Ακύρωση απόφασης της Επιτροπής υπέρ της VGG στην Ολλανδία – ΓεΔΕΕ T-79/16

Το ολλανδικό κράτος αποφάσισε να χρηματοδοτήσει μέσω των περιφερειών του 25 ιδιωτικές μη κυβερνητικές οργανώσεις για την προστασία του περιβάλλοντος, προκειμένου αυτές να αναλάβουν την παροχή ΥΓΟΣ συνιστάμενη στην απόκτηση και διαχείριση φυσικών ζωνών οικολογικής αξίας που θα εντάσσονταν στο δίκτυο «Natura 2000» με απώτερο στόχο την προστασία της βιοποικιλότητας. Στο πλαίσιο παροχής της συγκεκριμένης ΥΓΟΣ, οι επιδοτούμενες οργανώσεις θα μπορούσαν να ασκούν παράλληλα και δευτερεύουσες δραστηριότητες οικονομικού χαρακτήρα συνιστάμενες στην εκμετάλλευση των αποκτούμενων εκτάσεων. Το εθνικό αυτό μέτρο, που κατά την Επιτροπή αποτελεί ένα καθεστώς ενισχύσεων, δεν προέβλεψε κάποιον μηχανισμό αποφυγής του κινδύνου υπεραντιστάθμισης που τυχόν θα προέκυπτε από αυτές τις παράλληλες δραστηριότητες, όπως απαιτείται από το νόμο. Ωστόσο, κατά την Επιτροπή, επειδή η άσκηση των δευτερευουσών δραστηριοτήτων ήταν άμεσα συνδεδεμένη με την ΥΓΟΣ που θα παρείχαν οι ΜΚΟ και σε συνδυασμό με τον μη κερδοσκοπικό τους σκοπό, συναγόταν εμμέσως ότι τα κέρδη που θα προέκυπταν από την οικονομική εκμετάλλευση των κτημάτων είτε θα επανεπενδύονταν στο εν λόγω σχέδιο είτε θα αφαιρούνταν από το ποσό των κρατικών χρηματοδοτήσεων, ώστε να αποκλείεται ο κίνδυνος υπεραντιστάθμισης. Συνεπώς, έκρινε συμβατό το παραπάνω καθεστώς ενισχύσεων, χωρίς να προχωρήσει στην επίσημη διαδικασία έρευνας, όπως της ζητήθηκε από την Ένωση για την ισότητα των δικαιωμάτων των γαιοκτημόνων (VGG), που συμμετείχε στην προκαταρκτική διαδικασία έρευνας.

Η υπόθεση οδηγήθηκε ενώπιον του ΓεΔΕΕ, μετά από προσφυγή που άσκησε η VGG ισχυριζόμενη παραβίαση των διαδικαστικών της δικαιωμάτων εξαιτίας της άρνησης της Επιτροπής να κινήσει την επίσημη διαδικασία έρευνας. Το ΓεΔΕΕ εξέτασε υπό ποιες περιστάσεις οι δυσχέρειες που αντιμετωπίζει η Επιτροπή κατά την προκαταρκτική εξέταση ενός κοινοποιηθέντος εθνικού μέτρου κρίνονται σοβαρές και συνεπάγονται την υποχρέωσή της να κινήσει την επίσημη διαδικασία έρευνας κατά το άρθρο 108 παρ. 2 ΣΛΕΕ. Το ΓεΔΕΕ επεσήμανε ότι οι ενδείξεις περί της αντιμετώπισης δυσκολιών εκ μέρους της Επιτροπής, ενόσω αυτή αποφαίνεται περί της συμβατότητας ενός μέτρου, συνάγονται τόσο από τον τρόπο διεξαγωγής της προκαταρκτικής διαδικασίας όσο και από το τυχόν ασαφές ή ελλιπές περιεχόμενο της απόφασής της. Διαπιστώθηκε εν προκειμένω ότι η Επιτροπή ζητούσε συνεχώς διευκρινίσεις από τα ενδιαφερόμενα μέρη, ενώ ανέστειλε και τη διαδικασία αναμένοντας την έκδοση απόφασης από το ΓεΔΕΕ επί αντίστοιχης άλλης περίπτωσης χρηματοδότησης οργανισμού μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Τα γεγονότα αυτά παρέτειναν την προκαταρκτική διαδικασία για ένα υπερβολικά μεγάλο χρονικό διάστημα και αποδεικνύουν, σύμφωνα με το ΓεΔΕΕ, την ύπαρξη σοβαρών δυσχερειών που αντιμετώπιζε η Επιτροπή κατά τη λήψη της απόφασής της. Περαιτέρω, το ΓεΔΕΕ εντόπισε στο ίδιο το κείμενο της προσβληθείσας απόφασης της Επιτροπής ενδείξεις περί της δυσκολίας της να κρίνει τη συμβατότητα του παραπάνω καθεστώτος ενισχύσεων. Συγκεκριμένα, η Επιτροπή παρέλειψε να εξετάσει, εάν οι δευτερεύουσες δραστηριότητες εκμετάλλευσης των κτημάτων που θα διενεργούσαν οι ΜΚΟ εξυπηρετούσαν μόνο το δημόσιο συμφέρον ή αμιγώς οικονομικούς σκοπούς και, επομένως, δεν αποφάνθηκε με ασφάλεια για το εάν αυτές οι δραστηριότητες αποτελούν αναγκαίο και αναπόσπαστο μέρος της ΥΓΟΣ ή όχι. Για τον ίδιο λόγο, δεν μπόρεσε να αποκλείσει ούτε και το ενδεχόμενο υπεραντιστάθμισης για τις μη συνδεδεμένες με την ΥΓΟΣ δραστηριότητες των ΜΚΟ. Όπως διευκρίνισε το ΓεΔΕΕ, η παροχή μιας ΥΓΟΣ δεν συνεπάγεται ότι όλες οι δραστηριότητες που κάνει ο πάροχος της ΥΓΟΣ συνδέονται αυτομάτως μ’ αυτήν, γι’ αυτό και θα πρέπει να προβλέπεται ρητά στο επίμαχο καθεστώς ένας συγκεκριμένος μηχανισμός αποφυγής του κινδύνου υπεραντιστάθμισης, όπως η ξεχωριστή λογιστική διαχείριση των δευτερεουσών δραστηριοτήτων του παρόχου της ΥΓΟΣ.

Ενόψει όλων των παραπάνω στοιχείων, το ΓεΔΕΕ κατέληξε ότι κατά την προκαταρκτική διαδικασία έρευνας ανέκυψε ένα σύνολο ενδείξεων για τις σοβαρές δυσχέρειες που αντιμετώπισε η Επιτροπή, η οποία, απορρίπτοντας το αίτημα της προσφεύγουσας να κινήσει την επίσημη διαδικασία έρευνας, ως όφειλε, παραβίασε τα διαδικαστικά δικαιώματα της τελευταίας. Ως εκ τούτου, το ΓεΔΕΕ ακύρωσε την απόφαση της Επιτροπής στο σύνολό της.

http://curia.europa.eu/juris/liste.jsf?language=fr&num=T-79/16&td=ALL