Ανακοίνωση για τις κρατικές ενισχύσεις στην δημόσια ραδιοτηλεόραση

Η Ανακοίνωση της Επιτροπής του 2001 σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις στην δημόσια ραδιοτηλεόραση έθεσε καταρχήν το πλαίσιο που διέπει την κρατική χρηματοδότηση των δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών μεταδόσεων. Η Ανακοίνωση αυτή αποτέλεσε ικανοποιητική βάση για να αναπτύξει η Επιτροπή την πρακτική της λήψης σημαντικών αποφάσεων στον τομέα. Μετά το 2001, εκδόθηκαν είκοσι και πλέον αποφάσεις σχετικά με την χρηματοδότηση της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης.
Εν τω μεταξύ, οι τεχνολογικές αλλαγές μετέβαλαν ουσιαστικά τις αγορές των ραδιοτηλεοπτικών μεταδόσεων και των οπτικοακουστικών μέσων. Πολλαπλασιάστηκαν οι πλατφόρμες και οι τεχνολογίες διανομής, όπως η ψηφιακή τηλεόραση, η τηλεόραση μέσω ΙΡ, η κινητή TV και το βίντεο κατ’ αίτηση. Η εξέλιξη αυτή οδήγησε σε αύξηση του ανταγωνισμού με τους νέους φορείς που εισήλθαν στην αγορά, όπως οι επιχειρήσεις δικτύου και οι εταιρείες του Διαδικτύου. Οι τεχνολογικές εξελίξεις επέτρεψαν επίσης την εμφάνιση νέων υπηρεσιών στον τομέα των οπτικοακουστικών μέσων, όπως οι υπηρεσίες πληροφόρησης online και οι μη γραμμικές υπηρεσίες ή οι υπηρεσίες κατ’ αίτηση. Η παροχή οπτικοακουστικών υπηρεσιών εμφανίζει σύγκλιση, καθώς αυξάνονται οι δυνατότητες των καταναλωτών να λαμβάνουν πολλαπλές υπηρεσίες σε μια ενιαία πλατφόρμα ή συσκευή ή να λαμβάνουν οποιαδήποτε δεδομένη υπηρεσία σε πολλαπλές πλατφόρμες ή συσκευές. Η αυξανόμενη ποικιλία των επιλογών πρόσβασης των καταναλωτών σε περιεχόμενο οπτικοακουστικών μέσων οδήγησε στον πολλαπλασιασμό των προσφερόμενων οπτικοακουστικών υπηρεσιών και στον κατακερματισμό των ακροατηρίων. Οι νέες τεχνολογίες συνέβαλαν στην βελτίωση της συμμετοχής του καταναλωτή. Το παραδοσιακό μοντέλο παθητικής κατανάλωσης έχει σταδιακά μετατραπεί σε ενεργό συμμετοχή και έλεγχο του περιεχομένου από τους καταναλωτές.
Για να συμβαδίσουν με τις νέες προκλήσεις, τόσο οι δημόσιοι όσο και οι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς έχουν διαφοροποιήσει τις δραστηριότητές τους, μετακινούμενοι σε νέες πλατφόρμες διανομής και επεκτείνοντας το φάσμα των υπηρεσιών τους. Πιο πρόσφατα, αυτή η διαφοροποίηση των χρηματοδοτούμενων με κρατικούς πόρους δραστηριοτήτων της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης (όπως π.χ. το περιεχόμενο online και οι θεματικοί σταθμοί) πυροδότησε σειρά καταγγελιών εκ μέρους άλλων παραγόντων της αγοράς συμπεριλαμβανομένων των εκδοτών.
Μετά το 2001, σημειώθηκαν επίσης σημαντικές νομικές εξελίξεις, που έχουν αντίκτυπο στον τομέα των ραδιοτηλεοπτικών μεταδόσεων. Στην απόφαση Altmark, το Δικαστήριο καθόρισε τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες η αντιστάθμιση για την παροχή δημόσιας υπηρεσίας δεν συνιστά κρατική ενίσχυση. Το 2005, η Επιτροπή εξέδωσε μια νέα Απόφαση και ένα Πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις υπό μορφή αντιστάθμισης για την παροχή δημόσιας υπηρεσίας. Το 2007, η Επιτροπή εξέδωσε Ανακοίνωση συνοδευτική της Ανακοίνωσης σχετικά με «Μια ενιαία αγορά για την Ευρώπη του 21ου αιώνα. Υπηρεσίες γενικού συμφέροντος, περιλαμβανομένων των κοινωνικών υπηρεσιών γενικού συμφέροντος: μια νέα ευρωπαϊκή δέσμευση». Εξάλλου, τον Δεκέμβριο του 2007, τέθηκε σε ισχύ η Οδηγία για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων, επεκτείνοντας το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού της ΕΕ για τον οπτικοακουστικό τομέα σε νέες υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων.
Αυτές οι αλλαγές στην αγορά και στο νομικό πλαίσιο δημιούργησαν την ανάγκη επικαιροποίησης της Ανακοίνωσης του 2001 για τις κρατικές ενισχύσεις στην δημόσια ραδιοτηλεόραση. Στο σχέδιο δράσης 2005 της Επιτροπής για τις κρατικές ενισχύσεις ανακοινώθηκε ότι η Επιτροπή θα «επανεξετάσει την ανακοίνωσή της σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων κρατικών ενισχύσεων στις δημόσιες υπηρεσίες ραδιοτηλεοπτικών μεταδόσεων. Στον τομέα των δραστηριοτήτων δημόσιας ραδιοτηλεόρασης έχουν προκύψει νέα ζητήματα, ιδίως με την ανάπτυξη των νέων ψηφιακών τεχνολογιών και των υπηρεσιών που συνδέονται με το Διαδίκτυο». Το 2008 και το 2009, η Επιτροπή πραγματοποίησε σειρά δημόσιων διαβουλεύσεων για την αναθεώρηση της Ανακοίνωσης του 2001 για τις ραδιοτηλεοπτικές μεταδόσεις.
Η παρούσα Ανακοίνωση, λοιπόν, που δημοσιεύθηκε την 27.10.2009 στην Επίσημη Εφημερίδα ΕΕ [ΕΕ 2009 C 257/1] εδραιώνει την πρακτική της Επιτροπής στον τομέα των κρατικών ενισχύσεων με προσανατολισμό στο μέλλον βάσει των παρατηρήσεων που ελήφθησαν στις δημόσιες διαβουλεύσεις. Αποσαφηνίζει τις αρχές που ακολουθεί η Επιτροπή κατά την εφαρμογή των άρθρων 87 και 86 παρ. 2 της ΣυνθΕΚ όσον αφορά την δημόσια χρηματοδότηση των οπτικοακουστικών υπηρεσιών στον τομέα των ραδιοτηλεοπτικών μεταδόσεων, συνεκτιμώντας τις τελευταίες εξελίξεις στην αγορά και τις πρόσφατες νομικές εξελίξεις. Η παρούσα Ανακοίνωση εκδίδεται με την επιφύλαξη της εφαρμογής των κανόνων της εσωτερικής αγοράς και των θεμελιωδών ελευθεριών που ισχύουν στον τομέα των ραδιοτηλεοπτικών μεταδόσεων.
Η Ανακοίνωση θα εφαρμόζεται από την πρώτη ημέρα μετά την δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα αντικαταστήσει την Ανακοίνωση του 2001.

http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2009:257:0001:0014:EL:PDF