Κατά την εφαρμογή του κριτηρίου του ιδιώτη επενδυτή σε περίπτωση εγγυοδοσίας υπέρ προβληματικής επιχείρησης, η Επιτροπή οφείλει να λαμβάνει υπόψη της τις τυχόν ασφάλειες που συστήνει η δικαιούχος και να αναζητά σε κάθε περίπτωση εάν υπάρχει αγοραία τιμή για αντίστοιχες εγγυήσεις
Ακύρωση απόφασης της Επιτροπής για ισπανικές κρατικές εγγυήσεις – ΓεΔΕΕ Τ-732/16
Το 2009, το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα της Κυβέρνησης της Αυτόνομης Περιφέρειας της Βαλένθια (Instituto Valenciano de Finanzas – IVF) παρέσχε υπέρ της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης Fundación Valencia, που είχε ως σκοπό τη διάδοση και προώθηση των αθλητικών, πολιτιστικών και κοινωνικών πτυχών του επαγγελματικού ποδοσφαιρικού συλλόγου Valencia Club de Fútbol Fundación Valencia, εγγύηση για τραπεζικό δάνειο, ύψους 75 εκατομμυρίων ευρώ, χορηγηθέν από τη Bancaja (νυν Bankia). Χάρη στο εν λόγω δάνειο η Fundación Valencia απέκτησε το 70,6% των μετοχών της Valencia Club de Fútbol.
Η εγγύηση κάλυπτε το 100% του κεφαλαίου του δανείου, πλέον τόκων και εξόδων εγγυοδοσίας. Σε αντάλλαγμα, η Fundación Valencia ήταν υποχρεωμένη να καταβάλλει στο IVF ετήσια προμήθεια εγγύησης, ανερχόμενη σε 0,5%. Ως αντεγγύηση, το IVF έλαβε ως ενέχυρο μετοχές της Valencia Club de Fútbol, τις οποίες είχε αποκτήσει η Fundación Valencia. Επιπλέον, προβλεπόταν προμήθεια δέσμευσης κεφαλαίου ανερχόμενη σε 1% και καθορίστηκε ένα χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής για την καταβολή των τόκων και την επιστροφή του κεφαλαίου του δανείου σε δύο δόσεις.
Το 2010, το IVF αύξησε την εγγύησή του υπέρ της Fundación Valencia κατά 6 εκατομμύρια ευρώ, προκειμένου να επιτευχθεί ισόποση αύξηση του ήδη χορηγηθέντος από τη Bankia δανείου, ώστε να καλυφθεί η αποπληρωμή των οφειλομένων κεφαλαίου, τόκων και δαπανών που είχαν προκύψει λόγω της μη καταβολής των τόκων του εγγυημένου δανείου στις 26 Αυγούστου 2010. Εξαιτίας της αύξησης αυτής, το αρχικό χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε, ενώ το επιτόκιο του δανείου παρέμεινε αμετάβλητο.
Το 2013, η Επιτροπή κίνησε αυτεπαγγέλτως την επίσημη διαδικασία έρευνας, προκειμένου να διαπιστώσει, εάν οι εγγυήσεις που χορηγήθηκαν από την Ισπανία σε επαγγελματικούς ποδοσφαιρικούς συλλόγους συνιστούσαν κρατικές ενισχύσεις. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας, η Επιτροπή έκρινε ότι η κρατική εγγύηση που παρέσχε το IVF προς κάλυψη του τραπεζικού δανείου που χορηγήθηκε στη Fundación Valencia με σκοπό την εγγραφή για αγορά μετοχών της Valencia Club de Fútbol, στο πλαίσιο της αύξησης του κεφαλαίου την οποία είχε αποφασίσει η τελευταία, καθώς και η αύξηση της εγγύησης που αποφασίστηκε το 2010, συνιστούσαν παράνομες και ασυμβίβαστες κρατικές ενισχύσεις, ιδίως βάσει των αρχών και προϋποθέσεων που διατυπώνονται στις Κατευθυντήριες Γραμμές για τη διάσωση και αναδιάρθρωση 2004, οπότε διέταξε την Ισπανία να τις ανακτήσει από την Valencia Club de Fútbol (SA.36387/2017).
Ειδικότερα, η Επιτροπή έκρινε ότι πραγματική δικαιούχος των ενισχύσεων ήταν η Valencia Club de Fútbol και όχι η Fundación Valencia, η οποία ενήργησε ως χρηματοδοτικό όχημα, λαμβανομένου ιδίως υπόψη του σκοπού των επίμαχων μέτρων, ο οποίος συνίστατο στη διευκόλυνση της χρηματοδότησης της αύξησης κεφαλαίου της Valencia Club de Fútbol. Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι η πραγματική δικαιούχος, κατά τον χρόνο λήψης των επίμαχων μέτρων, ήταν προβληματική επιχείρηση, σύμφωνα με τις Κατευθυντήριες Γραμμές για τη διάσωση και αναδιάρθρωση 2004. Λόγω αυτής της οικονομικής κατάστασης της δικαιούχου, η Επιτροπή έκρινε, πρώτον, ότι δεν υπήρχε δυνατότητα ουσιαστικής σύγκρισης του επιτοκίου και της προμήθειας με παρεμφερείς συναλλαγές στην αγορά, και, δεύτερον, ότι η αξία των μετοχών που είχαν ενεχυριασθεί στο IVF ως αντεγγύηση ήταν σχεδόν μηδενική. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή έκρινε ότι η Valencia Club de Fútbol επωφελήθηκε οικονομικού πλεονεκτήματος.
Η Valencia Club de Fútbol άσκησε προσφυγή ακύρωσης κατά της ανωτέρω απόφασης ενώπιον του ΓεΔΕΕ, υποστηρίζοντας ότι η Επιτροπή υπέπεσε σε σωρεία προδήλων σφαλμάτων όσον αφορά τον χαρακτηρισμό των επίμαχων μέτρων ως κρατικών ενισχύσεων, καθώς δεν έλαβε υπόψη της όλα τα σχετικά στοιχεία που είχε στη διάθεσή της.
Το ΓεΔΕΕ έκρινε ότι η Επιτροπή ορθά χαρακτήρισε την Valencia Club de Fútbol ως προβληματική επιχείρηση, χωρίς να λάβει υπόψη της ορισμένες ιδιαιτερότητες της δικαιούχου ως επαγγελματικού ποδοσφαιρικού συλλόγου που δεν ήταν κρίσιμες βάσει των Κατευθυντηρίων Γραμμών 2004. Συγκεκριμένα, όπως εξήγησε το ΓεΔΕΕ, η Επιτροπή έχει το δικαίωμα να δίνει μεγαλύτερη βαρύτητα στην αποτίμηση των στοιχείων του ενεργητικού μιας επιχείρησης βάσει των λογιστικών καταστάσεών της απ’ ό,τι βάσει της εκτίμησης της αγοραίας αξίας τους, όπως ήταν εν προκειμένω η αγοραία αξία των παικτών.
Ωστόσο, το ΓεΔΕΕ διαπίστωσε ότι η Επιτροπή, κατά τη διαπίστωση της ύπαρξης οικονομικού πλεονεκτήματος, παρέλειψε να λάβει υπόψη της όλες τις παραμέτρους της εγγύησης και, συγκεκριμένα, την ύπαρξη ασφαλειών εκ μέρους της δανειολήπτριας Valencia Club de Fútbol (ενέχυρο). Περαιτέρω, η Επιτροπή αρνήθηκε να αναζητήσει την ύπαρξη συγκρίσιμης προμήθειας για αντίστοιχο δάνειο, τεκμαίροντας ότι κανένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα δεν επρόκειτο να συστήσει εγγύηση υπέρ προβληματικής επιχείρησης. Ωστόσο, το ΓεΔΕΕ επισήμανε ότι το εν λόγω συμπέρασμα της Επιτροπής έρχεται σε αντίθεση με την Ανακοίνωσή της για τις ενισχύσεις υπό μορφή εγγυήσεων 2008, στην οποία διακρίνεται η περίπτωση που υπάρχει εγγυητής στην αγορά, από εκείνη την περίπτωση όπου πιθανότατα δεν υπάρχει, διάκριση που γίνεται με γνώμονα τον κίνδυνο αθέτησης των υποχρεώσεων κάθε προβληματικής επιχείρησης. Εξ αυτού το ΓεΔΕΕ συμπεραίνει ότι μπορεί να υπάρχει αγοραία τιμή, ακόμη και όταν η εγγύηση χορηγείται σε προβληματική επιχείρηση. Επομένως, η Επιτροπή δεν εφάρμοσε σωστά το κριτήριο του ιδιώτη επενδυτή στην προκειμένη περίπτωση.
Περαιτέρω, το ΓεΔΕΕ διαπίστωσε ότι κατά τον χρόνο της αύξησης της εγγύησης, η χρηματοοικονομική κατάσταση της Valencia Club de Fútbol είχε βελτιωθεί και παρουσίαζε κέρδη. Συνεπώς, η Επιτροπή λανθασμένα έκρινε ότι η αξία των μετοχών της Valencia Club de Fútbol ήταν σχεδόν μηδενική, καθώς δεν έλαβε υπόψη της την ύπαρξη σημαντικών ιδίων κεφαλαίων και την επίτευξη κέρδους από την δικαιούχο επιχείρηση πριν από τη χορήγηση του επίμαχου μέτρου.
Κατόπιν των ανωτέρω, το ΓεΔΕΕ ακύρωσε την απόφαση της Επιτροπής.
http://curia.europa.eu/juris/liste.jsf?language=en&td=ALL&num=T-732/16
Το ίδιο νομικό ζήτημα απασχόλησε το ΓεΔΕΕ και στην υπόθεση T-901/16, Elche Club de Fútbol/Επιτροπή,12.03.2020.