Περιφερειακές ενισχύσεις

Οι νέες Κατευθυντήριες Γραμμές που υιοθέτησε η Επιτροπή [ΕΕ 2006 C 54/13] θα ισχύσουν για την περίοδο από το 2007 έως το 2013, δηλαδή την ίδια περίοδο που ισχύει και για τον επόμενο προγραμματισμό των διαρθρωτικών ταμείων της ΕΕ. Είναι ευθυγραμμισμένες με την πολιτική συνοχής της ΕΕ και τις απαιτήσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για λιγότερες και καλύτερα επικεντρωμένες κρατικές ενισχύσεις, καθώς φροντίζουν να περιορίσουν τις περιφερειακές ενισχύσεις για τις φτωχότερες περιοχές της διευρυμένης Ένωσης, σε συνδυασμό με την ανάγκη βελτίωσης του ανταγωνισμού και διασφάλισης μιας ομαλής μετάβασης.

Βάσει των νέων Κατευθυντηρίων, οι περιφερειακές ενισχύσεις θα καλύπτουν το 43,1% του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ-25, προκειμένου κανένα κράτος μέλος να μη χάσει περισσότερο από 50% των σημερινών πόρων του.

Οι μειονεκτικές περιοχές (με κατά κεφαλή ΑΕΠ χαμηλότερο από το 75% του μέσου όρου της ΕΕ-25) είναι επιλέξιμες, βάσει του άρθρου 87 § 3 στοιχείο α’, για υψηλότερα ποσοστά ενίσχυσης, καθώς και για λειτουργικές ενισχύσεις (για τη μείωση των τρεχουσών δαπανών των επιχειρήσεων). Οι περιοχές αυτές αντιπροσωπεύουν το 27,7% του πληθυσμού της ΕΕ-25. Επειδή όμως υπάρχει πολύ μεγάλη διαφορά ως προς το κατά κεφαλήν εισοδήματος των περιοχών αυτών (κυμαίνεται από 32,2% έως 74,9% του κοινοτικού μέσου όρου), αυτές κατανέμονται στις εξής τρεις κατηγορίες:

α) στις πιο απομακρυσμένες περιοχές, οι οποίες θεωρούνται μειονεκτικές βάσει του άρθρου 87 § 3 στοιχείο α’, ανεξάρτητα από το ΑΕΠ τους,

β) στις λεγόμενες «περιοχές στατιστικού αποτελέσματος», οι οποίες έχουν λιγότερο από το 75% του ΑΕΠ της ΕΕ-15 αλλά περισσότερο από το 75% του ΑΕΠ της ΕΕ-25 και καλύπτουν το 3,6% του πληθυσμού της ΕΕ-25. Γι’αυτές ισχύει ένα μεταβατικό καθεστώς: έως τις 31.12.2010 θα θεωρούνται «μειονεκτικές» και θα δικαιούνται τα χαμηλότερα ποσοστά ενίσχυσης βάσει του άρθρου 87 § 3 στοιχείο α’, με ποσοστό ενίσχυσης 30% για τις μεγάλες επιχειρήσεις. Η κατάσταση των περιοχών αυτών θα επανεξεταστεί το 2010˙ εφόσον αυτή έχει επιδεινωθεί, θα συνεχίσουν να εμπίπτουν στο άρθρο 87 § 3 στοιχείο γ’, διαφορετικά, θα είναι επιλέξιμες βάσει του άρθρου 87 § 3 στοιχείο γ’ με ποσοστό ενίσχυσης 20% από την 01.01.2011, και

γ) στις περιοχές με κατά κεφαλή ΑΕΠ μεγαλύτερο του 75% του μέσου όρου της ΕΕ-25. Γι’ αυτές, τα κράτη μέλη θα μπορούν να χορηγούν περιφερειακές ενισχύσεις χαρακτήρα με χαμηλότερα ποσοστά (μεταξύ 10 και 15%) βάσει του άρθρου 87 § 3 στοιχείο γ’, αφού πρώτα καθορίσουν τις περιοχές αυτές βάσει της εθνικής πολιτικής περιφερειακής ανάπτυξης, αλλά με κάποιο ανώτατο όριο πληθυσμιακής κάλυψης και ορισμένες ελάχιστες προϋποθέσεις, ώστε να προληφθούν τυχόν καταχρήσεις.

Προβλέπουν επίσης οι Κατευθυντήριες Γραμμές μεταβατικές ρυθμίσεις, αφενός, έως το 2010 για περιοχές που θα πληγούν από τις μεγαλύτερες μειώσεις ποσοστών ενίσχυσης και, αφετέρου, έως το 2008 για περιοχές που παύουν να είναι επιλέξιμες βάσει των νέων Κατευθυντηρίων.

Τα ποσοστά ενίσχυσης μπορούν να αυξηθούν σε όλες τις ενισχυόμενες περιοχές κατά 20%, όταν οι ενισχύσεις χορηγούνται σε μικρές επιχειρήσεις και κατά 10%, όταν χορηγούνται σε μεσαίες επιχειρήσεις.

Μία νέα μορφή ενισχύσεων εισάγεται, προκειμένου να ενθαρρυνθούν επιχειρήσεις που ξεκινούν τη δραστηριότητά τους σε ενισχυόμενες περιοχές, που θα ισχύουν για τα στάδια εγκατάστασης και ανάπτυξης των μικρών επιχειρήσεων για τα πρώτα πέντε έτη, ενώ προβλέπεται και μία νέα μορφή λειτουργικών ενισχύσεων, ώστε να αντιμετωπισθεί η μείωση του πληθυσμού στις πλέον αραιοκατοικημένες περιοχές, ενώ οι κανόνες για τη χορήγηση λειτουργικών ενισχύσεων στις πιο απομακρυσμένες περιοχές απλοποιούνται.

Τέλος, διασαφηνίζονται και απλοποιούνται οι ισχύοντες κανόνες. Ειδικότερα, περιλαμβάνονται για πρώτη φορά στις Κατευθυντήριες Γραμμές για τις περιφερειακές ενισχύσεις οι κανόνες για τα πολύ μεγάλα επενδυτικά σχέδια άνω των 50 εκατομμυρίων €.