Επίσημη διαδικασία έρευνας σε βελγικά μέτρα για την πυρηνική ενέργεια – SA.106107

Το Βέλγιο κοινοποίησε στην Επιτροπή διάφορα μέτρα κρατικών ενισχύσεων που αποσκοπούν να στηρίξουν την παράταση της λειτουργίας δύο πυρηνικών αντιδραστήρων, του Doel 4 και του Tihange 3, για  διάστημα 10 ετών. Αμφότεροι οι αντιδραστήρες ανήκουν κατά 89,8% στην εταιρεία Electrabel, θυγατρική της Engie S.A., και κατά 10,2% στην εταιρεία Luminus, θυγατρική της EDF.

Το μέτρο αποσκοπεί στη διατήρηση της ασφάλειας του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια στο Βέλγιο και σε γειτονικά κράτη, διατηρώντας παράλληλα τα επίπεδα άνθρακα όσο το δυνατόν χαμηλότερα. Έτσι, επιδιώκει να συμπληρώσει τον υφιστάμενο βελγικό μηχανισμό δυναμικότητας, ο οποίος διασφαλίζει ότι υπάρχει επαρκής δυναμικότητα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και ότι η παραγόμενη ενέργεια αντιστοιχεί με τη ζήτηση.

Με την εξεταζόμενη δέσμη μέτρων, το Βέλγιο σχεδιάζει να στηρίξει την παράταση της διάρκειας ζωής των δύο πυρηνικών αντιδραστήρων, συνάπτοντας προς τούτο μία σειρά συμβολαίων με την Engie. Η συνεργασία του βελγικού δημοσίου με την Engie θα αποτελείται από τα ακόλουθα μέτρα:

• Χρηματοδοτικές και διαρθρωτικές ρυθμίσεις, οι οποίες θα περιλαμβάνουν: α) τη δημιουργία μιας κοινοπραξίας, ιδιοκτησίας εξ ημισείας από το βελγικό δημόσιο και την Electrabel. Η κοινοπραξία με τη σειρά της θα είναι ιδιοκτήτρια, από κοινού με τη Luminus, των πυρηνικών αντιδραστήρων και της ενέργειας που θα παράγουν, β) την χορήγηση μετοχικού δανείου και εισφοράς μετοχικού κεφαλαίου από το βελγικό δημόσιο και την Electrabel στην κοινοπραξία για συνολικό ποσό περίπου 2.000.000.0000 ευρώ που απαιτούνται για την κάλυψη των κεφαλαιουχικών δαπανών που απαιτούνται για την επέκταση της διάρκειας ζωής των δύο αντιδραστήρων, γ) μηχανισμούς χρηματοδοτικής στήριξης που θα παράσχει το βελγικό δημόσιο. Οι μηχανισμοί αυτοί περιλαμβάνουν: προχρηματοδότηση των δαπανών και των εξόδων της Electrabel για τις δραστηριότητες ανάπτυξης, σύναψη μίας αμφίδρομης σύμβασης επί της διαφοράς που θα ισχύσει για όλη τη διάρκεια της παράτασης λειτουργίας των αντιδραστήρων, χορήγηση ενός δανείου περί τα 580.000.000 ευρώ και χορήγηση μίας λειτουργικής εγγύησης για τις ταμειακές ροές της κοινοπραξίας.
• Μεταφορά υποχρεώσεων από την Electrabel στο βελγικό δημόσιο σχετικά με τη μακροπρόθεσμη αποθήκευση και την τελική διάθεση πυρηνικών αποβλήτων και αναλωμένων καυσίμων, έναντι καταβολής εφάπαξ ποσού 15.000.000.000 ευρώ.
• Κατανομή κινδύνων και νομική προστασία σε περίπτωση μελλοντικών νομοθετικών αλλαγών, ειδικά όσον αφορά τους πυρηνικούς φορείς εκμετάλλευσης στο Βέλγιο ή τις πυρηνικές δραστηριότητες της Electrabel.

Η Επιτροπή εξέφρασε διάφορες ανησυχίες ως προς τη συμβατότητα των εν λόγω μέτρων με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων και, ως εκ τούτου, αποφάσισε να κινήσει επίσημη διαδικασία έρευνας. Ειδικότερα, η Επιτροπή θεωρεί ότι τα επιμέρους αυτά μέτρα πρέπει να εξεταστούν μαζί, ως ενιαία παρέμβαση, και ότι περιλαμβάνουν κρατικές ενισχύσεις. Παρόλο που τα βελγικά αυτά μέτρα φαίνονται εκ πρώτης όψεως δικαιολογημένα, υπάρχουν, ωστόσο, ορισμένες ενστάσεις ως προς κάποια από αυτά και κάποιες παραμέτρους τους. Στο πλαίσιο της επίσημης διαδικασίας έρευνας, η Επιτροπή θα διερευνήσει περαιτέρω:

• την αναγκαιότητα θέσπισης των υπόλοιπων πρόσθετων μηχανισμών χρηματοδοτικής στήριξης πέραν της αμφίδρομης σύμβασης επί της διαφοράς, και ιδίως την αναγκαιότητα να δημιουργηθεί η κοινοπραξία και να χρηματοδοτηθεί από κρατικούς πόρους, ενώ ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στην ανάγκη να καταβληθεί η λειτουργική ενίσχυση και το δάνειο ύψους 580.000.000 ευρώ,
• την καταλληλότητα της αμφίδρομης σύμβασης επί της διαφοράς και του συνδυασμού των χρηματοδοτικών και διαρθρωτικών μέτρων για να επιτύχουν τον σκοπό της παράτασης λειτουργίας των πυρηνικών αντιδραστήρων, καθώς ενδέχεται να απαλλάσσουν αδικαιολόγητα τους δικαιούχους από υπερβολικά μεγάλο μερίδιο των κινδύνων της αγοράς και των λειτουργικών κινδύνων,
• την αναλογικότητα του συνδυασμού των χρηματοδοτικών και διαρθρωτικών ρυθμίσεων και του εφάπαξ ποσού των 15.000.000.000 ευρώ,
• τη συμμόρφωση με τη σχετική τομεακή νομοθεσία της ΕΕ όσον αφορά τον σχεδιασμό του μηχανισμού της αμφίδρομης σύμβασης επί της διαφοράς και
• τον αντίκτυπο του μέτρου στην αγορά υπό το πρίσμα του σχεδιασμού της αμφίδρομης σύμβασης επί της διαφοράς, καθώς και της επιλογής και ανεξαρτησίας του αντιπροσώπου που πωλεί την πυρηνική ηλεκτρική ενέργεια.