Η Επιτροπή επιβεβαίωσε ότι τα περισσότερα μέτρα προς την εταιρεία Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα δεν εμπίπτουν στο πεδίο ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων, επειδή αφορούν την προστασία των ουσιωδών συμφερόντων ασφαλείας της Ελλάδας. Ωστόσο, το ελληνικό κράτος οφείλει να ανακτήσει ποσό (έως 55 εκατ. €) δημόσιας στήριξης για τις μη στρατιωτικές δραστηριότητες της εταιρείας, καθώς οι ενισχύσεις αυτές δεν πληρούν τις προϋποθέσεις των Κατευθυντήριων Γραμμών 2004 για τη διάσωση και την αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων
Μερική ενίσχυση τα ελληνικά μέτρα για την Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα – SA.34308
Η εταιρεία Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα Α.Ε.- («ΕΑΣ») είναι ελληνική εταιρεία, ανήκουσα σχεδόν εξ ολοκλήρου στο ελληνικό Δημόσιο. Η ΕΑΣ κατασκεύαζε τόσο προϊόντα του τομέα της άμυνας (π.χ. όπλα πεζικού, πυρομαχικά, οπλικά συστήματα, δεξαμενές καυσίμων αεροσκαφών) όσο και προϊόντα για μη στρατιωτικούς σκοπούς (π.χ. μικρά πιστόλια, εκρηκτικά για κατασκευαστικές εργασίες, πυροτεχνήματα).
Κατά την περίοδο 2004-2011, η Ελλάδα ενέκρινε μια σειρά μέτρων στήριξης της ΕΑΣ. Τα μέτρα αυτά περιλάμβαναν άμεση επιχορήγηση από το κράτος, ύψους 10 εκατ. €, αύξηση του κεφαλαίου κατά 158 εκατ. € και αρκετές κρατικές εγγυήσεις για δάνεια μέχρι του ποσού των 942 εκατ. €.
Η Επιτροπή διενήργησε διεξοδική έρευνα των ελληνικών μέτρων υπέρ της ΕΑΣ και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι:
– Η μεγάλη πλειονότητα των μέτρων για την ΕΑΣ δεν εμπίπτει στο πεδίο του ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων της ΕΕ, διότι τα μέτρα αυτά εξυπηρέτησαν τα ελληνικά συμφέροντα ασφαλείας.
Η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το μεγάλο ποσοστό των μέτρων (ήτοι το σύνολο της άμεσης επιχορήγησης, ύψους 10 εκατ. € από το κράτος και το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης κεφαλαίου και των κρατικών εγγυήσεων) στήριξε τη στρατιωτική παραγωγή της ΕΑΣ και αφορούσε αποκλειστικά προϊόντα απαραίτητα για την προστασία των ουσιωδών συμφερόντων ασφάλειας της Ελλάδας. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα μέτρα εξαιρούνται από την αξιολόγηση των κρατικών ενισχύσεων, σύμφωνα με το άρθρο 346 ΣΛΕΕ, το οποίο προβλέπει ότι κάθε κράτος μέλος δύναται να λαμβάνει τα μέτρα που θεωρεί αναγκαία για την προστασία ουσιωδών συμφερόντων της ασφαλείας του, που αφορούν την παραγωγή ή εμπορία όπλων, πυρομαχικών και πολεμικού υλικού.
– Ορισμένα μέτρα (ύψους 55 εκατ. €) για τις μη στρατιωτικές δραστηριότητες της ΕΑΣ συνιστούν παράνομες κρατικές ενισχύσεις.
Η Επιτροπή κατέληξε, επίσης, στο συμπέρασμα ότι, από την άλλη πλευρά, ένα μικρό ποσοστό των μέτρων αφορούσε τις μη στρατιωτικές δραστηριότητες της ΕΑΣ. Συνεπώς, τα εν λόγω μέτρα υπόκεινται στους κανόνες κρατικών ενισχύσεων της ΕΕ. Δεδομένου ότι η ΕΑΣ ήταν προβληματική επιχείρηση, τα μέτρα αυτά θα έπρεπε να αξιολογηθούν σύμφωνα με τους όρους που καθορίζονται στις τότε εφαρμοστέες Κατευθυντήριες Γραμμές του 2004 για τη διάσωση και την αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων. Ειδικότερα, βάσει των εν λόγω Κατευθυντήριων Γραμμών, απαιτείτο από την Ελλάδα να υποβάλει αξιόπιστο σχέδιο αναδιάρθρωσης για να αποκαταστήσει τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της εταιρείας, καθώς και να προτείνει αντισταθμιστικά μέτρα για τον μετριασμό των στρεβλώσεων του ανταγωνισμού, που προκαλούνται από την ενίσχυση. Ελλείψει τέτοιου σχεδίου αναδιάρθρωσης και αντισταθμιστικών μέτρων, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα μέτρα αυτά συνιστούν κρατική ενίσχυση, η οποία πρέπει να ανακτηθεί από την Ελλάδα.
Περαιτέρω, στα μέσα του 2013, στο πλαίσιο της τακτικής επανεξέτασης του παλαιότερου προγράμματος χρηματοδοτικής βοήθειας του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας, η Ελλάδα ανέλαβε την υποχρέωση να διασπάσει την ΕΑΣ σε δύο εταιρείες: μία εταιρεία για τα συνδεόμενα με τον τομέα της άμυνας προϊόντα και μία χωριστή εταιρεία για τις μη στρατιωτικές δραστηριότητες. Η πρώτη εταιρεία (για προϊόντα συνδεόμενα με τον τομέα της άμυνας) έχει την επωνυμία Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα Ανώνυμη Βιομηχανική και Εμπορική Εταιρεία (στρατιωτική ΕΑΣ). Επομένως, η δεύτερη αυτή εταιρεία (για τις μη στρατιωτικές δραστηριότητες της πρώην ΕΑΣ) είναι η μόνη που ευθύνεται για την επιστροφή της παράνομης ενίσχυσης και πρόκειται να εκκαθαρισθεί.
Τέλος, σημειώνεται ότι αυτή η πραγματική διάσπαση της ΕΑΣ θα συμβάλει στο να διασφαλισθεί ότι ενδεχόμενη μελλοντική στήριξη, που είναι αναγκαία για τα ουσιώδη συμφέροντα ασφάλειας της χώρας, δεν θα υπόκειται στους κανόνες κρατικών ενισχύσεων.
Η μη εμπιστευτική έκδοση της απόφασης θα δημοσιευθεί με τον αριθμό υπόθεσης SA.34308 στο Μητρώο Κρατικών Ενισχύσεων στον ιστότοπο της ΓΔ Ανταγωνισμού, αφού διευθετηθούν τυχόν ζητήματα περί απορρήτου.