Tο ΓεΔΕΕ ακύρωσε την απόφαση της Επιτροπής του 2015, με την οποία είχε κριθεί ότι οι φορολογικές αποφάσεις τύπου “tax ruling” που εξέδωσε η Ολλανδία υπέρ της Starbucks συνιστούσαν κρατικές ενισχύσεις
Ακύρωση απόφασης Επιτροπής για ολλανδικές αποφάσεις tax ruling – Τ-760/15&636/16
Το 2008, οι ολλανδικές φορολογικές αρχές συνήψαν με την εταιρεία Starbucks Manufacturing EMEA BV (SMBV), μέλος του ομίλου Starbucks, στις δραστηριοτήτες της οποίας συμπεριλαμβάνεται και το ψήσιμο καφέ (καβούρδισμα), μια συμφωνία προκαθορισμένης τιμολόγησης (Advance Pricing Arrangement – APA), με σκοπό να καθορισθεί η φορολόγηση του καθαρού κέρδους της SMBV για τις λειτουργίες παραγωγής και διανομής που επιτελεί εντός του ομίλου. Η εν λόγω συμφωνία βασίστηκε στην έκθεση τιμολόγησης για τις ενδοομιλικές συναλλαγές που είχε συντάξει ο φοροτεχνικός σύμβουλος του ομίλου Starbucks.
Στην APA συμφωνήθηκε ότι για τον καθορισμό του ετήσιου φορολογητέου κέρδους της SMBV στις Κάτω Χώρες θα εφαρμοσθούν τα ακόλουθα:
- – χρήση της μεθόδου TNMM (μεθόδου συναλλαγματικού καθαρού περιθωρίου), που συνίσταται στη σύγκριση του δείκτη καθαρού κέρδους μεταξύ συνδεδεμένων επιχειρήσεων με αυτόν που προκύπτει από συγκρίσιμες συναλλαγές που ασκούν ανεξάρτητες επιχειρήσεις. Ως δείκτης «καθαρού κέρδους» μπορεί να χρησιμοποιηθεί το λειτουργικό κόστος», οι πωλήσεις ή τα περιουσιακά στοιχεία των συγκρινόμενων επιχειρήσεων. Κατά τη μέθοδο αυτή, το καθαρό κέρδος υπολογίζεται για ολόκληρη την εμπορική δραστηριότητα μιας επιχείρησης και όχι για τις επιμέρους συναλλαγές. Στην περίπτωση της SMBV, χρησιμοποιήθηκε ως δείκτης καθαρού κέρδους το κόστος λειτουργίας της. Από το κόστος αυτό συμφωνήθηκε ρητά ότι εκπίπτει το κόστος των φλιτζανιών, των χαρτοπετσετών, των πράσινων κόκκων καφέ και των πληρωμών για δραστηριότητες εφοδιασμού και διανομής για υπηρεσίες που παρέχονταν από τρίτους. Σημειωτέον ότι η ‘APA’ δεν όριζε την τιμή με την οποία η SMBV θα αγόραζε πράσινους κόκκους καφέ από την εταιρία “Starbucks Coffee Trading SARL” (SCTC), θυγατρική του ομίλου Starbucks με έδρα στην Ελβετία.
– Οι καταβολές της SMBV προς την Alki, μια άλλη εταιρία του ίδιου ομίλου, για δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας του ομίλου Starbucks (συγκεκριμένα για την τεχνική καβουρδίσματος του καφέ) προέκυπταν από τη διαφορά μεταξύ του λειτουργικού κέρδους της SMBV και του φορολογητέου κέρδους που προέκυπτε από τη μέθοδο TNMM. Συνεπώς, το ποσό που έπρεπε να καταβάλλεται προς την Alki αντιστοιχούσε στο υπολειμματικό κέρδος της SMBV και δεν συνυπολογιζόταν στον φόρο εισοδήματος εταιρών ούτε υπόκειτο στην υποχρέωση παρακράτησης φόρου.
Το 2015, η Επιτροπή έκρινε ότι η ‘APA’ αποτελεί παράνομη και μη συμβατή κρατική ενίσχυση και διέταξε την ανάκτησή της. Ειδικότερα, η Επιτροπή παρατήρησε ότι:
Πρώτον, ως δείκτης καθαρού κέρδους, θα έπρεπε να είχαν χρησιμοποιηθεί οι πωλήσεις αντί των λειτουργικών εξόδων, πράγμα που θα είχε οδηγήσει σε υψηλότερα φορολογητέα κέρδη, καθώς οι πωλήσεις αυξάνονταν ταχύτερα από τα λειτουργικά έξοδα της SMBV.
Δεύτερον, η έκθεση ενδοομιλικής τιμολόγησης, επί τη βάσει της οποίας συνήφθη η συμφωνία APA, δεν περιλάβανε ανάλυση των ποσών, που κατέβαλε η SMBV στην Alki για χρήση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, είτε της τιμής των κόκκων καφέ που αγόραζε η SMBV από άλλη εταιρία του ομίλου. Η Επιτροπή, κατ’ εφαρμογήν της ερμηνευτικής αρχής «των ίσων αποστάσεων» (arm^27s length principle), έκρινε ότι η μεθοδολογία που υιοθετήθηκε για τον καθορισμό των πληρωμών δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας από την SMBV δεν ήταν σύμφωνη με αυτήν και ότι ο μεταβλητός χαρακτήρας των πληρωμών υποδηλώνει ότι δεν σχετίζονταν με την πραγματική αξία αυτών των δικαιωμάτων. Ακόμη, η Επιτροπή παρατήρησε ότι, αντί της μεθόδου TNMM, έπρεπε να χρησιμοποιηθεί η μέθοδος της συγκρίσιμης μη ελεγχόμενης τιμής (comparable uncontrolled price method – CUP), που συνίσταται στη σύγκριση της τιμής που χρεώνεται σε μια συναλλαγή μεταξύ δύο συνδεδεμένων επιχειρήσεων με αυτήν που χρεώνεται σε παρεμφερή συναλλαγή και υπό συγκρίσιμες περιστάσεις μεταξύ δύο ανεξάρτητων επιχειρήσεων, προκειμένου να εκτιμηθούν οι ισχύουσες τιμές για τα συγκεκριμένα δικαιώματα. Η Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη συμφωνίες που είχε συνάψει η Starbucks με τρίτους, καθώς και συμφωνίες μεταξύ ανταγωνιστών της Starbucks και τρίτων, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η SMBV δεν έπρεπε να καταβάλει κανένα τέλος στην Alki.
Τρίτον, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι από το 2011 και μετά, η SMBV κατέβαλε υψηλότερη τιμή αγοράς για τους πράσινους κόκκους καφέ, γεγονός που οδήγησε σε χαμηλότερα φορολογητέα κέρδη. Σύμφωνα με την Επιτροπή, η Starbucks δεν παρείχε καμία αιτιολόγηση για την αύξηση της τιμής από το 2011 και μετά.
Συνεπώς, η Επιτροπή έκρινε ότι η μεθοδολογία που καθορίσθηκε στην APA προσπόρισε οικονομικό πλεονέκτημα στην SMBV, μέσω της υποτίμησης της αξίας των φορολογητέων κερδών της. Κατά της εν λόγω απόφασης προσέφυγαν ενώπιον του ΓεΔΕΕ η Ολλανδία και η SMBV, αμφισβητώντας την κρίση της Επιτροπή ως προς την αποκόμιση επιλεκτικού πλεονεκτήματος από το επίμαχο μέτρο.
Το ΓεΔΕΕ παρατήρησε ότι η Επιτροπή δεν επικαλέσθηκε κανένα στοιχείο που να αποδεικνύει ότι η επιλογή της μεθόδου ΤΝΜΜ οδήγησε σε φοροαπαλλαγή της SMBV. Μάλιστα, κατά το ΓεΔΕΕ, ακόμη και εάν μπορούσε να προβλεφθεί κατά την υπογραφή της APA ότι οι πωλήσεις της SMBV θα αυξάνονταν ταχύτερα από τα λειτουργικά της έξοδα, δεν αρκεί για να αποδείξει ότι δεν ήταν σκόπιμο να χρησιμοποιηθούν τα λειτουργικά έξοδα ως δείκτης κέρδους. Συνακόλουθα, το ΓεΔΕΕ έκρινε ότι η Επιτροπή εσφαλμένα αποφάνθηκε πως η επιλογή της μεθόδου ΤΝΜΜ χορήγησε αυτομάτως πλεονέκτημα στην SMBV. Ομοίως, το ΓεΔΕΕ έκρινε πως το γεγονός και μόνον ότι η συμφωνία ‘APA’ δεν ανέλυε τα ποσά για την πληρωμή δικαιώματων πνευματικής ιδιοκτησίας, δεν αρκεί για να αποδείξει ότι αυτά τα ποσά δεν ήταν στην πραγματικότητα σύμφωνα με την αρχή των ίσων αποστάσεων. Αναφορικά δε με την τιμή των πράσινων κόκκων καφέ, το ΓεΔΕΕ επισήμανε ότι η τιμή αυτών των κόκκων αφορούσε τα έξοδα της SMBV και βρισκόταν εκτός του πλαισίου της APA. Εξάλλου, κατά το ΓεΔΕΕ, η Επιτροπή δεν είχε δικαίωμα να βασιστεί σε γεγονότα μεταγενέστερα της σύναψης της επίμαχης συμφωνίας (όπως τα ποσά που καταβλήθηκαν το 2011), προκειμένου να αξιολογήσει τη συμβατότητά της ως μέτρου κρατικής ενίσχυσης.
Κατόπιν των ανωτέρω, το ΓεΔΕΕ ακύρωσε την απόφαση της Επιτροπής, καθώς δεν αποδείχθηκε ότι πληρούνταν όλες οι προϋποθέσεις του άρθρου 107 παρ. 1 ΣΛΕΕ, ώστε το επίμαχο ολλανδικό μέτρο να χαρακτηριστεί κρατική ενίσχυση.