’s Wellnesshotel επιδίωξε δικαστικά την επιστροφή των σχετικών φόρων, φτάνοντας μέχρι το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο της Αυστρίας, που υπέβαλε προδικαστικό ερώτημα στο ΔΕΕ. Στο πλαίσιο αυτό, το ΔΕΕ διευκρίνισε, επί της πρώτης προδικαστικής παραπομπής C-493/14 (21.07.2016), ότι καθεστώς ενισχύσεων που δεν παραπέμπει ρητά στον προϊσχύσαντα ΓΑΚ 800/2008, παραθέτοντας τον τίτλο και τα στοιχεία δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ, δεν πληροί τις προϋποθέσεις απαλλαγής που έθετε ο εν λόγω ΓΑΚ και το κράτος μέλος εξακολουθεί να υπέχει υποχρέωση κοινοποίησης του καθεστώτος βάσει του άρθρου 108 παρ. 3 ΣΛΕΕ.

Η δικαστική διαμάχη συνεχίστηκε και υποβλήθηκε δεύτερο προδικαστικό ερώτημα στο ΔΕΕ σχετικά με το χρονικό πεδίο εφαρμογής του νέου ΓΑΚ 651/2014, τον τύπο υπολογισμού των φορολογικών μειώσεων κατά τον ΓΑΚ, καθώς και το ζήτημα εάν εθνική ρύθμιση που τροποποιεί εγκεκριμένο καθεστώς ενισχύσεων, περιορίζοντας τον κύκλο των δικαιούχων αυτών των ενισχύσεων, υπόκειται στην υποχρέωση κοινοποίησης του άρθρου 108 παρ. 3 ΣΛΕΕ.

Στο πλαίσιο αυτό και δεδομένης της πρώτης απόφασης του ΔΕΕ (C-493/14), η δεύτερη προδικαστική παραπομπή στηρίχθηκε στην παραδοχή ότι το αρχικό καθεστώς ενισχύσεων είχε εγκριθεί σιωπηρά από την Επιτροπή με την απόφαση 2005/565 που αφορούσε ένα άλλο αυστριακό μέτρο και προέβλεπε την έκπτωση του φόρου κατανάλωσης φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού κατά τα έτη 2002-2003.

Αναφορικά με την έννοια της τροποποίησης προγενέστερου εγκεκριμένου καθεστώτος ενισχύσεων, το ΔΕΕ έκρινε ότι, όταν τροποποιούνται τα κριτήρια, βάσει των οποίων προσδιορίζονται οι δικαιούχοι μιας ενίσχυσης και, συνεπώς, περιορίζεται ο αριθμός των δικαιούχων, τότε δεν πρόκειται για τροποποίηση καθαρά τυπικού ή διοικητικού χαρακτήρα, αλλά για νέα ενίσχυση που πρέπει να κοινοποιηθεί στην Επιτροπή.

Ως προς το χρονικό πεδίο εφαρμογής του ΓΑΚ 651/2014, το ΔΕΕ επισήμανε ότι στη μεταβατική διάταξη του άρθρου 58 παρ. 1 προβλέπεται ρητά η αναδρομική ισχύς του όσον αφορά προγενέστερες μεμονωμένες ενισχύσεις οι οποίες πληρούν τις σχετικές προϋποθέσεις που θέτει ο νέος ΓΑΚ. Περαιτέρω, το ΔΕΕ αποφάνθηκε ότι ενισχύσεις που χορηγήθηκαν βάσει καθεστώτος πριν την έναρξη ισχύος του ΓΑΚ 654/2014 μπορούν να τύχουν αναδρομικά απαλλαγής από την υποχρέωση κοινοποίησης, εφόσον πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις που τίθενται στον νέο ΓΑΚ. Η εξέταση της συνδρομής αυτών των προϋποθέσεων, όμως, εναπόκειται στην κρίση του εθνικού δικαστηρίου. Επομένως, το γεγονός ότι το επίμαχο καθεστώς ενισχύσεων δεν απαλλάχθηκε από την υποχρέωση κοινοποίησης, λόγω μη ρητής παραπομπής στον τότε ισχύοντα ΓΑΚ 800/2008, δεν συνεπάγεται αυτομάτως ότι δεν πληροί τις προϋποθέσεις του νέου ΓΑΚ 651/2014, οπότε και τυγχάνει πλέον απαλλαγής.

Τέλος, σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού των φορολογικών μειώσεων, το ΔΕΕ διαπίστωσε ότι, εν προκειμένω, η αυστριακή νομοθεσία καθορίζει δύο πιθανούς μειωμένους συντελεστές του περιβαλλοντικού φόρου, καθώς, επίσης, και το κριτήριο σχετικά με το ποιος από τους δύο αυτούς συντελεστές πρέπει να εφαρμοστεί σε κάθε δικαιούχο επιχείρηση. Κατά το ΔΕΕ, ένας τέτοιος τύπος υπολογισμού δεν θίγει τον σκοπό που επιδιώκει το άρθρο 44 παρ. 3 του ΓΑΚ 651/2014, σύμφωνα με το οποίο ο υπολογισμός της φορολογικής μείωσης πρέπει να βασίζεται στη μείωση του εφαρμοστέου συντελεστή περιβαλλοντικού φόρου ή στην καταβολή ενός σταθερού ποσού αντιστάθμισης ή σε συνδυασμό αυτών των μηχανισμών.

http://curia.europa.eu/juris/liste.jsf?language=en&td=ALL&num=C-585/17