Στην περίπτωση χορήγησης ενίσχυσης διάσωσης σε εταιρία ανήκουσα σε όμιλο εταιριών, σύμφωνα με τις Κατευθυντήριες Γραμμές για τη διάσωση και αναδιάρθρωση μη χρηματοπιστωτικών προβληματικών επιχειρήσεων 2014, η Επιτροπή οφείλει να εξετάζει τις σχέσεις μεταξύ των εταιριών του ομίλου και να εκθέτει στοιχεία σχετικά με τη χρηματοοικονομική τους κατάσταση τα οποία να αποδεικνύουν αφενός μεν ότι οι δυσχέρειες που αντιμετωπίζει η δικαιούχος της ενίσχυσης δεν προέκυψαν λόγω αυθαίρετης κατανομής των δαπανών εντός του ομίλου, αφετέρου δε ότι οι υπόλοιπες εταιρίες του ομίλου αδυνατούν να συνδράμουν στην άρση αυτών των δυσχερειών
Ενίσχυση στον τομέα των αερομεταφορών λόγω κορωνοϊού ΓεΔΕΕ T-465/20
Τον Ιούνιο 2020, η Πορτογαλία κοινοποίησε στην Επιτροπή μέτρο ενίσχυσης υπέρ της εταιρίας αεροπορικών μεταφορών Transportes Aéreos Portugueses SGPS SA, η οποία είναι η μητρική εταιρία και μοναδικός μέτοχος της αεροπορικής εταιρίας TAP Air Portugal. Σημειώνεται ότι το 50% των μετοχών της δικαιούχου κατείχε η Participações Públicas SGPS SA και η Atlantic Gateway SGPS Lda (AGW) κατείχε το 45 % των μετοχών της δικαιούχου.
Το μέτρο συνίστατο σε χορήγηση κρατικού δανείου προς την TAP Air Portugal με την εγγύηση της Transportes Aéreos Portugueses. Η AGW και η Parpública μπορούσαν επίσης να μετέχουν στη δανειακή σύμβαση, υπό την ιδιότητά τους ως μετόχων της δικαιούχου. Σκοπός του επίμαχου μέτρου ήταν η διατήρηση της δραστηριότητας της δικαιούχου εταιρίας για διάστημα έξι μηνών.
Η Επιτροπή, χωρίς να κινήσει την επίσημη διαδικασία έρευνας, ενέκρινε το επίμαχο μέτρο βάσει των Κατευθυντήριων Γραμμών για τη διάσωση και αναδιάρθρωση μη χρηματοπιστωτικών προβληματικών επιχειρήσεων 2014 (SA. 57369/2020). Ειδικότερα, η Επιτροπή έκρινε ότι συνέτρεχε το σημείο 22 των Κατευθυντήριων Γραμμών, σύμφωνα με το οποίο μία επιχείρηση ανήκουσα σε ευρύτερο επιχειρηματικό όμιλο είναι κατ’ εξαίρεση επιλέξιμη για ενισχύσεις, εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι εξής τρείς προϋποθέσεις: α) η δικαιούχος της ενίσχυσης να ανήκει σε όμιλο, β) οι δυσχέρειες τις οποίες αντιμετωπίζει η δικαιούχος να είναι εγγενείς και να μην οφείλονται σε αυθαίρετη κατανομή των δαπανών εντός του ομίλου και γ) οι δυσχέρειες αυτές να είναι τόσο σοβαρές, ώστε να μην μπορούν να αντιμετωπιστούν από τον ίδιο τον όμιλο.
Στη συνέχεια, η αεροπορική εταιρία Ryanair προσέφυγε στο ΓεΔΕΕ, ζητώντας την ακύρωση της απόφασης της Επιτροπής λόγω ελλιπούς αιτιολογίας σχετικά με την πλήρωση των ανωτέρω προϋποθέσεων, καθώς και λόγω παράλειψής της να αξιολογήσει την κατανομή των δαπανών εντός του ομίλου.
Αρχικά, το ΓεΔΕΕ επισήμανε ότι το σημείο 22 των Κατευθυντήριων Γραμμών αποσκοπεί στο να εμποδίσει έναν όμιλο επιχειρήσεων να μετακυλίσει στο Δημόσιο τα έξοδα της διαδικασίας διάσωσης μίας από τις επιχειρήσεις που το αποτελούν. Στο πλαίσιο αυτό, το ΓεΔΕΕ διαπίστωσε ότι η Επιτροπή δεν απέδειξε εάν η δικαιούχος εταιρία ανήκε σε όμιλο, ούτε ανέλυσε τις σχέσεις μεταξύ αυτής και των υπόλοιπων εμπλεκόμενων εταιριών. Ακόμη, το ΓεΔΕΕ έκρινε ότι η Επιτροπή δεν απέδειξε ούτε τη συνδρομή των άλλων δύο προϋποθέσεων του σημείου 22, αλλά περιορίστηκε στην απλή επανάληψη της διατύπωσης του σημείου 22, καθώς και σε απλή αναφορά στον αντίκτυπο που είχαν οι προκληθείσες από την πανδημία του κορωνοϊού διαταραχές στην πιστοληπτική ικανότητα της TAP Air Portugal και στην ταμειακή της κατάσταση. Όπως παρατήρησε το ΓεΔΕΕ, η Επιτροπή όφειλε να εξετάσει εν προκειμένω τη χρηματοοικονομική κατάσταση των εταιριών-μετόχων και την ικανότητά τους να συμβάλουν στην άρση των δυσχερειών της δικαιούχου. Συνεπώς, το ΓεΔΕΕ έκρινε ότι η Επιτροπή δεν εξέτασε καμία από τις ως άνω προϋποθέσεις, γεγονός που δεν του επιτρέπει να κρίνει εάν η Επιτροπή αντιμετώπισε σοβαρές δυσχέρειας και εάν θα έπρεπε να είχε κινήσει την επίσημη διαδικασία έρευνας και, ως εκ τούτου, ακύρωσε την απόφαση της Επιτροπής.
Ωστόσο, κατά το ΓεΔΕΕ η αμφισβήτηση της νομιμότητας της επίμαχης ενίσχυσης, θα είχε ιδιαιτέρως επιζήμιες συνέπειες για ένα σύνολο δημοσίων και ιδιωτικών συμφερόντων και, συγκεκριμένα, στην αεροπορική συγκοινωνιακή εξυπηρέτηση και στην ήδη πληγείσα από την πανδημία οικονομία της Πορτογαλίας. Εξάλλου, η διαπιστωθείσα έλλειψη νομιμότητας συνίσταται σε έλλειψη αιτιολογίας και όχι σε σφάλμα ουσίας εκ μέρους της Επιτροπής. Ως εκ τούτου, το ΓεΔΕΕ αποφάσισε να αναστείλει τα αποτελέσματα της ακύρωσης της απόφασης της Επιτροπής για δύο μήνες, έως ότου η τελευταία εκδώσει νέα απόφαση ή και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, σε περίπτωση που αυτή αποφασίσει να κινήσει την επίσημη διαδικασία έρευνας.