Ryanair/Επιτροπή (SAS II) – Τα σημεία 61 και 62 του Προσωρινού Πλαισίου 2020 λόγω κορωνοϊού δεν προβλέπουν καμία παρέκκλιση από την υποχρέωση να απαιτείται μηχανισμός κλιμάκωσης για την αύξηση της αμοιβής του κράτους ή άλλος εναλλακτικός μηχανισμός που οδηγεί στο ίδιο αποτέλεσμα και η απουσία τους δεν υποκαθίσταται από την τήρηση άλλων διακριτών υποχρεώσεων που τίθενται στο Προσωρινό Πλαίσιο
Ανακεφαλαιοποίηση της αεροπορικής εταιρείας SAS – T-238/21
Το 2020, η Δανία και η Σουηδία κοινοποίησαν στην Επιτροπή μέτρο ενίσχυσης της αεροπορικής εταιρείας Scandinavian Airlines (SAS), με σκοπό την αποκατάσταση των ζημιών που υπέστη από τις επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού. Το μέτρο περιελάμβανε δύο υπο-μέτρα ανακεφαλαιοποίησης της εταιρείας: α) την εγγραφή των δύο κρατών σε υβριδικά κρατικά ομόλογα (υβριδικό κεφαλαιακό μέσο) και β) την εγγραφή των δύο κρατών σε νέες κοινές μετοχές (μέσο ιδίου κεφαλαίου). Το ποσό της ενίσχυσης ανήλθε στα 11.000.000.000 ευρώ, συνολικά από τα δύο κράτη, πλέον άλλων συμμετοχών από ιδιωτικά κεφάλαια.
Η Επιτροπή, με τις αποφάσεις SA.57543 (Δανία) και SA.58342 (Σουηδία) ενέκρινε το μέτρο, με βάση το άρθρο 107 (3) (β) ΣΛΕΕ και το Προσωρινό Πλαίσιο 2020 λόγω κορωνοϊού. Η αεροπορική εταιρεία Ryanair προσέφυγε στο ΓεΔΕΕ, ζητώντας την ακύρωση των εν λόγω αποφάσεων, επικαλούμενη σειρά παραβιάσεων του Προσωρινού Πλαισίου 2020.
Το ΓεΔΕΕ ανέλυσε, αρχικά, ότι το Προσωρινό Πλαίσιο Κρίσης 2020, στο σύνολο των μέτρων ανακεφαλαιοποίησης εταιρειών, αποσκοπεί στην τελική έξοδο του κράτους από το κεφάλαιο του δικαιούχου της ενίσχυσης, δίνοντας κίνητρα και αντικίνητρα για την εξαγορά των κρατικών ανακεφαλαιοποιήσεων.
Εξετάζοντας ξεχωριστά τα επιμέρους υπο-μέτρα, το ΓεΔΕΕ ξεκίνησε από το υβριδικό κεφαλαιακό μέσο. Επεσήμανε ότι το σημείο 68 του Προσωρινού Πλαισίου προβλέπει την ύπαρξη μηχανισμού κλιμάκωσης για την αύξηση της αμοιβής του κράτους, «μετά τη μετατροπή σε μετοχικό κεφάλαιο» των υβριδικών κεφαλαιακών μέσων και, ως εκ τούτου, δεν εφαρμόζεται σε υβριδικά κεφαλαιακά μέσα που δεν μετατρέπονται σε μετοχές, όπως είναι τα υβριδικά κρατικά ομόλογα. Περαιτέρω, έκρινε ότι η αμοιβή των υβριδικών τίτλων του δημοσίου πράγματι αυξάνονταν με την πάροδο του χρόνου και, άρα συνιστούσε κίνητρο για την έξοδο των δύο κρατών από το κεφάλαιο της SAS. Για τους λόγους αυτούς, απέρριψε τον σχετικό ισχυρισμό της Ryanair.
Σε ό,τι αφορά στο μέσο ιδίου κεφαλαίου, το ΓεΔΕΕ έκρινε ότι τα σημεία 61 και 62 του Προσωρινού Πλαισίου δεν προβλέπουν καμία παρέκκλιση από την υποχρέωση να απαιτείται είτε μηχανισμός κλιμάκωσης για την αύξηση της αμοιβής του κράτους είτε εναλλακτικός μηχανισμός που οδηγεί στο ίδιο αποτέλεσμα. Η Επιτροπή είχε διαπιστώσει ότι η συνολική δομή του μέτρου συνιστά εναλλακτικό μηχανισμό, λόγω του αλληλένδετου χαρακτήρα του δύο υπο-μέτρων που δικαιολογούσε τη συνεκτίμηση των συνδυασμένων αποτελεσμάτων τους για την παροχή κινήτρων εξόδου του κράτους. Το ΓεΔΕΕ διαπίστωσε, ωστόσο, ότι κανένας από τους ισχυρισμούς της Επιτροπής δεν αποδεικνύει ότι το μέσο ιδίου κεφαλαίου ισοδυναμούσε με τέτοιο εναλλακτικό μηχανισμό. Ειδικότερα, το επιχείρημα της Επιτροπής περί της αγοράς μετοχών σε μειωμένη τιμή δεν έχει επαρκώς στενή σχέση με το αντικείμενο και τον σκοπό του μηχανισμού κλιμάκωσης για την αύξηση της αμοιβής του κράτους ή με άλλον εναλλακτικό μηχανισμό, διότι: α) οι κανόνες καθορισμού της τιμής αγοράς των μετοχών αποτελούν διακριτή υποχρέωση από τον εν λόγω μηχανισμό (σημεία 60 και 61-62 του Προσωρινού Πλαισίου, αντίστοιχα) και β) οι κανόνες αυτοί έχουν διαφορετικού σκοπό από τον εν λόγω μηχανισμό. Έτσι, όλοι οι ισχυρισμοί της Επιτροπής: i) περί ύπαρξης αύξησης της αμοιβής για το κεφαλαιακό υβριδικό μέσο, ii) περί δεσμεύσεων τήρησης ορισμένης συμπεριφοράς από την SAS, iii) περί της απουσίας πρόθεσης της SAS να διατηρηθεί η συμμετοχή των δύο κρατών στο κεφάλαιό της, απορρίφθηκαν, διότι αφορούν άλλες ξεχωριστές απαιτήσεις του Προσωρινού Πλαισίου, πέραν των σημείων 61 και 62. Οι απαιτήσεις αυτές δεν αντικαθιστούν, παρά μονάχα συμπληρώνουν την απαίτηση για τη θέσπιση μηχανισμού κλιμάκωσης για την αύξηση της αμοιβής του κράτους ή εναλλακτικού μηχανισμού που οδηγεί στο ίδιο αποτέλεσμα. Συνεπώς, η Επιτροπή δεν απέδειξε ότι η συνολική δομή του μέτρου, και ιδίως τα συνδυασμένα αποτελέσματα των δύο αλληλένδετων υπο-μέτρων του, ήταν σύμφωνα με τα σημεία 61 και 62 του Προσωρινού Πλαισίου.
Για τους λόγους αυτούς, το ΓεΔΕΕ έκανε δεκτό τον ισχυρισμό της Ryanair αναφορικά με την απουσία μηχανισμού κλιμάκωσης για την αύξηση της αμοιβής του κράτους ή εναλλακτικού μηχανισμού που οδηγεί στο ίδιο αποτέλεσμα, αναφορικά με το μέσο ιδίου κεφαλαίου, οπότε έκανε δεκτή την προσφυγή και ακύρωσε την απόφαση της Επιτροπής.