Ενίσχυση σε Ταµείο επιχειρηµατικών κεφαλαίων µε σκοπό το ψηφιακό άλµα

Οι ελληνικές αρχές κοινοποίησαν στην Επιτροπή το υπό εξέταση καθεστώς, το οποίο στοχεύει στη διευκόλυνση της πρόσβασης των ΜΜΕ σε επιχειρηµατικά κεφάλαια και, κατ’ επέκταση, στην προώθηση της περιφερειακής ανάπτυξης στην Ελλάδα, η οποία είναι κατάλληλη για ενίσχυση δυνάµει του άρθρου 87 § 3 στοιχείο α) της Συνθήκης µέχρι τις 31.12.2006.

Το «Digital Leap Venture Capital Fund» («Ταµείο επιχειρηµατικών κεφαλαίων µε σκοπό το ψηφιακό άλµα», στο εξής: «το Ταµείο») προβλέπεται να συσταθεί µε σκοπό την υλοποίηση του υπό εξέταση µέτρου, θα προβεί δε στην πραγµατοποίηση επενδύσεων µόνο µετά την έγκριση του κοινοποιηθέντος µέτρου από την Επιτροπή. Το Ταµείο θα δηµιουργηθεί επί τη βάσει του άρθρου 7 του νόµου 2992/2002.

Το καθεστώς αφορά αποκλειστικά και µόνο ΜΜΕ κατά το στάδιο εκκίνησης ή άλλο αρχικό στάδιο λειτουργίας (περιλαµβανοµένης της φάσης συγκέντρωσης των αρχικών κεφαλαίων) ή στάδιο επέκτασης στην Ελλάδα. Εκτιµάται ότι κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του το Ταµείο θα επενδύσει σε 51 έως 100 επιχειρήσεις.

Η ελληνική κυβέρνηση θα επιδιώξει τη χρηµατοδότηση ενός µέρους του προϋπολογισµού αυτού µε αξιοποίηση των Διαρθρωτικών Ταµείων. Το Ταµείο θα λειτουργεί κατά 100% µε κεφάλαια που θα επενδύσει το Δηµόσιο και θα πραγµατοποιεί επενδύσεις από κοινού µε άλλους επενδυτές του ιδιωτικού τοµέα. Το Ταµείο θα πραγµατοποιήσει επενδύσεις βάσει του υπό εξέταση καθεστώτος κατά τα πρώτα πέντε έτη λειτουργίας του, δηλαδή µέχρι το 2010. Η µέγιστη διάρκεια ισχύος του καθεστώτος είναι 12 έτη.

Το Ταµείο θα παρέχει επιχειρηµατικά κεφάλαια σε επιχειρήσεις υπό τη µορφή ιδίων κεφαλαίων και οιονεί ιδίων κεφαλαίων. Επενδύσεις θα πραγµατοποιηθούν µόνο σε οικονοµικώς βιώσιµες ΜΜΕ κατά το στάδιο εκκίνησης της λειτουργίας τους ή άλλο αρχικό στάδιο ή στάδιο επέκτασης, επί τη βάσει στιβαρών επιχειρηµατικών σχεδίων και εµπορικής αξιολόγησης από µέρους των διαχειριστών του Ταµείου.Το Ταµείο θα επενδύει στις επιχειρήσεις-στόχους, μόνον εφόσον στην επένδυσή του αντιστοιχεί εξ αρχής ιδιωτική επένδυση υπό τη µορφή επιχειρηµατικών κεφαλαίων, ίση µε το 30% τουλάχιστον.

Οι ελληνικές αρχές ανέλαβαν τη δέσµευση να περιορίσουν την τυχόν πρόσθετη χρηµατοδότηση που οι ΜΜΕ οι οποίες ωφελούνται από το Ταµείο λαµβάνουν από όλα τα άλλα καθεστώτα κρατικών ενισχύσεων κατά το 30% της µέγιστης επιτρεπόµενης έντασης ενίσχυσης βάσει των εν λόγω άλλων καθεστώτων.

Η Επιτροπή εξέτασε το καθεστώς υπό το πρίσµα του άρθρου 87 ΕΚ, ιδίως δε µε βάση την ανακοίνωση της Επιτροπής «Κρατικές ενισχύσεις και επιχειρηµατικά κεφάλαια» (ΕΕ 2001 C 235/3), σύµφωνα µε την οποία, η ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης πρέπει να διερευνάται σε τρία διαφορετικά επίπεδα:

α) στο επίπεδο των επενδυτών, η χρησιµοποίηση κρατικών πόρων αποδεικνύεται από το γεγονός ότι το Ταµείο, το οποίο αποτελείται κατά 100% από δηµόσια χρηµατοδότηση, θα πραγµατοποιεί επενδύσεις από κοινού µε ιδιώτες επενδυτές, οι οποίοι θα προσκληθούν επί ίσοις όροις και άνευ διακριτικής µεταχείρισης να πραγµατοποιήσουν επενδύσεις από κοινού µε το Ταµείο. Η επιλογή των ιδιωτών επενδυτών από τους διαχειριστές του Ταµείου θα γίνεται σύµφωνα µε τη συνήθη πρακτική που ακολουθείται για επιχειρηµατικά κεφάλαια και επί τη βάσει ισότιµων κριτηρίων. Εποµένως, στο επίπεδο των επενδυτών, το καθεστώς ευνοεί συγκεκριµένες επιχειρήσεις και έχει επιλεκτικό χαρακτήρα. Δεδομένου δε ότι οι επενδύσεις σε κεφάλαιο είναι µία δραστηριότητα η οποία αποτελεί αντικείµενο σηµαντικού όγκου συναλλαγών µεταξύ κρατών µελών, το υπό εξέταση καθεστώς επηρεάζει τις συναλλαγές µεταξύ κρατών µελών, καθώς και τον ανταγωνισµό στην κοινή αγορά. Συνεπώς, η Επιτροπή δεν µπορεί να αποκλείσει την ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης κατά την έννοια του άρθρου 87 § 1 της συνθήκης ΕΚ στο επίπεδο των επενδυτών.

β) όσον αφορά την ενίσχυση προς ενδιάµεσο όχηµα ή ταµείο, η Επιτροπή κλίνει γενικά προς την άποψη ότι ένα ταµείο είναι ένα όχηµα που επιτρέπει τη µεταφορά ενισχύσεων προς τους επενδυτές και προς τις επιχειρήσεις στις οποίες πραγµατοποιούνται οι εκάστοτε επενδύσεις και ότι δεν αποτελεί το ίδιο τον δικαιούχο της ενίσχυσης. Το ίδιο το Ταµείο αποτελεί αυτοτελή νοµική οντότητα, η οποία ανήκει κατά 100% στο Δηµόσιο. Κατά το πέρας της επενδυτικής περιόδου, σε περίπτωση που παραταθεί η λειτουργία του Ταµείου, αυτό θα κοινοποιηθεί εκ νέου ως καθεστώς ενισχύσεων. Η Επιτροπή δεν θεωρεί ότι το Ταµείο είναι αυτοτελής δικαιούχος της ενίσχυσης και συµπεραίνει ότι δεν υπάρχει κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 87 § 1 της συνθήκης ΕΚ στο επίπεδο του Ταµείου.

γ) στο επίπεδο των επιχειρήσεων στις οποίες πραγµατοποιούνται οι επενδύσεις,

– υπάρχει χρήση κρατικών πόρων, καθώς οι επενδύσεις του Ταµείου σε δικαιούχες µικροµεσαίες επιχειρήσεις θα περιλαµβάνουν δηµόσια χρηµατοδότηση µέχρι το ανώτατο ποσοστό του 70% του ποσού των επενδύσεων,

– το µέτρο στρεβλώνει τον ανταγωνισµό µέσω της παροχής πλεονεκτήµατος στις δικαιούχες ΜΜΕ, οι οποίες διαφορετικά δεν θα ήταν σε θέση να εξασφαλίσουν χρηµατοδότηση ιδίων κεφαλαίων υπό τους ίδιους όρους ή/και για το ίδιο ποσό,

– το µέτρο έχει επιλεκτικό χαρακτήρα, δεδοµένου ότι αποβλέπει σε επιµέρους ΜΜΕ,

– το µέτρο είναι ικανό να επηρεάσει τις συναλλαγές µεταξύ κρατών µελών, δεδοµένου ότι οι επιλεγόµενες ΜΜΕ ενδέχεται να αναπτύσσουν ήδη ή να αναπτύξουν µελλοντικώς δραστηριότητες οι οποίες συνεπάγονται ενδοκοινοτικές συναλλαγές.

Κατά συνέπεια, υπάρχει κρατική ενίσχυση στο επίπεδο των επιχειρήσεων στις οποίες πραγµατοποιούνται οι επενδύσεις. Οι ιδιώτες επενδυτές θα λάβουν κρατική ενίσχυση στο µέτρο που θα πραγµατοποιήσουν επενδύσεις υπό ευνοϊκότερους όρους σε σύγκριση µε το Δηµόσιο. Δεν χορηγείται ενίσχυση στο Ταµείο.

Στη συνέχεια, η Επιτροπή, εξετάζοντας το συµβιβάσιµο του κοινοποιηθέντος µέτρου, θεωρεί ότι υφίσταται αδυναµία της αγοράς. Το Ταµείο θα παρέχει χρηµατοδότηση µόνο σε ΜΜΕ οι οποίες εµπίπτουν στον ορισµό των κοινοτικών Κανονισµών. Το µέτρο είναι προσανατολισµένο στην αδυναµία της αγοράς στον τοµέα των επιχειρηµατικών κεφαλαίων. Οι επαγγελµατίες διαχειριστές του Ταµείου θα λαµβάνουν τις επενδυτικές αποφάσεις βάσει εµπορικού σκεπτικού και θα αµείβονται ανάλογα µε τις επιδόσεις τους.

Η δυνατότητα για επενδύσεις στο Ταµείο θα αποτελέσει αντικείµενο δηµοσίευσης στην Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η αποδοχή ιδιωτών επενδυτών θα γίνει βάσει αντικειµενικών κριτηρίων χωρίς διακριτική µεταχείριση. Οι προβληµατικές επιχειρήσεις και οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε ευαίσθητους τοµείς αποκλείονται βάσει του µέτρου.

Το Ταµείο θα είναι προσανατολισµένο σε επενδύσεις στον τοµέα της πληροφόρησης και της επικοινωνίας. Το σύνολο των επενδύσεων θα πραγµατοποιηθεί επί τη βάσει επιχειρηµατικών σχεδίων, ούτως ώστε να διασφαλίζεται η βιωσιµότητα του εκάστοτε επενδυτικού σχεδίου και η αναµενόµενη εµπορική του απόδοση. Αποτρέπεται δε η σώρευση µέτρων ενίσχυσης σε µία και µόνη επιχείρηση
Η Επιτροπή συµπεραίνει ότι το καθεστώς «Digital Leap Venture Capital Fund» συµβιβάζεται µε την κοινή αγορά δυνάµει του άρθρου 87 § 3 στοιχεία α) και γ) της συνθήκης ΕΚ.

Το πλήρες κείμενο της απόφασης της Επιτροπής είναι δημοσιευμένο στην εξής διεύθυνση: http://europa.eu.int/comm/secretariat_general/sgb/state_aids/comp-2005/n568-05.pdf