Ανακοίνωση Επιτροπής για σχέδιο REPowerEU λόγω της ουκρανικής κρίσης

Η Επιτροπή εξέδωσε Ανακοίνωση σχετικά με το σχέδιό της για ταχεία μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα και για την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης («σχέδιο REPowerEU») λόγω της επίθεσης της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και των πέντε δεσμών κυρώσεων που έχει λάβει η ΕΕ σε βάρος της πρώτης.

Δεδομένου ότι οι εισαγωγές γαιάνθρακα καλύπτονται ήδη από αυτό το καθεστώς κυρώσεων, η Επιτροπή έχει υποβάλει προτάσεις για τη σταδιακή κατάργηση των εισαγωγών πετρελαίου από τη Ρωσία έως το τέλος του έτους, οι οποίες συζητούνται επί του παρόντος από τα κράτη μέλη.

Συνεπώς, ο μετασχηματισμός του ενεργειακού συστήματος της Ευρώπης επείγει για δύο λόγους: α) λόγω της ανάγκης τερματισμού της εξάρτησης της ΕΕ από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, τα οποία χρησιμοποιούνται ως οικονομικό και πολιτικό όπλο και κοστίζουν στους Ευρωπαίους φορολογούμενους σχεδόν 100 δισ. ευρώ ετησίως, και β) λόγω της κλιματικής κρίσης.

Τα μέτρα που προβλέπει το σχέδιο REPowerEU αφορούν την εξοικονόμηση ενέργειας, τη διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού και την επιτάχυνση της ανάπτυξης ΑΠΕ για την αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων στις κατοικίες, στη βιομηχανία και στην ηλεκτροπαραγωγή.

Κεντρικό ρόλο στο σχέδιο REPowerEU έχει ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) ο οποίος στηρίζει τον συντονισμένο σχεδιασμό και χρηματοδοτεί διασυνοριακές και εθνικές υποδομές, καθώς και ενεργειακά έργα και μεταρρυθμίσεις.

Η Επιτροπή προτείνει στοχευμένες τροποποιήσεις του Κανονισμού 2021/241 για τον Μηχανισμό Ανάκαμψης κα Ανθεκτικότητας (RRF), ώστε να ενσωματωθούν ειδικά κεφάλαια REPowerEU στα υφιστάμενα Σχέδια Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΣΑΑ) των κρατών μελών, πέραν του μεγάλου αριθμού σχετικών μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που περιλαμβάνονται ήδη σε αυτά. Τη διαδικασία αυτή θα τροφοδοτήσουν οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις στον κύκλο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου 2022.

Σημειώνεται, συναφώς, πως οι κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις εφαρμόζονται πλήρως στις μεταρρυθμίσεις και τις επενδύσεις που περιλαμβάνονται στα κεφάλαια για το REPowerEU. Κάθε κράτος μέλος είναι αρμόδιο να διασφαλίσει ότι τα εν λόγω μέτρα συμμορφώνονται με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις και τηρούν τις εφαρμοστέες διαδικασίες. Δεδομένης της άνευ προηγουμένου επείγουσας ανάγκης να μειωθεί η εξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, η Επιτροπή θα εξετάσει τρόπους για να διευκολύνει τον έλεγχο των κρατικών ενισχύσεων για τα μέτρα του σχεδίου REPowerEU, περιορίζοντας παράλληλα τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού.

Ειδικότερα, η Επιτροπή θα παράσχει καθοδήγηση σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο τα μέτρα αυτά μπορούν να σχεδιαστούν σύμφωνα με τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις και τις αποφάσεις ταχείας διαδικασίας μόλις έχει στη διάθεσή της όλες τις πληροφορίες. Η Επιτροπή θα συνδράμει, επίσης, τα κράτη μέλη στον σχεδιασμό μέτρων τα οποία μπορούν να εξαιρεθούν από την υποχρέωση κοινοποίησης βάσει του Γενικού Κανονισμού Απαλλαγής κατά κατηγορία (ΓΑΚ) 651/2014. Τέλος, θα επανεξετάζει διαρκώς το Προσωρινό Πλαίσιο Κρίσης 2022 λόγω της επίθεσης της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, ώστε να διασφαλίζεται ότι είναι κατάλληλο, προκειμένου τα κράτη μέλη να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις της τρέχουσας γεωπολιτικής κατάστασης.

Ο πράσινος μετασχηματισμός του ενεργειακού συστήματος της Ευρώπης θα τονώσει την οικονομική ανάπτυξη, θα ενισχύσει τη βιομηχανική υπεροχή της και θα θέσει την Ευρώπη σε πορεία προς την κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.

https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/el/IP_22_3131