Έγγραφο Εργασίας σχετικά με την Ανακοίνωση 2008 για τις εγγυήσεις

Ήδη από το 2022, η Επιτροπή είχε κινήσει διαδικασίες για την αξιολόγηση της Ανακοίνωσης, με σκοπό να εκτιμηθεί κατά πόσον εξακολουθεί να είναι κατάλληλη για την επίτευξη του σκοπού της, καθώς και να εντοπίσει τυχόν ελλείψεις και περιθώρια βελτίωσης και απλούστευσης. Στο πλαίσιο της αξιολόγησης, συγκέντρωσε στοιχεία προκειμένου να κατανοήσει τον τρόπο εφαρμογής της από την έναρξη λειτουργίας της έως σήμερα. Τα στοιχεία αυτά περιλαμβάνουν ανατροφοδότηση, που προέκυψε από δημόσια και στοχευμένη διαβούλευση, workshops με διαχειριστικούς φορείς που χορηγούν εγγυήσεις, καθώς και πληροφορίες που παρέχονται από τα κράτη μέλη. Επιπλέον, ανέθεσε την εκπόνηση εξωτερικής μελέτης σε κοινοπραξία ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων.

Κατόπιν τούτων, η Επιτροπή δημοσίευσε Έγγραφο Εργασίας με το οποίο διαπίστωσε ότι η Ανακοίνωση 2008 για τις εγγυήσεις εξακολουθεί να είναι επίκαιρη, αλλά επιδέχεται βελτιώσεων. Τα κύρια πορίσματα του Εγγράφου Εργασίας είναι τα εξής:

• Η Ανακοίνωση έχει σαφή προστιθέμενη αξία, καθώς παρέχει ένα πλαίσιο εντός του οποίου η Επιτροπή μπορεί να εγκρίνει μεθοδολογίες εγγυήσεων που έχουν αναπτυχθεί από τα κράτη μέλη. Έχει, συνεπώς, αυξήσει την προβλεψιμότητα και την ασφάλεια δικαίου και έχει εξασφαλίσει ισότιμους όρους ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών μελών.
• Παραμένει επίκαιρη, καθώς περιγράφει τις προϋποθέσεις για τη διασφάλιση ότι μια εγγύηση χορηγείται υπό όρους αγοράς και, ως εκ τούτου, δεν αποτελεί κρατική ενίσχυση. Η επικαιρότητά της αυτή επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι έχουν αυξηθεί οι κοινοποιήσεις στην Επιτροπή βάσει της Ανακοίνωσης.
• Λόγω των εξελίξεων στις χρηματοπιστωτικές αγορές, της αύξησης των επιτοκίων και των αλλαγών στις κεφαλαιακές απαιτήσεις που ισχύουν για τους δανειστές από το 2008, η εφαρμογή της μπορεί να οδηγήσει σε υποεκτίμηση του ποσού της ενίσχυσης, δηλαδή το ασφάλιστρο που χρεώνεται για μια κρατική εγγύηση μπορεί να είναι πολύ χαμηλό. Ωστόσο, η απλοποιημένη προσέγγιση που μπορεί να εφαρμοστεί για τις εγγυήσεις προς μικρότερες επιχειρήσεις, η λεγόμενη «προμήθεια ασφαλούς λιμένα», ενδέχεται να οδηγεί σε υπερεκτίμηση του ποσού της ενίσχυσης, δηλαδή το ασφάλιστρο που χρεώνεται μπορεί να είναι υπερβολικά υψηλό, ιδίως για τις κρατικές εγγυήσεις που αφορούν σε ΜΜΕ υψηλότερου κινδύνου.
• Είναι πιθανό οι δανειστές να μην μεταβιβάζουν πλήρως στους δανειολήπτες τα οφέλη από τη μείωση του κινδύνου που αποκομίζουν μέσω των κρατικών εγγυήσεων, αν και αυτό το φαινόμενο δεν αρκεί για να επιτύχουν οι δανειστές σημαντικά συνολικά κέρδη.
• Η συμμόρφωση με τις διατάξεις της Ανακοίνωσης μπορεί να είναι πολύπλοκη και δαπανηρή, ιδίως για μικρότερης έντασης μέτρα και μικρότερα κράτη μέλη.
• Δεν υπάρχουν επαρκή αξιόπιστα στοιχεία σχετικά με τα εγκεκριμένα μέτρα εγγυήσεων, γεγονός που αποδεικνύει ότι το πλαίσιο υποβολής εκθέσεων της Ανακοίνωσης δεν λειτουργεί όπως προβλέπεται. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο κόστος που συνεπάγεται.
• Η Ανακοίνωση περιέχει στοιχεία που δεν συνάδουν με το ευρύτερο πλαίσιο των κρατικών ενισχύσεων. Πιο συγκεκριμένα, υπάρχουν ορισμένες ασυνέπειες όσον αφορά τη χρήση δεικτών αναφοράς της αγοράς και τους μηχανισμούς για τον αποκλεισμό των ενισχύσεων προς τους δανειστές βάσει της Ανακοίνωσης 2016 για την έννοια της κρατικής ενίσχυσης.

Κατόπιν τούτων, η Επιτροπή προτίθεται να ξεκινήσει την αναθεώρηση της Ανακοίνωσης κατά το πρώτο τρίμηνο του 2026, με στόχο την αντιμετώπιση των ζητημάτων που εντοπίστηκαν κατά την αξιολόγηση. Οι ενδιαφερόμενοι θα έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν παρατηρήσεις κατά την πρόσκληση υποβολής στοιχείων που θα δημοσιευθεί. Η αναθεώρηση εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί έως τον Ιούνιο του 2027.