Η Επιτροπή ενέκρινε σύμφωνα με το άρθρο 106 παρ. 2 ΣΛΕΕ, τα ιταλικά σχέδια παράτασης δύο συμβάσεων παραχώρησης αυτοκινητοδρόμων και επιβολής ανώτατου ορίου στα διόδιά τους
Έγκριση ΥΓΟΣ για αυτοκινητοδρόμους στην Ιταλία – SA.49335, 49336
Η παρούσα απόφαση της Επιτροπής έρχεται σε συνέχεια της συμφωνίας που επιτεύχθηκε καταρχήν στις 5 Ιουλίου 2017 μεταξύ του Επιτρόπου Vestager και του Ιταλού Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών Delrio. Σύμφωνα με την απόφαση αυτή, θα χρηματοδοτηθούν επενδύσεις, ύψους περίπου 8,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, στους ιταλικούς αυτοκινητοδρόμους από τα έσοδα δύο συμβάσεων παραχώρησης αυτοκινητοδρόμων των οποίων εγκρίνεται η παράταση και τις οποίες διαχειρίζονται η Autostrade per l^27Italia (ASPI) και η Società Iniziative Autostradali e Servizi (SIAS). Η παραχώρηση της ASPI καλύπτει το δίκτυο αυτοκινητοδρόμων στην Ιταλία και η παραχώρηση της SIAS αφορά συγκεκριμένα τον αυτοκινητόδρομο SATAP A4 Τορίνο – Μιλάνο. Οι δύο παρατάσεις εγκρίνονται με πλαφόν στα διόδια και από τα έσοδα θα χρηματοδοτηθούν οι επενδύσεις. Επιπλέον, η SIAS θα χρησιμοποιήσει έσοδα από την παρατεινόμενη παραχώρηση για την ολοκλήρωση του αυτοκινητόδρομου A33 Asti-Cuneo, ο οποίος λειτουργεί επίσης υπό τη SIAS.
Η Επιτροπή και οι ιταλικές αρχές συνεργάστηκαν στενά για την επίτευξη αυτής της λύσης που ενισχύει τις επενδύσεις στον ιταλικό αυτοκινητόδρομο σύμφωνα με το άρθρο 106 παρ. 2 ΣΛΕΕ. Οι κανόνες της ΕΕ σ ^27αυτό το πλαίσιο έχουν εξασφαλίσει ότι η κρατική στήριξη αποφεύγει την υπερβολική αύξηση των διοδίων στους χρήστες των αυτοκινητοδρόμων και την υπεραντιστάθμιση των παραχωρησιούχων, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα έναν αποτελεσματικό ανταγωνισμό στην αγορά.
Αναλυτικότερα, το μέτρο προβλέπει την παράταση της παραχώρησης για την ASPI κατά 4 έτη (έως το 2042) και την παράταση της παραχώρησης για τη SIAS κατά 4 έτη (έως το 2030).
Και οι δύο παραχωρήσεις περιλαμβάνουν ένα ανώτατο όριο για τις πιθανές αυξήσεις των διοδίων σε ένα βιώσιμο επίπεδο για τους χρήστες των αυτοκινητοδρόμων, δηλαδή κατά κανόνα δεν πρέπει να υπερβαίνουν κατά 0,5% το ποσοστό πληθωρισμού.
Επίσης, συνοδεύονται από μια σειρά διασφαλίσεων, για να αποφευχθεί η υπερβολική αντιστάθμιση της ASPI και της SIAS και να περιοριστούν οι στρεβλώσεις του ανταγωνισμού, μεταξύ των οποίων:
– ένα ανώτατο όριο για το ποσό που η ASPI και η SIAS, αντιστοίχως, θα μπορούσαν να λάβουν στο τέλος της παραχώρησης από την πώληση των περιουσιακών στοιχείων
– μηχανισμό αποφυγής υπεραντιστάθμισης, ο οποίος καθορίζει την αμοιβή και το ύψος των επενδύσεων που πρέπει να πραγματοποιήσει η ASPI και η SIAS αντίστοιχα, επιβάλλοντας οικονομικές κυρώσεις, σε περίπτωση καθυστέρησης ή αποτυχίας στην πραγματοποίηση επενδύσεων και
– μια σειρά λεπτομερών απαιτήσεων για την υποβολή προσφορών για τη μεγάλη πλειονότητα των έργων υποδομής, προκειμένου να περιοριστούν οι στρεβλώσεις του ανταγωνισμού.
Ταυτόχρονα, η παράταση των δύο παραχωρήσεων θα πρέπει να παρέχει στην ASPI και τη SIAS επαρκή έσοδα για τη χρηματοδότηση σημαντικών επενδύσεων στους ιταλικούς αυτοκινητόδρομους.
Στην περίπτωση της ASPI, τα έσοδα από την παράταση της παραχώρησής της πρέπει να επιτρέπουν την έγκαιρη ολοκλήρωση της λεγόμενης «Gronda di Genova», παράκαμψη της Γένοβας για τη σύνδεση των υφιστάμενων συνδέσεων αυτοκινητοδρόμου της ASPI, καθώς και μια σειρά περαιτέρω βελτιώσεις στο δίκτυο της ASPI, με τις εργασίες να ξεκινούν το αργότερο μέχρι τον Ιανουάριο του 2020.
Στην περίπτωση της SIAS, η παράταση της παραχώρησής της θα επιτρέψει στη SIAS να χρηματοδοτήσει τις επενδύσεις που απαιτούνται για την ολοκλήρωση του αυτοκινητοδρόμου A33 Asti-Cuneo, ο οποίος λειτουργεί επίσης υπό τη SIAS. Η Ιταλία θα συντομεύσει επίσης τη διάρκεια της παραχώρησης στη SIAS του αυτοκινητόδρομου A35 Asti-Cuneo κατά 13 έτη και θα περιορίσει τις πιθανές αυξήσεις διοδίων. Μάλιστα, έχει δεσμευτεί να ξεκινήσει κοινή πρόσκληση υποβολής προσφορών τόσο και για τις δύο παραχωρήσεις της SIAS, δηλαδή για τον αυτοκινητόδρομο SATAP A4 Τορίνο – Μιλάνο όσο και για τον A35-Aunmotorway μέχρι το 2030.
Προκειμένου να εξασφαλιστεί επαρκής ανταγωνισμός στους ιταλικούς αυτοκινητόδρομους, η Ιταλία δεσμεύθηκε επίσης να δρομολογήσει μέχρι το 2019 κοινή προσφορά μιας σειράς σχετικών χωριστών παραχωρήσεων της SIAS (για τους αυτοκινητοδρόμους SATAP A21 και ATIVA), οι οποίες έχουν ήδη λήξει ή πρόκειται να λήξουν. Τέλος, η Ιταλία αποφάσισε να μην προβεί σε αρχικά σχέδια παράτασης παραχωρήσεων άλλων αυτοκινητοδρόμων που κατέχει η SIAS, όπως ο αυτοκινητόδρομος CISA.
Η Επιτροπή ενέκρινε τις προτεινόμενες παρατάσεις των συμβάσεων παραχώρησης, καταλήγοντας ότι τα μέτρα θα προωθήσουν την ανάπτυξη επενδύσεων, περιορίζοντας παράλληλα τον αντίκτυπο στους χρήστες των αυτοκινητοδρόμων σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις και τις δημόσιες συμβάσεις. Η περιορισμένη παράταση των παραχωρήσεων και τα μέτρα διασφάλισης θα ελαχιστοποιήσουν μάλιστα τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού.
Η μη εμπιστευτική έκδοση της απόφασης θα δημοσιευθεί με τους αριθμούς υπόθεσης SA.49335, SA.49336 στο Μητρώο Κρατικών Ενισχύσεων στον ιστότοπο της ΓΔ Ανταγωνισμού, αφού διευθετηθούν τυχόν ζητήματα περί απορρήτου.