Ολλανδικό καθεστώς για την απεξάρτηση από τον άνθρακα – SA.103901

Η Ολλανδία κοινοποίησε στην Επιτροπή το καθεστώς NIKI, με αντικείμενο τη στήριξη των επιχειρήσεων, ώστε να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους. Οι εκπομπές του κύκλου ζωής είναι οι συνολικές εκπομπές που αποδίδονται σε ένα προϊόν ή υπηρεσία από την εξόρυξη και την επεξεργασία πρώτων υλών, την κατασκευή του προϊόντος, τη μεταφορά και τη διαχείριση στο τέλος του κύκλου ζωής του. Η ενίσχυση θα χορηγείται σε έργα που συνολικά παρέχουν το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό όφελος με το χαμηλότερο κόστος για τον φορολογούμενο, εξετάζοντας ολόκληρο τον κύκλο ζωής του προϊόντος.

Το καθεστώς εισάγει για πρώτη φορά τον ανταγωνισμό μεταξύ έργων άμεσης απαλλαγής από τον άνθρακα και έργων αποδοτικότητας των πόρων και κυκλικότητας. Τα έργα άμεσης απαλλαγής από τον άνθρακα επιτυγχάνουν μειώσεις εκπομπών κυρίως με την απαλλαγή από τον άνθρακα των διαδικασιών παραγωγής, ενώ τα έργα αποδοτικότητας πόρων και κυκλικότητας επιτυγχάνουν μειώσεις κυρίως με τη χρήση δευτερογενών ή βιολογικών πρώτων υλών αντί πρωτογενών ή ορυκτών πρώτων υλών.

Ο προϋπολογισμός του καθεστώτος ανέρχεται σε 1.200.000.000 ευρώ και θα διαρκέσει για πέντε έτη. Το καθεστώς θα είναι ανοικτό σε επιχειρήσεις όλων των μεγεθών που δραστηριοποιούνται στους τομείς της μεταποίησης, της διαχείρισης αποβλήτων και των δραστηριοτήτων αποκατάστασης. Προκειμένου να είναι επιλέξιμο για ενίσχυση, κάθε έργο πρέπει να είναι ικανό να επιτύχει μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τον κύκλο ζωής τουλάχιστον 100.000 τόνων.

Η Ολλανδία θα προκηρύσσει κάθε χρόνο ανοικτή και ανταγωνιστική διαδικασία υποβολής προσφορών βάσει της οποίας θα επιλέγονται τα υποστηριζόμενα έργα και το ακριβές ποσό ενίσχυσης ανά έργο. Οι συμμετέχοντες καλούνται να υποβάλουν προσφορές με βάση το ελάχιστο απαιτούμενο ποσό ενίσχυσης ανά τόνο ισοδυνάμου διοξειδίου του άνθρακα που μειώνεται.

Η Επιτροπή έκρινε το καθεστώς συμβατό βάσει των Κεφαλαίων 4.1. και 4.4. των Κατευθυντηρίων Γραμμών 2022 για το κλίμα, το περιβάλλον και την ενέργεια. Ειδικότερα, διαπίστωσε ότι: α) το καθεστώς είναι αναγκαίο και κατάλληλο για τη στήριξη της βιομηχανικής απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές στους επιλέξιμους κλάδους, β) έχει χαρακτήρα κινήτρου, διότι οι δικαιούχοι δεν θα πραγματοποιούσαν τις σχετικές επενδύσεις χωρίς κρατική στήριξη, γ) η Ολλανδία δεσμεύεται να θεσπίσει επαρκείς εγγυήσεις διασφάλισης του περιορισμένου αντικτύπου στον ανταγωνισμό και στο ενδοενωσιακό εμπόριο, δ) οι δικαιούχοι θα επιλεγούν μετά από ανοικτή, διαφανή και αμερόληπτη διαδικασία υποβολής προσφορών, ε) οι ενισχύσεις θα χορηγούνται σε επιχειρήσεις που υλοποιούν έργα που επιτυγχάνουν την υψηλότερη μείωση ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα ανά ευρώ, γεγονός που ελαχιστοποιεί τις δημόσιες δαπάνες, δίνοντας παράλληλα κίνητρα για επενδύσεις φιλικές προς το κλίμα, στ) το καθεστώς συνοδεύεται από μηχανισμό ανάκτησης μέσω του οποίου τα μη αναμενόμενα κέρδη βάσει των εκτιμήσεων του δικαιούχου μπορούν να ανακτηθούν εν μέρει από την Ολλανδία και ζ) οι ενισχύσεις θα επιφέρουν θετικά αποτελέσματα τέτοιας σημασίας, ιδίως για το περιβάλλον, ώστε να αντισταθμίζουν τις πιθανές επιπτώσεις και στρεβλώσεις στον ανταγωνισμό.

Στη βάση αυτή, η Επιτροπή ενέκρινε το ολλανδικό καθεστώς.