Η κοινοτική πολιτική κρατικών ενισχύσεων

Σε συνέντευξή της στην εφημερίδα Financial Times τον Ιανουάριο, η Ολλανδή Επίτροπος, αρμόδια για τον Ανταγωνισμό, κ. Neelie Kroes επέκρινε τη μέχρι τώρα ακολουθούμενη κοινοτική πολιτική στον τομέα των κρατικών ενισχύσεων και πρότεινε τη μεταρρύθμισή της.

Συγκεκριμένα, η κ. Kroes επέκρινε την τακτική ορισμένων κρατών μελών να ενισχύουν μεγάλες επιχειρήσεις, όπως συνέβη με τις περιπτώσεις της Alstom στη Γαλλία και της British Energy στη Βρετανία. Κατά την άποψή της, οι φτωχότερες περιφέρειες θα πρέπει να επιδοτούνται, μόνον όταν ανήκουν και σε φτωχή χώρα. Οι απόψεις αυτές λαμβάνουν υπόψη και βασίζονται κυρίως στη νέα κατάσταση που διαμορφώνεται μετά την ένταξη των 10 νέων χωρών στην ΕΕ, των οποίων ορισμένες περιφέρειες είναι φτωχότερες και από τις πιο φτωχές περιοχές των 15 παλαιών κρατών μελών (δεδομένου ότι το μέγεθος της φτώχειας είναι σχετικό, μία φτωχή περιφέρεια στην Ευρώπη των 15 δεν είναι πια τόσο φτωχή στην Ευρώπη των 25).

Οι παραπάνω δηλώσεις θορύβησαν ιδιαίτερα τα μεγαλύτερα παλαιά κράτη μέλη (Γαλλία, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο) σχετικά με την περικοπή των επιδοτήσεων που λαμβάνουν για τις φτωχότερες περιφέρειές τους. Ειδικά για την περίπτωση της πρώην Ανατολικής Γερμανίας μάλιστα, έσπευσαν τόσο ο εκπρόσωπος της Επιτρόπου όσο και ο αρμόδιος για τις Επιχειρήσεις και τη Βιομηχανία Επίτροπος κ. Verheugen να δηλώσουν ότι όλη η Ανατολική Γερμανία θα παραμείνει «μειονεκτούσα περιφέρεια».

Μολονότι, μετά από τις έντονες αντιδράσεις που ξεσήκωσε, η κ. Kroes αναγκάστηκε να αναδιπλωθεί ως προς τις περιφερειακές ενισχύσεις, εγγυώμενη ότι δεν θα υπάρξουν διακρίσεις μεταξύ κατά τα άλλα παρόμοιων περιφερειών, μόνο και μόνο επειδή αυτές βρίσκονται σε διαφορετικά κράτη, ωστόσο, σε μεταγενέστερες ομιλίες της εξακολουθεί να θέτει ως άμεση προτεραιότητα της πενταετούς θητείας της τη μεταρρύθμιση της πολιτικής της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις. Ο κεντρικός άξονας της εν λόγω μεταρρύθμισης θα βασίζεται στο στόχο της Λισσαβώνας για «λιγότερες και καλύτερες ενισχύσεις», με στόχο την ορθολογικότερη κατανομή τους. Αυτό σημαίνει ότι διατηρείται κατ^27 αρχάς ο βασικός στόχος για «λιγότερες ενισχύσεις», οι οποίες όμως, για να επιτελέσουν αποτελεσματικά τον στόχο τους, θα πρέπει να κατευθυνθούν στους κατάλληλους αποδέκτες. Προς τον σκοπό αυτόν, οι ενισχύσεις θα πρέπει να είναι, συνεπώς, «καλύτερες» υπό την έννοια ότι θα χορηγούνται στις μικρότερες επιχειρήσεις που χρειάζονται βοήθεια στο ξεκίνημά τους. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί μάλιστα στην ανάπτυξη της έρευνας και τεχνολογίας, της καινοτομίας και του τομέα των επιχειρηματικών κεφαλαίων.

Η Επίτροπος, η οποία προτίθεται να εκδόσει την άνοιξη Ανακοίνωση που θα συγκεκριμενοποιεί τα θέματα αυτά, δεσμεύεται να τη θέσει σε ανοικτή διαβούλευση στα σχετικά fora, προκειμένου να γίνει γόνιμος ουσιαστικός διάλογος, τόσο στο θέμα των περιφερειακών ενισχύσεων (έτσι ώστε οι ενισχύσεις να κατευθύνονται εκεί όπου μπορούν να προσδώσουν πραγματική προστιθέμενη αξία και να συμβάλουν ώστε περισσότερες επιχειρήσεις να καταστούν ανταγωνιστικές) όσο και στο θέμα των ενισχύσεων de minimis (να τροποποιηθεί το όριο de minimis, προκειμένου να ελαφρυνθεί και το έργο των εθνικών φορέων που χορηγούν ενισχύσεις), αλλά και στον γενικότερο τομέα απλοποίησης των κοινοτικών κανόνων, για να γίνουν αυτοί πιο αποτελεσματικοί και φιλικοί προς το χρήστη.