Επίσημη διαδικασία έρευνας για πολωνικό σταθμό ηλεκτροπαραγωγής

Τον Σεπτέμβριο του 2024, η Πολωνία κοινοποίησε στην Επιτροπή το σχέδιό της να στηρίξει την κρατική εταιρεία Polskie Elektrownie Jądrowe sp. z o.o (PEJ) για την κατασκευή ενός νέου πυρηνικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής στο Λουμπιάτοβο-Κοπαλίνο. Ο νέος σταθμός, με δυναμικότητα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας έως 3750 MW, έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει τη λειτουργία του εντός του δευτέρου τριμήνου του 2030. Το συνολικό επενδυτικό κόστος του έργου εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε περίπου 45.000.000.000 ευρώ. Ο σταθμός αναμένεται να αυξήσει την ασφάλεια του εφοδιασμού της Πολωνίας και των γειτονικών χωρών με ηλεκτρική ενέργεια, συμβάλλοντας παράλληλα στην απαλλαγή του ενεργειακού τομέα από τις ανθρακούχες εκπομπές και διαφοροποιώντας το πολωνικό ενεργειακό μείγμα.

Η Πολωνία σχεδιάζει να στηρίξει την επένδυση αυτή μέσω α) εισφοράς ιδίων κεφαλαίων, ύψους περίπου 14.000.000.000 ευρώ, ήτοι το 30% του κόστους του έργου, β) κρατικών εγγυήσεων που θα καλύπτουν το 100% του χρέους που έχει επωμιστεί η PEJ για τη χρηματοδότηση του επενδυτικού σχεδίου και γ) αμφίδρομης σύμβασης επί της διαφοράς που θα παρέχει σταθερότητα εσόδων καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής του σταθμού ηλεκτροπαραγωγής, δηλαδή για 60 έτη.

Βάσει της προκαταρκτικής της αξιολόγησης, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι η δέσμη ενισχύσεων είναι αναγκαία και έχει χαρακτήρα κινήτρου, δεδομένου ότι η δικαιούχος δεν θα πραγματοποιούσε το έργο χωρίς κρατική στήριξη. Ωστόσο, διατύπωσε αμφιβολίες σχετικά με ορισμένες πτυχές του μέτρου. Συγκεκριμένα:

1. Την καταλληλότητα και την αναλογικότητα της δέσμης ενισχύσεων. Δεδομένου ότι υπάρχουν τρία διαφορετικά μέτρα ενίσχυσης που περιορίζουν από κοινού τον επιχειρηματικό κίνδυνο για τη δικαιούχο, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι συνολικά δεν υπερβαίνεται το αναγκαίο μέτρο για τη χορήγηση ενίσχυσης. Στο πλαίσιο αυτό, η έρευνα της Επιτροπής θα εξετάσει σε μεγαλύτερο βάθος κατά πόσον η 60ετής διάρκεια της αμφίδρομης σύμβασης επί της διαφοράς είναι δικαιολογημένη, με δεδομένο ότι θα χορηγηθούν και τα άλλα δύο μέτρα πέραν αυτής.
2. Κατά πόσον θα μπορούσαν να υπάρξουν τυχόν άλλες εταιρείες που θα ενδιαφέρονταν να ηγηθούν του έργου, γεγονός που θα μπορούσε ίσως να έχει ως αποτέλεσμα τη χορήγηση μικρότερου ποσού ενίσχυσης.
3. Τον αντίκτυπο της δέσμης ενισχύσεων στον ανταγωνισμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και κατά πόσον αυτός περιορίζεται στο ελάχιστο. Η Επιτροπή θα διερευνήσει κατά πόσον ο σχεδιασμός της αμφίδρομης σύμβασης επί της διαφοράς παρέχει επαρκή κίνητρα στον σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας να λειτουργεί και να συμμετέχει αποτελεσματικά στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, στο πλαίσιο των τεχνικών δυνατοτήτων του. Αυτό είναι σημαντικό για την ελαχιστοποίηση των στρεβλώσεων της αγοράς, τη διευκόλυνση της ενσωμάτωσης των ΑΠΕ και τη δυνατότητα του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας να κινηθεί προς την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές. Ειδικότερα, ο σταθμός ηλεκτροπαραγωγής θα πρέπει να προγραμματίζει τη συντήρηση και τον ανεφοδιασμό του με βέλτιστο τρόπο και να προσαρμόζει την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στις τιμές της αγοράς.
4. Κατά πόσον τυχόν η ενίσχυση μπορεί να μετακυλιστεί συμβατικά στους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας.