Τσεχικές αντισταθμίσεις για ΥΓΟΣ στα ταχυδρομεία – SA.104103

Η Τσεχία κοινοποίησε στην Επιτροπή την αντιστάθμιση του ταχυδρομικού φορέα Czech Post για την εκπλήρωση υποχρεώσεων παροχής καθολικής υπηρεσίας, κατά την περίοδο μεταξύ 2023-2024. Η Czech Post είναι ο κύριος ταχυδρομικός φορέας στην Τσεχία και ανήκει εξ ολοκλήρου στο τσεχικό δημόσιο ήδη από το 1993, οπότε και ιδρύθηκε. Το νομικό και ιδιοκτησιακό καθεστώς της διέπεται από τον νόμο περί κρατικών επιχειρήσεων. Εκτός από τις ταχυδρομικές υπηρεσίες, ασκεί και άλλες οικονομικές δραστηριότητες, ιδίως χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες (τραπεζικές υπηρεσίες, υπηρεσίες διαχείρισης μετρητών και υπηρεσίες που σχετίζονται µε την καταβολή συντάξεων).

Η ΥΓΟΣ που έχει ανατεθεί στην Czech Post περιλαμβάνει την υποχρέωση παροχής καθολικής ταχυδρομικής υπηρεσίας, καθώς και την εκτέλεση ταχυδρομικών χρηματικών ενταλμάτων, με τα οποία μπορούν να παραδοθούν με ασφάλεια χρήματα σε μετρητά. Η ετήσια αντιστάθμιση ανέρχεται σε περίπου 59.000.000 ευρώ, η οποία περιλαμβάνει την κάλυψη των δαπανών που προκύπτουν από την εκπλήρωση της ΥΓΟΣ και εξαρτάται από το καθαρό κόστος της παροχής των υπηρεσιών. Το καθαρό κόστος ορίζεται εκ των προτέρων και επαληθεύεται εκ των υστέρων από τις τσεχικές αρχές. Υπολογίζεται βάσει προκαθορισμένης μεθοδολογίας, που βασίζεται στα καθαρά κόστη που αποφεύγονται (net avoided costs). Έτσι, προσδιορίζεται ως η διαφορά μεταξύ του καθαρού κόστους λειτουργίας της Czech Post όταν παρέχει τις εν λόγω υπηρεσίες και του καθαρού κόστους λειτουργίας της χωρίς αυτές.

Η Επιτροπή αξιολόγησε αρχικά εάν υφίσταται κρατική ενίσχυση ιδίως ως προς το εάν η Czech Post λαμβάνει πλεονέκτημα. Παρατήρησε πως, μολονότι η διαδικασία επιλογής του παρόχου της επίμαχης ΥΓΟΣ ήταν ανοικτή σε όλους τους παρόχους ταχυδρομικών υπηρεσιών και διεξήχθη σύμφωνα με τους κανόνες για τις δημόσιες συμβάσεις, εντούτοις η  Czech Post ήταν η μόνη υποψήφια που συμμετείχε στη διαδικασία. Ως εκ τούτου, οι τσεχικές αρχές δεν διέθεταν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι η διαδικασία εξασφάλιζε την καταβολή αγοραίας τιμής, ούτε ότι η αντιστάθμιση καθορίστηκε βάσει ανάλυσης του κόστους στο οποίο θα είχε υποβληθεί μια τυπική επιχείρηση, ορθώς διοικούμενη και επαρκώς εφοδιασμένη με τα κατάλληλα μέσα, για την εκπλήρωση της ίδιας ΥΓΟΣ. Πράγματι, δεν προσκόμισαν καμία μελέτη ή πλαίσιο αναφοράς που θα μπορούσε να στηρίξει μία τέτοια διαπίστωση. Με δεδομένη τη συμμετοχή ενός μόνο προσφέροντος στη διαδικασία επιλογής, δεν μπορεί να συναχθεί το συμπέρασμα ότι οι υπηρεσίες παρέχονται με το μικρότερο δυνατό κόστος και ελλείψει σύγκρισης με τις τιμές της αγοράς, δεν μπορεί να αποκλειστεί η ύπαρξη οικονομικού πλεονεκτήματος.

Έτσι, αφότου διαπίστωσε ότι η αντιστάθμιση αποτελεί κρατική ενίσχυση, η Επιτροπή την έκρινε, πάντως, σύμφωνη με το Πλαίσιο 2012 για τις ΥΓΟΣ. Ειδικότερα, διαπίστωσε ότι: α) η επίμαχη ΥΓΟΣ εξυπηρετούσε μία πραγματική ανάγκη και πριν από την ανάθεσή της είχε διεξαχθεί δημόσια διαβούλευση, η οποία διαπίστωνε την ύπαρξη αυτής της ανάγκης, β) είχε προηγηθεί πράξη ανάθεσης, η οποία καθόριζε επαρκώς τις υποχρεώσεις τις ΥΓΟΣ και τις μεθόδους υπολογισμού της αντιστάθμισης, γ) η ανάθεση της συγκεκριμένης ΥΓΟΣ για περίοδο 2 ετών δικαιολογείται με βάση τις περιόδους απόσβεσης των σημαντικότερων περιουσιακών στοιχείων που απαιτούνται για την παροχή της ΥΓΟΣ και είχε καθοριστεί εκ των προτέρων λαμβάνοντας υπόψη τις περιόδους απόσβεσης που χρησιμοποιούνται συνήθως για τα εν λόγω περιουσιακά στοιχεία, ανεξάρτητα από την ταυτότητα του παρόχου, δ) η ξεχωριστή λογιστική παρακολούθηση των δραστηριοτήτων ΥΓΟΣ από λοιπές δραστηριότητες ήταν κατάλληλη για την επιδίωξη του σκοπού της και σύμφωνη με τις προβλέψεις της Οδηγίας 2006/111 για τη διαφάνεια των χρηματοοικονομικών σχέσεων, ε) η επιλογή του παρόχου έγινε μέσω ανοικτού, διαφανούς και αμερόληπτου διαγωνισμού που αντιμετώπιζε ισότιμα τους ταχυδρομικούς φορείς, χωρίς διακρίσεις, και διεξήχθη με διαφανή και αναλογικό τρόπο, στ) ο σχεδιασμός της παρεχόμενης υπηρεσίας ήταν σύμφωνος με τις διατάξεις της Οδηγίας 2014/24 για τις δημόσιες προμήθειες, ζ) το καθαρό κόστος της υπηρεσίας έχει υπολογιστεί με σύγκριση της προτεινόμενης μεθοδολογίας με ένα υποθετικό σενάριο αντιπαραδείγματος και έλαβε υπόψη μία σειρά κρίσιμων παραδοχών και η) η τεκμηρίωση που παρείχαν οι τσεχικές αρχές αποδεικνύει επαρκώς τους λόγους για τους οποίους το 2023 αναμένεται ακόμη αρνητικό οικονομικό αποτέλεσμα από τους ασκούντες τις επίμαχες υπηρεσίες, όπως είναι η μακροπρόθεσμη και όχι βραχυπρόθεσμη πραγματική απόδοση των επενδύσεων που είχαν πραγματοποιηθεί στις ταχυδρομικές μεταφορές και η ανάγκη διατήρησης γραφείων, ακόμη και οικονομικά επιζήμιων, σε περιοχές δυσπρόσιτες και με χαμηλό δυνητικό αριθμό πελατών.

Στη βάση αυτή, η Επιτροπή ενέκρινε την τσεχική αντιστάθμιση.