Η Επιτροπή ενέκρινε τη σχεδιαζόμενη ιταλική ενίσχυση με τη μορφή προληπτικής ανακεφαλαιοποίησης της τράπεζας Monte dei Paschi di Siena (MPS) ως τμήμα του σχεδίου αναδιάρθρωσής της, καθώς την έκρινε σύμφωνα με την Οδηγία 2014/59/ΕΕ για την ανάκαμψη και την εξυγίανση των πιστωτικών ιδρυμάτων. Με τον τρόπο αυτόν θα διασφαλισθεί η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της τράπεζας, ενώ θα περιορισθούν οι πιθανές στρεβλώσεις στον ανταγωνισμό
Ιταλική ενίσχυση για προληπτική ανακεφαλαιοποίηση της τράπεζας MPS – SA.47677
Η Επιτροπή ενέκρινε τη χορήγηση κρατικής ενίσχυσης, ύψους 5,4 δισ. € για την προληπτική ανακεφαλαιοποίηση της τράπεζας MPS, η οποία έρχεται σε συνέχεια της κατ’ αρχήν συμφωνίας της 1ης Ιουνίου 2017 μεταξύ της Επιτρόπου Vestager και του Ιταλού Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών, Pier Carlo Padoan, επί του σχεδίου ανακεφαλαιοποίησης της MPS. Συνεπώς, πληρούνται, πλέον, οι δύο προϋποθέσεις για τη συμφωνία αυτή, ήτοι αφενός η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει επιβεβαιώσει, υπό την ιδιότητά της ως εποπτεύουσας αρχής, ότι η MPS είναι φερέγγυα και πληροί τις απαιτήσεις σε κεφάλαιο και αφετέρου η Ιταλία έχει αποσπάσει επίσημη δέσμευση από ιδιώτες επενδυτές να αγοράσουν το χαρτοφυλάκιο μη εξυπηρετούμενων δανείων της τράπεζας.
Το σχέδιο αναδιάρθρωσης επιτρέπει στην MPS να αντιμετωπίσει προληπτικά τις πιθανές κεφαλαιακές ανάγκες που μπορεί να προκύψουν, σε περίπτωση επιδείνωσης των οικονομικών συνθηκών. Προκειμένου να εγκριθεί η κρατική κεφαλαιακή ενίσχυση, οι μέτοχοι της MPS και οι πιστωτές μειωμένης εξασφάλισης έχουν συνεισφέρει 4,3 δισ. €, με αποτέλεσμα να περιορίσουν την ανάγκη χρησιμοποίησης χρημάτων των φορολογουμένων, σύμφωνα με τους ενωσιακούς κανόνες κρατικών ενισχύσεων. Επιπλέον, η τράπεζα θα υποβληθεί σε εις βάθος αναδιάρθρωση, προκειμένου να διασφαλισθεί αφενός η μελλοντική της βιωσιμότητα και αφετέρου το γεγονός ότι το ιταλικό κράτος θα αποζημιωθεί επαρκώς για την επένδυσή του.
Τον Δεκέμβριο του 2016, η MPS ανακοίνωσε την πρόθεσή της να αιτηθεί προληπτική ανακεφαλαιοποίηση, κατόπιν της αποτυχημένης προσπάθειας αύξησης του μετοχικού της κεφαλαίου από τους ιδιώτες επενδυτές. Αυτή η προσπάθεια έλαβε χώρα σε συνέχεια της επίδοσης της τράπεζας στα stress tests των τραπεζών σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, που πραγματοποιήθηκαν το 2016 από την Ευρωπαϊκή Αρχή των Τραπεζών και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, όπου φάνηκε η έλλειψη κεφαλαίου στο δυσμενές σενάριο, το οποίο αναπαράγει την περίπτωση επιδείνωσης των οικονομικών συνθηκών.
Προκειμένου να αντιμετωπισθεί αυτή η έλλειψη, σύμφωνα με το ιταλικό σχέδιο αναδιάρθρωσης:
– Οι ομολογιούχοι μειωμένης εξασφάλισης και οι μέτοχοι έχουν συνεισφέρει 4,3 εκατ. €, μέσω της μετατροπής των ομολόγων μειωμένης εξασφάλισης σε μετοχικό κεφάλαιο και της μείωσης του αριθμού των υφιστάμενων μετόχων, σύμφωνα και με την αρχή επιμερισμού των βαρών.
– Η MPS έχει εκποιήσει κάποιες δραστηριότητές της, αυξάνοντας το ύψος του ιδιωτικού κεφαλαίου, το οποίο ανέρχεται σε 0,5 δισ. €
– Το κράτος θα χορηγήσει το υπόλοιπο κεφάλαιο, αξίας 5,4 δισ. €, σε αντάλλαγμα για τη λήψη μετοχών της MPS (οι οποίες θα αγορασθούν σε μειωμένη τιμή).
Το σχέδιο αναδιάρθρωσης διασφαλίζει ότι υπάρχουν επαρκή ιδιωτικά μέσα, για να καλύψουν τις υφιστάμενες και τις πιθανές απώλειες της MPS και προβλέπει πενταετή περίοδο αναδιάρθρωσης. Κατά τη διάρκεια αυτής:
– Η τράπεζα σχεδιάζει να αναπροσανατολίσει το επιχειρηματικό της μοντέλο προς τους μεμονωμένους πελάτες και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, να ενισχύσει την αποτελεσματικότητά της και να βελτιώσει τη διαχείριση των χρηματοπιστωτικών κινδύνων της. Στο πλαίσιο αυτό, ο μισθός των ανώτατων διοικητικών στελεχών της MPS θα υπόκειται σε ανώτατο όριο (που θα καλύπτει το σύνολο των αποδοχών), σύμφωνα με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων.
– Θα εκποιηθεί, με όρους αγοράς, το χαρτοφυλάκιο μη εξυπηρετούμενων δανείων, συνολικού ύψους 26,1 δισ. €. Η όλη αυτή διαδικασία θα χρηματοδοτηθεί μερικώς από το fund Atlante II. Παράλληλα, η MPS θα εκποιήσει τα μειωμένης προτεραιότητας χρεόγραφα χαμηλού κινδύνου σε ιδιώτες επενδυτές. Προκειμένου να διευκολύνει την εκποίηση, θα αιτηθεί τη χορήγηση κρατικής εγγύησης με όρους αγοράς για τα τμήματα υψηλότερης εξασφάλισης, στο πλαίσιο ενός ιταλικού καθεστώτος παροχής κρατικής ενίσχυσης (γνωστού ως «GACS», που δεν ενέχει κρατική ενίσχυση και εγκρίθηκε από την Επιτροπή τον Φεβρουάριο του 2016).
Αυτές οι δράσεις θα συντελέσουν στη διασφάλιση της βιωσιμότητας της MPS σε βάθος χρόνου. Ακόμη, η Επιτροπή σημείωσε ότι το σχέδιο αναδιάρθρωσης αποσκοπεί στην επίτευξη κατάλληλης απόδοσης μετοχικού κεφαλαίου, ώστε το κράτος να αποζημιωθεί κατάλληλα για την εισφορά κεφαλαίου.
Τέλος, το σχέδιο λαμβάνει υπόψη διάφορες δεσμεύσεις για τον περιορισμό των στρεβλώσεων στον ανταγωνισμό, όπως την απαγόρευση των επιθετικών εμπορικών πρακτικών.
Στο πλαίσιο της απόφασής της αυτής, η Επιτροπή επιβεβαίωσε ότι η προληπτική εισφορά κεφαλαίου από το ιταλικό κράτος μπορεί να χορηγηθεί ως προληπτική ανακεφαλαιοποίηση στο πλαίσιο της Οδηγίας για την ανάκαμψη και την εξυγίανση των πιστωτικών ιδρυμάτων, καθώς πληρούνται οι σχετικές προϋποθέσεις.
Η μη εμπιστευτική έκδοση της απόφασης θα δημοσιευθεί με αριθμό υπόθεσης SA.47677 στο Μητρώο Κρατικών Ενισχύσεων στον ιστότοπο της ΓΔ Ανταγωνισμού, αφού διευθετηθούν τυχόν ζητήματα περί απορρήτου.