Η ξεχωριστή δημοσίευση των αποτελεσμάτων δημόσιας διαβούλευσης σχετικά με τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης για την παροχή ΥΓΟΣ δεν είναι υποχρεωτική, όταν αυτά αναφέρονται ρητά και με επαρκείς λεπτομέρειες στην πράξη ανάθεσης της ΥΓΟΣ
Αποζημίωση για το καθαρό κόστος παροχής ΥΓΟΣ – ΔΕΕ C-431 & C-432/19 P
Η PP, η οποία είναι πολωνική ΑΕ, με μοναδικό μέτοχο το Πολωνικό Δημόσιο, ανέλαβε την παροχή ΥΓΟΣ όσον αφορά την καθολική ταχυδρομική υπηρεσία. Στην PP χορηγήθηκαν κρατικές ενισχύσεις υπό μορφή αντιστάθμισης για την παροχή ΥΓΟΣ. Τα μέτρα αντιστάθμισης ήταν α) ο επιμερισμός του καθαρού κόστους που προέκυπτε από τις υποχρεώσεις ΥΓΟΣ μεταξύ των φορέων παροχής υπηρεσιών ή/και των χρηστών και β) αποζημίωση μέσω ενός ταμείου, το οποίο χρηματοδοτούνταν εν μέρει από τον κρατικό προϋπολογισμό και εν μέρει από τις συνεισφορές παρόχων αντίστοιχων ταχυδρομικών υπηρεσιών, όπως είναι οι εταιρίες «Inpost Paczkomaty» και «Inpost». Για τον καθορισμό των όρων αποζημίωσης, όπως το ποσοστό συνεισφοράς, διενεργήθηκε δημόσια διαβούλευση, με σκοπό να ληφθούν υπόψη οι ανάγκες τoυ παρόχου δημόσιας υπηρεσιών, δηλαδή της PP, καθώς και τα συμφέροντα των εναλλακτικών παρόχων και των τελικών χρηστών.
Η Επιτροπή έκρινε, κατόπιν κοινοποίησης των προαναφερόμενων μέτρων χρηματοδότησης της ΡΡ για την παροχή της ΥΓΟΣ, ότι επρόκειτο για κρατικές ενισχύσεις που ήταν, όμως, συμβατές σύμφωνα με το άρθρο 106 παρ. 2 ΣΛΕΕ και το Πλαίσιο ΥΓΟΣ 2012 (SA.38869/2015). Ειδικότερα, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι η Πολωνία τήρησε τις απαιτήσεις διαφάνειας για τον καθορισμό της επίμαχης αποζημίωσης, τις οποίες προέβλεπε η Οδηγία 97/67/EK περί ταχυδρομικών υπηρεσιών η οποία τροποποιήθηκε με την Οδηγία 2008/6/ΕΚ. Ειδικότερα, η δημοσίευση του πολωνικού νόμου περί ταχυδρομικών υπηρεσιών περιείχε τα αποτελέσματα της δημόσιας διαβούλευσης σχετικά με τα ουσιώδη στοιχεία του καθεστώτος αποζημίωσης για την παροχή της ΥΓΟΣ. Συνεπώς, η Επιτροπή έκρινε ότι δεν χρειαζόταν να τηρηθούν οι αντίστοιχες υποχρεώσεις διαφάνειας του Πλαισίου ΥΓΟΣ 2012. Ακόμη, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι το ταμείο αποζημίωσης συστάθηκε, με σκοπό να αποκατασταθεί η άδικη οικονομική επιβάρυνση της PP που οφείλεται στο κόστος παροχής των ΥΓΟΣ, όπως προβλέπεται στην Οδηγία 97/67/EK περί ταχυδρομικών υπηρεσιών. Συνεπώς, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι το επίμαχο μέτρο ελήφθη με βάση τη μέθοδο υπολογισμού του καθαρού κόστους και της άδικης οικονομικής επιβάρυνσης της PP που προβλέπεται στην Οδηγία 97/67/ΕΚ. Σημειώνεται, συναφώς, ότι δεν επρόκειτο για πλήρη αποζημίωση, αλλά για αποζημίωση ίση με το μικρότερο ποσό των λογιστικών ζημιών.
Οι Inpost Paczkomaty και Inpost άσκησαν προσφυγή ενώπιον του ΓεΔΕΕ για την ακύρωση της απόφασης της Επιτροπής, η οποία απορρίφθηκε. Ειδικότερα, το ΓεΔΕΕ έκρινε ότι, εν προκειμένω, η δημόσια διαβούλευση για τη συνεκτίμηση των αναγκών τoυ παρόχου δημόσιας υπηρεσίας, δηλαδή της PP, καθώς και των συμφερόντων των εναλλακτικών παρόχων και των τελικών χρηστών (τμήμα 2.2 σημείο 14 Πλαισίου ΥΓΟΣ) δεν ήταν υποχρεωτική, καθώς υπήρχαν εναλλακτικά μέσα επίτευξης των προϋποθέσεων διαφάνειας του Πλαισίου ΥΓΟΣ 2012, όπως ήταν η δημόσια διαβούλευση για τη θέσπιση του πολωνικού νόμου περί ταχυδρομικών υπηρεσιών η οποία περιείχε τα ουσιώδη στοιχεία της ΥΓΟΣ, δηλαδή τον τρόπο υπολογισμού της αποζημίωσης για την παροχή των ΥΓΟΣ και το ύψος της. Επίσης, κατά το ΓεΔΕΕ, ούτε η ξεχωριστή από την πράξη ανάθεσης των ΥΓΟΣ δημοσίευση των αποτελεσμάτων της δημόσιας διαβούλευσης είναι υποχρεωτική. Αναφορικά δε με την προβλεπόμενη από τον νόμο αποζημίωση της ΡΡ, το ΓεΔΕΕ διαπίστωσε ότι το δικαίωμα αποζημίωσης γεννάται μόνον όταν προξενούνται λογιστικές ζημίες και αντιστοιχεί είτε στο μικρότερο από τα ποσά που σχετίζονται με τις ζημίες είτε στο καθαρό κόστος παροχής της ΥΓΟΣ, όπως και συνέβη στην περίπτωση της ΡΡ.
Εν συνεχεία, οι Inpost Paczkomaty και Inpost άσκησαν αιτήσεις αναίρεσης ενώπιον του ΔΕΕ, υποστηρίζοντας ότι δεν τηρήθηκαν οι απαιτήσεις διαφάνειας του Πλαισίου ΥΓΟΣ 2012, αφού δεν δημοσιεύτηκαν χωριστά τα αποτελέσματα της δημόσιας διαβούλευσης κατά τα προβλεπόμενα στο συγκεκριμένο Πλαίσιο (τμήμα 2.10 σημείο 60 περ. α’). Επίσης, οι αναιρεσείουσες αμφισβήτησαν τη μέθοδο που καθιερώνεται στην Οδηγία 97/67/EK περί ταχυδρομικών υπηρεσιών, την οποία εφάρμοσαν οι πολωνικές αρχές, για να διαπιστώσουν εάν η PP επιβαρύνθηκε με άδικα οικονομικά κόστη, ώστε να δικαιούται αποζημίωση για την παροχή της ΥΓΟΣ.
Το ΔΕΕ έκρινε σχετικά ότι η ξεχωριστή δημοσίευση των αποτελεσμάτων της δημόσιας διαβούλευσης δεν είναι υποχρεωτική, εφόσον αυτά περιλαμβάνονται στην πράξη ανάθεσης της ΥΓΟΣ στην οικεία επιχείρηση. Επισήμανε, όμως, ότι στην περίπτωση αυτή, η πράξη ανάθεσης πρέπει να αναφέρει ρητά και με επαρκείς λεπτομέρειες τα αποτελέσματα της δημόσιας διαβούλευσης, διαφορετικά δεν εκπληρώνεται η υποχρέωση διαφάνειας που επιβάλλει το Πλαίσιο ΥΓΟΣ 2012. Συνεπώς, επικύρωσε την κρίση του ΓεΔΕΕ σχετικά με το ότι οι πολωνικές αρχές δεν όφειλαν να προβούν σε ξεχωριστή δημοσίευση των αποτελεσμάτων της δημόσιας διαβούλευσης, ώστε να αποδείξουν ότι συνεκτίμησαν τις ανάγκες που υπήρχαν στον συγκεκριμένο τομέα, εφόσον τις είχαν ήδη λάβει υπόψη τους στον νόμο περί ταχυδρομικών υπηρεσιών.
Όσον αφορά το ζήτημα της οφειλόμενης αποζημίωσης στην ΡΡ, όπως επισήμανε το ΔΕΕ, υπάρχουν δύο διαφορετικές μεθοδολογίες: α) η μέθοδος του καθαρού κόστους των ΥΓΟΣ, την οποία προβλέπει η Οδηγία 97/67/ΕΚ περί ταχυδρομικών υπηρεσιών και β) η μέθοδος του καθαρού αποφευχθέντος κόστους, σύμφωνα με το Πλαίσιο ΥΓΟΣ 2012. Με την πρώτη μέθοδο εξετάζεται εάν η παροχή των ΥΓΟΣ προξένησε οικονομικές ζημίες στην οικεία επιχείρηση, ώστε να οφείλεται αποζημίωση από το κράτος, ενώ με τη δεύτερη μέθοδο υπολογίζεται η διαφορά μεταξύ του καθαρού κόστους διαχείρισης του παρόχου που βαρύνεται με την ΥΓΟΣ και του καθαρού κόστους ή κέρδους διαχείρισης του ίδιου παρόχου εάν δεν αναλάμβανε την ΥΓΟΣ. Σημειώνεται, συναφώς, ότι με τη δεύτερη μέθοδο είναι δυνατόν να οφείλεται αποζημίωση, ακόμη και ελλείψει οικονομικών ζημιών, ακόμη δηλαδή και εάν προκύπτει ότι το κόστος της ΥΓΟΣ δεν προκάλεσε πράγματι ζημίες στον πάροχο. Επομένως, κατά το ΔΕΕ, η πρώτη μέθοδος περιορίζει την υποχρέωση αποζημίωσης των παρόχων ΥΓΟΣ, σε σχέση με τη δεύτερη. Συνεπώς, το ΔΕΕ έκρινε ότι η μέθοδος που εφάρμοσε η Πολωνία για την αποζημίωση της ΡΡ ήταν νόμιμη.
Kατόπιν των ανωτέρω το ΔΕΕ επικύρωσε την απόφαση της Επιτροπής και απέρριψε τις αιτήσεις αναίρεσης, καταδικάζοντάς τις Inpost Paczkomaty και Inpost στην καταβολή των δικαστικών εξόδων.