Δεκτή η προσφυγή των HH Ferries κλπ. κατά απόφασης της Επιτροπής – ΓεΔΕΕ T-68/15

Η Σουηδία και η Δανία αποφάσισαν να χορηγήσουν ενισχύσεις με τη μορφή εγγυήσεων δανείων στην κοινοπραξία που έχει αναλάβει την κατασκευή και τη διαχείριση της σταθερής οδικής σύνδεσης στην περιοχή Øresund, που βρίσκεται στα σύνορα των δύο κρατών. Παράλληλα, η Δανία παρείχε φοροαπαλλαγές και στις μητρικές εταιρίες της κοινοπραξίας. Η κοινοπραξία αυτή ανήκει ισομερώς στη Δανία και τη Σουηδία και συστάθηκε το έτος 1992 με μία διακυβερνητική συμφωνία, η οποία προβλέπει τη χορήγηση κρατικών εγγυήσεων για την υλοποίηση της σταθερής σύνδεσης μεταξύ των δύο κρατών. Το έργο που ανατέθηκε στην κοινοπραξία συνίσταται στην κατασκευή μίας γέφυρας, ενός τεχνητού νησιού στη Δανία και ενός τούνελ που θα διευκολύνει τις οδικές και σιδηροδρομικές μεταφορές μεταξύ της Σουηδικής ακτής και του Δανικού νησιού Άμαγκερ. Το εν λόγω έργο εντάσσεται στα έργα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, καθώς η υλοποίησή του θα συμβάλει στη βελτίωση των δημόσιων υποδομών και των διακρατικών υπηρεσιών μεταφοράς. Η Επιτροπή, κατά τον προκαταρκτικό έλεγχο που διενήργησε, κατέληξε ότι οι κρατικές εγγυήσεις που χορηγήθηκαν στην κοινοπραξία μεμονωμένες κρατικές ενισχύσεις βάσει συμβατών καθεστώτων ενισχύσεων, που θεσπίστηκαν με τη διακρατική συμφωνία ίδρυσης της κοινοπραξίας. Αναφορικά δε με το σύστημα φορολογίας για τις μητρικές εταιρίες, έκρινε ότι αυτό δεν συνιστά ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107 παρ. 1 ΣΛΕΕ, καθώς δεν υφίσταται νόθευση του ανταγωνισμού. Κατά συνέπεια, αποφάσισε ότι δεν συντρέχει λόγος να κινήσει την επίσημη διαδικασία έρευνας. Κατά αυτής της απόφασης προσέφυγε στο ΓεΔΕΕ η ανταγωνίστρια της κοινοπραξίας εταιρία HH Ferries, επικαλούμενη ασάφειες και παραλείψεις στο σκεπτικό της Επιτροπής.

Κατά το ΓεΔΕΕ, ο τρόπος που η Επιτροπή κατέληξε στον χαρακτηρισμό αυτών των ενισχύσεων ως συμβατών δείχνει ότι αντιμετώπισε σοβαρές δυσχέρειες, προς άρση των οποίων θα έπρεπε να είχε κινήσει την επίσημη διαδικασία έρευνας. Ειδικότερα, το ΓεΔΕΕ έκανε δεκτό τον ισχυρισμό της προσφεύγουσας ότι η Επιτροπή δεν εξήγησε καθόλου στην απόφασή της γιατί οι χορηγηθείσες κρατικές εγγυήσεις δεν είναι ad hοc ενισχύσεις αλλά μεμονωμένες ενισχύσεις βάσει καθεστώτος. Θα έπρεπε, επισημαίνει το ΓεΔΕΕ, να διευκρινίζεται εάν οι ενισχύσεις που συνίστανται στην παροχή των κρατικών εγγυήσεων πληρούσαν την προϋπόθεση του καθεστώτος ενισχύσεων, σύμφωνα με την οποία η ενίσχυση δεν πρέπει να συνδέεται με ένα συγκεκριμένο σχέδιο. Όμως, το ΓεΔΕΕ διαπίστωσε ότι από τη διατύπωση της διακρατικής συμφωνίας φαίνεται ότι οι επίμαχες κρατικές εγγυήσεις σχετίζονταν με την υλοποίηση ενός πολύ συγκεκριμένου έργου, δηλαδή της δημιουργίας σταθερής σύνδεσης μεταξύ Δανίας και Σουηδίας. Ακόμη, η Επιτροπή δεν έκανε διάκριση ανάμεσα στις εγγυήσεις που δόθηκαν κατά το λειτουργικό στάδιο του έργου και σε αυτές που δόθηκαν κατά το κατασκευαστικό, ώστε, κατατάσσοντάς τις αναλόγως, να εξετάσει αυτοτελώς τη συμβατότητά τους. Το ΓεΔΕΕ απέρριψε ως ανίσχυρο το αντεπιχείρημα της Επιτροπής ότι στην παρούσα περίπτωση, επειδή η κοινοπραξία εξοφλούσε τις οφειλές της τακτικά, η κατάταξη των ενισχύσεων σε λειτουργικές και μη δεν ήταν απαραίτητη. Η εμπρόθεσμη εξυπηρέτηση των δανείων δεν εμποδίζει την κοινοπραξία να κάνει χρήση του πλεονεκτήματος της απεριόριστης και άνευ όρων κρατικής εγγύησης κατά τη σύναψη ή τη διαχείριση των δανείων της οποτεδήποτε παραστεί ανάγκη. Το ΓεΔΕΕ έκρινε ότι οι επίμαχες εγγυήσεις είχαν ως στόχο να απαλλάξουν την κοινοπραξία από τις τρέχουσες δαπάνες της, που υπό τις κανονικές συνθήκες της αγοράς θα αναλάμβανε η ίδια και ότι, άρα, επρόκειτο ουσιαστικά για λειτουργικές ενισχύσεις που θεωρούνται κατ’ αρχήν ασυμβίβαστες. Στη συνέχεια, το ΓεΔΕΕ εξετάζοντας τα μέτρα που έλαβαν η Σουηδία και η Δανία προς όφελος της κοινοπραξίας, διαπίστωσε ότι οι εγγυήσεις δόθηκαν ανεπιφύλακτα για απεριόριστο χρόνο και ποσό. Οι απεριόριστες κρατικές εγγυήσεις όμως αποτελούν, κατά γενικό κανόνα, ασυμβίβαστες κρατικές ενισχύσεις ακριβώς λόγω του μη προκαθορισμένου ύψους τους και, άρα, η Επιτροπή, παραλείποντας να λάβει υπ’ όψιν της και να εξετάσει αυτά τα στοιχεία, δεν προέβη σε επαρκή και ολοκληρωμένο έλεγχο της συμβατότητας των χορηγηθεισών ενισχύσεων. Περαιτέρω, έγινε δεκτό από το ΓεΔΕΕ ότι η Επιτροπή δεν διέθετε επαρκή στοιχεία ως προς το ύψος των οφειλών της κοινοπραξίας και των νέων δανείων που επρόκειτο αυτή να συνάψει και επομένως, δεν μπορούσε να αξιολογήσει το στοιχείο της ενίσχυσης που εμπεριείχε η εγγύηση. Δηλαδή, δεν μπορούσε να προσδιορίσει τον τρόπο υπολογισμού του ποσού της χρηματοδότησης, ώστε να κρίνει εάν το εν λόγω μέτρο ήταν κατάλληλο και απαραίτητο για την επίτευξη του σκοπού κοινού ενδιαφέροντος, δηλαδή της δημιουργίας σταθερής σύνδεσης, και άρα να κρίνει εάν ήταν συμβατό. Στο σημείο αυτό το ΓεΔΕΕ επεσήμανε ότι η γνώση εκ των προτέρων της μεθόδου υπολογισμού του ποσού της ενίσχυσης αποτελεί βασικό προαπαιτούμενο για την αξιολόγηση της συμβατότητας του εθνικού μέτρου, χωρίς να απαιτείται και ο ακριβής προσδιορισμός του ποσού αυτού. Η Επιτροπή, παραλείποντας να αξιολογήσει αυτά τα στοιχεία, δεν μπόρεσε να εξετάσει περαιτέρω και τον αντίκτυπο των εθνικών αυτών μέτρων στο εσωτερικό εμπόριο, με αποτέλεσμα να μην έχει ολοκληρώσει τον έλεγχο συμβατότητας. Όσον αφορά, όμως, τη φορολογική μεταχείριση των μητρικών εταιριών της κοινοπραξίας, το ΓεΔΕΕ επιβεβαίωσε την κρίση της Επιτροπής, απορρίπτοντας τους αντίστοιχους λόγους προσφυγής της HH Ferries, δεδομένου ότι, βάσει των όρων του καταστατικού τους, οι εταιρίες αυτές δεν είχαν το δικαίωμα να δραστηριοποιούνται εκτός της έδρας τους και, επομένως, δεν υπήρχε πιθανότητα νόθευσης του ανταγωνισμού.

Ενόψει των ανωτέρω, το ΓεΔΕΕ ακύρωσε εν μέρει την απόφαση της Επιτροπής, καθώς έκρινε ότι, εν προκειμένω, η διεξαγωγή επίσημης διαδικασίας έρευνας καθίσταται επιτακτική, προκειμένου η Επιτροπή να μπορέσει να αποφανθεί με ασφάλεια και άνευ αμφιβολιών για τη συμβατότητα των υπό κρίση ενισχύσεων.

http://curia.europa.eu/juris/liste.jsf?language=fr&num=t-68/15&td=ALL