Ενισχύσεις στην Air France-KLM λόγω κορωνοϊού – SA.57082 & SA.57116

Ο εταιρικός όμιλος που λειτουργεί υπό τη μητρική εταιρεία χαρτοφυλακίου Air France-KLM περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τις εταιρείες Air France, KLM, καθώς και θυγατρικές τους. Στον όμιλο είχαν χορηγηθεί, με βάση το Προσωρινό Πλαίσιο 2020 λόγω κορωνοϊού, διάφορες κρατικές ενισχύσεις, μεταξύ των οποίων:

• Γαλλική ad hoc ενίσχυση στην Air France, η οποία περιελάμβανε: α) κρατική εγγύηση ύψους 90% επί δανείου 4.000.000.000 ευρώ που χορηγήθηκε από κοινοπραξία τραπεζών και β) μετοχικό δάνειο ύψους 3.000.000.000 ευρώ (SA.57082/2020).
• Ολλανδική ad hoc ενίσχυση στην KLM, με τη μορφή κρατικής εγγύησης ύψους 90 % επί δανείου 2.400.000.000 ευρώ που χορηγήθηκε από κοινοπραξία τραπεζών και κρατικού δανείου ύψους 1.000.000.000 ευρώ (SA.57116/2020) και
• Γαλλική ad hoc ενίσχυση στις Air France–KLM και Air France προς τον σκοπό ανακεφαλαιοποίησής τους, ύψους 4.000.000.000 ευρώ. Η εν λόγω ενίσχυση περιελάμβανε αφενός, συμμετοχή της Γαλλίας σε σχέδιο αύξησης κεφαλαίου ύψους 1.000.000.000 ευρώ κατ’ ανώτατο όριο και αφετέρου τη μετατροπή του μετοχικού δανείου σε υβριδικό χρηματοδοτικό μέσο, εξομοιούμενο με συμμετοχή σε ίδια κεφάλαια (SA.59913/2021).

Το 2023, κατόπιν προσφυγών της Ryanair (T-216/21) και της Malta Air (T-494/21), το ΓεΔΕΕ ακύρωσε τις αποφάσεις SA. 57082 και SA.59913, κρίνοντας ότι η Επιτροπή είχε εσφαλμένα αξιολογήσει ότι μόνες δικαιούχοι των επίμαχων ενισχύσεων ήταν οι αντίστοιχες εταιρείες, στις οποίες χορηγούνταν οι ενισχύσεις και όχι το σύνολο του ομίλου. Σχετικώς, επεσήμανε ότι κρίσιμα στοιχεία για να διαπιστωθεί ότι διακριτές νομικές οντότητες συνιστούν μία και μόνη οικονομική ενότητα μπορούν, μεταξύ άλλων, να είναι οι κεφαλαιουχικοί, οργανικοί, λειτουργικοί και οικονομικοί δεσμοί των εμπλεκομένων εταιρειών και των θυγατρικών τους, οι συμβάσεις βάσει των οποίων χορηγήθηκε το επίμαχο μέτρο, το είδος του μέτρου και το πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται. Το 2024, κατόπιν προσφυγής της Ryanair (T-146/22), το ΓεΔΕΕ ακύρωσε, για παρόμοιους λόγους, και την απόφαση SA.57116. Σημειώνεται ότι, κατά των παραπάνω αποφάσεων του ΓεΔΕΕ, η Επιτροπή έχει ασκήσει αιτήσεις αναιρέσεως, οι οποίες εκκρεμούν ενώπιον του ΔΕΕ.

Κατόπιν των αποφάσεων του ΓεΔΕΕ, η Επιτροπή προέβη σε εκ νέου αξιολόγηση όλων των παραπάνω μέτρων και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι πληρούνταν οι όροι συμβατότητας του Προσωρινού Πλαισίου 2020 λόγω κορωνοϊού.

Όσον αφορά τις ενισχύσεις προς την Air France, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι ήταν σύμφωνες με τους όρους του Προσωρινού Πλαισίου 2020 λόγω κορωνοϊού. Ειδικότερα, διαπίστωσε ότι: α) τα επίμαχα μέτρα ήταν στοχευμένα για την αντιμετώπιση μίας σοβαρής διαταραχής της γαλλικής οικονομίας, β) περιελάμβαναν αμοιβή του γαλλικού δημοσίου, η οποία ήταν κατάλληλη για ένα δάνειο μειωμένης εξασφάλισης και αυξανόταν με την πάροδο του χρόνου, έτσι ώστε να δίνεται κίνητρο για πρόωρη αποπληρωμή του δανείου, γ) είχαν χορηγηθεί πριν την 31η Δεκεμβρίου 2020, δ) το ποσό του δανείου ήταν μικρότερο από τα 2/3 του μισθολογικού κόστους του ομίλου Air France-KLM, ε) η μέγιστη διάρκεια τόσο του δανείου όσο και της εγγύησης ήταν 6 έτη και ε) ο όμιλος Air France-KLM δεν αντιμετώπιζε δυσκολίες έως την 31η Δεκεμβρίου 2019, στ) το ασφάλιστρο της εγγύησης ήταν σύμφωνο με τους ειδικούς όρους του ΠΠΚ 2020 και περιελάμβανε αύξησή του με την πάροδο του χρόνου, έτσι ώστε να δίνεται κίνητρο για έγκαιρη αποπληρωμή του δανείου που εξασφάλιζε η εγγύηση, ζ) η εγγύηση δεν κάλυπτε περισσότερο από το 90% των υποκείμενων δανείων της Air France.

Όσον αφορά τις ενισχύσεις προς την KLM, η Επιτροπή έκρινε, επίσης, ότι ήταν σύμφωνες με τους όρους του Προσωρινού Πλαισίου 2020 λόγω κορωνοϊού. Ειδικότερα, διαπίστωσε ότι τα επίμαχα μέτρα: α) περιείχαν ασφάλιστρο σύμφωνο με τους ειδικούς όρους του του ΠΠΚ 2020 και περιελάμβανε αύξησή του με την πάροδο του χρόνου, έτσι ώστε να δίνεται κίνητρο για έγκαιρη αποπληρωμή του δανείου που εξασφάλιζε η εγγύηση, β) η αμοιβή του ολλανδικού δημοσίου ήταν κατάλληλη βάσει των όρων του δανείου και αυξανόταν με την πάροδο του χρόνου, έτσι ώστε να δίνεται κίνητρο για πρόωρη αποπληρωμή του δανείου, γ) τα μέτρα είχαν χορηγηθεί πριν την 31η Δεκεμβρίου 2020, δ) το δάνειο που καλυπτόταν από την εγγύηση κυμαινόταν εντός των ορίων του ΠΠΚ 2020, ε) η μέγιστη διάρκεια της εγγύησης ήταν 6 έτη και δεν κάλυπτε περισσότερο από το 90% των υποκείμενων δανείων, στ) η μέγιστη διάρκεια του δανείου ήταν 5,5 έτη, και ζ) ο όμιλος Air France-KLM δεν αντιμετώπιζε δυσκολίες έως την 31η Δεκεμβρίου 2019.

Περαιτέρω, η Επιτροπή συμπέρανε ότι ο συνδυασμός όλων των ολλανδικών και γαλλικών μέτρων δεν οδηγούσε σε μη συμβατή σώρευση ενισχύσεων, καθώς τα συνδυασμένα ποσά παρέμεναν κάτω από τα σχετικά ανώτατα όρια που ορίζονται στο ΠΠΚ 2020. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι τα επίμαχα μέτρα συνέβαλαν στη διαχείριση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας του κορωνοϊού στη Γαλλία και την Ολλανδία και ήταν αναγκαία, κατάλληλα και αναλογικά για την αντιμετώπιση σοβαρής διαταραχής της οικονομίας των εν λόγω κρατών μελών.

Στη βάση αυτή, η Επιτροπή ενέκρινε τα παραπάνω γαλλικά και ολλανδικά μέτρα.