Έλεγχος των ενισχύσεων που χορηγούνται βάσει ΓΑΚ 651/2014 – ΓεΔΕΕ T-745/17

Η “Kerkosand”, εταιρία που λειτουργεί εργοστάσιο λατομείου και παραγωγής άμμου στη Σλοβακία, κατήγγειλε στην Επιτροπή ότι η Σλοβακική Υπηρεσία Καινοτομίας και Ενέργειας είχε χορηγήσει σε μία ανταγωνίστρια εταιρία περιφερειακή ενίσχυση βάσει του ΓΑΚ 651/2014 όπως ίσχυε, η οποία είναι παράνομη, επειδή αφενός η επιδοτούμενη επένδυση δεν ήταν καινοτόμος και, αφετέρου, η δικαιούχος επιχείρηση δεν ήταν ΜΜΕ, όπως απαιτείται από τις διατάξεις του ΓΑΚ 651/2014 σχετικά με τις περιφερειακές ενισχύσεις, καθώς συνδεόταν με άλλες εταιρίες και υπερέβαινε τα όρια της Σύστασης για τον ορισμό των ΜΜΕ.

Αρχικά, η Επιτροπή έκρινε ότι το επίμαχο μέτρο συνιστά κρατική ενίσχυση κατά το άρθρο 107 παρ. 1 ΣΛΕΕ, που είναι όμως συμβατή βάσει του ΓΑΚ 651/2014, καθώς πληροί τους όρους των άρθρων του 13 και 14 για τις περιφερειακές ενισχύσεις και του άρθρου 3 του Παραρτήματος Ι του ΓΑΚ 651/2014 για τον ορισμό των ΜΜΕ. Σχετικά, η Επιτροπή επισήμανε ότι, επειδή το μέτρο χορηγήθηκε βάσει του ΓΑΚ, η ίδια δεν είναι αρμόδια να το εξετάσει βάσει της προκαταρκτικής εξέτασης που προβλέπεται στο άρθρο 4 του διαδικαστικού Κανονισμού 2015/1589. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή «απέρριψε» ως αβάσιμη την καταγγελία της Kerkosand, βάσει του άρθρου 24 παρ. 2 του Καν. 2015/1589 (SA.38121/2017). Η απορριπτική αυτή απόφαση, χωρίς να αναφέρει ότι πρόκειται για απόφαση μη προβολής αντιρρήσεων εκ μέρους της Επιτροπής, εστάλη στο σλοβακικό Υπουργείο Εξωτερικών και κοινοποιήθηκε στην Kerkosand. Στη συνέχεια, δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ, με τη μορφή σύντομης επικοινωνίας, υπό τον τίτλο «Έγκριση κρατικών ενισχύσεων στο πλαίσιο των διατάξεων των άρθρων 107 και 108 της ΣΛΕΕ. Περιπτώσεις όπου η Επιτροπή δεν προβάλλει αντίρρηση».

Κατά της απόφασης αυτής η Kerkosand άσκησε προσφυγή ακύρωσης ενώπιον του ΓεΔΕΕ, υποστηρίζοντας ότι η Επιτροπή παραβίασε τα άρθρα 15 και 4 του Καν. 2015/1589, αρνούμενη να κινήσει την επίσημη διαδικασία έρευνας και μη τηρώντας τις τυπικές απαιτήσεις δημοσιότητας που θέτει ο εν λόγω Κανονισμός.

Το ΓεΔΕΕ έκρινε, καταρχάς, ότι η Επιτροπή όφειλε να εξετάσει το επίμαχο μέτρο με τη διαδικασία του άρθρου 4 του Καν. 2015/1589 (προκαταρκτική εξέταση), καθώς ο έλεγχος της μη συμμόρφωσης ενός μέτρου, όπως αυτό της υπό κρίση υπόθεσης, με τις διατάξεις ενός απαλλακτικού κανονισμού ανήκει στην αρμοδιότητα της Επιτροπής βάσει των άρθρων 107 παρ. 3 και 108 παρ. 3 της ΣΛΕΕ. Σχετικά, το ΓεΔΕΕ επισήμανε ότι η Επιτροπή δεν είναι απλώς αρμόδια, αλλά υποχρεούται να επαληθεύει το βάσιμο των ισχυρισμών του καταγγέλλοντος, προκειμένου να προσδιορίσει εάν το επίμαχο μέτρο θα έπρεπε να είχε κοινοποιηθεί και, εάν, συνεπώς, συνιστά παράνομη ενίσχυση. Εάν δεν συνέβαινε αυτό, εξήγησε το ΓεΔΕΕ, οι εθνικές αρχές θα απολάμβαναν υπερβολική αυτονομία κατά την εφαρμογή αυτών των διατάξεων. Εν προκειμένω, το ΓεΔΕΕ έκρινε ότι η Επιτροπή όφειλε να εξετάσει εάν πληρούνται οι όροι του ΓΑΚ 651/2014, προκειμένου να μπορέσει να κρίνει εάν το επίμαχο μέτρο έπρεπε ή όχι να της έχει κοινοποιηθεί.

Όσον αφορά τη μη κίνηση της επίσημης διαδικασίας έρευνας, το ΓεΔΕΕ διαπίστωσε ότι η Επιτροπή δεν κατάφερε να διακριβώσει ότι η δικαιούχος επιχείρηση ήταν πράγματι ΜΜΕ κατά την έννοια του ΓΑΚ 651/2014, γεγονός που θα έπρεπε να της είχε δημιουργήσει αμφιβολίες ως προς την πλήρωση αυτής της προϋπόθεσης Τέτοιου είδους αμφιβολίες συνεπάγονται την ύπαρξη σοβαρών δυσχερειών κατά την κρίση της Επιτροπής περί της συμβατότητας της εξεταζόμενης ενίσχυσης και, άρα, θα έπρεπε η Επιτροπή, στην υπό κρίση περίπτωση, να είχε κινήσει την επίσημη διαδικασία έρευνας. Ειδικότερα, το ΓεΔΕΕ διαπίστωσε ότι η Επιτροπή έκρινε ότι, κατά τον χρόνο λήψης της ενίσχυσης, η δικαιούχος εταιρία δεν θεωρούνταν συνδεδεμένη με κάποια άλλη επιχείρηση βάσει των διαβεβαιώσεων που έλαβε από τις σλοβακικές αρχές και, άρα, αποτελούσε ΜΜΕ κατά την έννοια του παραρτήματος Ι του ΓΑΚ 651/2014. Όμως, όπως επισήμανε το ΓεΔΕΕ, ο έλεγχος αυτός έπρεπε να αφορά την κατάσταση της δικαιούχου κατά τον χρόνο χορήγησης της ενίσχυσης, δηλαδή κατά τον χρόνο θεμελίωσης του δικαιώματος λήψης της ενίσχυσης. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, το ΓεΔΕΕ διαπίστωσε πως η Επιτροπή περιορίστηκε απλώς να παρατηρήσει με ασαφή τρόπο ότι οι περισσότερες από τις εταιρίες, στις οποίες η δικαιούχος επιχείρηση ασκούσε έλεγχο στη διοίκησή τους, δεν ήταν ενεργές στην ίδια αγορά με αυτή, χωρίς να αναζητήσει περαιτέρω πληροφορίες, παρόλο που υπήρχαν σημαντικές ενδείξεις που δημιουργούσαν αμφιβολίες ως προς αυτό το γεγονός.

Τέλος, το ΓεΔΕΕ έκρινε ότι η μη ρητή αναφορά στο είδος της απόφασης της Επιτροπής δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα της ίδιας της απόφασης. Εν προκειμένω, το ΓεΔΕΕ κατέληξε ότι είναι νομικά αδύνατο να μην χαρακτηρισθεί η προσβαλλόμενη απόφαση ως απόφαση που εκδόθηκε στο τέλος της προκαταρκτικής εξέτασης κατά την έννοια του άρθρου 4 του Καν. 2015/1589, λαμβάνοντας υπόψη το περιεχόμενο της απόφασης, αλλά και το ότι κοινοποιήθηκε στο Υπουργείο Εξωτερικών της Σλοβακίας. Εξάλλου, ανεξάρτητα από τον χαρακτηρισμό που προσδίδει η Επιτροπή στην απόφασή της, εναπόκειται στον δικαστή της ΕΕ να καθορίσει την πραγματική νομική φύση και το πεδίο εφαρμογής αυτής της απόφασης βάσει των εκάστοτε εφαρμοστέων κανόνων.

Κατόπιν των ανωτέρω, το ΓεΔΕΕ έκρινε ότι η Επιτροπή όφειλε να κινήσει την επίσημη διαδικασία έρευνας λόγω ύπαρξης σοβαρών δυσχερειών κατά την έκδοση της απόφασής της και, συνεπώς, έκανε δεκτή την υπό κρίση προσφυγή, ακυρώνοντας την απόφαση της Επιτροπής.

http://curia.europa.eu/juris/liste.jsf?language=en&td=ALL&num=T-745/17