Αγγλικά

20/12/2023 Αγωγή αποζημίωσης λόγω εσφαλμένης εκτίμησης της Επιτροπής – T-415/21

Banca Popolare di Bari/Επιτροπή – Το άρθρο 107 (1) ΣΛΕΕ, σε συνδυασμό με το άρθρο 108 ΣΛΕΕ, αποτελεί κανόνα που αποσκοπεί στην απονομή δικαιωμάτων σε ιδιώτες. Η πλάνη εκτιμήσεως της Επιτροπής, που κείται εντός των ορίων της διακριτικής της ευχέρειας, για την αξιολόγηση ιδιαιτέρως περίπλοκου νομικού και πραγματικού πλαισίου δεν αποτελεί αφ’ εαυτής «κατάφωρη παράβαση» ενωσιακού κανόνα δικαίου
To 2012, η ιταλική τράπεζα Banca Tercas (Tercas) τέθηκε υπό αναγκαστική διαχείριση. Το 2013, η Banca Popolare di Bari (BPB) διεξήγαγε διαπραγματεύσεις με τον έκτακτο επίτροπο της Tercas, για την εγγραφή της BPB σε αύξηση κεφαλαίου της Tercas. Η BPB έθεσε δύο όρους: α) τη διενέργεια οικονομικού ελέγχου στην Tercas και β) την κάλυψη του ελλείματος της Tercas από το ιταλικό Διατραπεζικό Ταμείο Εγγυήσεως Καταθέσεων (FITD). Το 2014, το FITD έλαβε πράγματι μέτρα στήριξης της Tercas, με την μορφή: α) εισφοράς 265.000.000 ευρώ για την κάλυψη των αρνητικών ιδίων κεφαλαίων της, β) εγγύησης 35.000.000 ευρώ για την κάλυψη πιστωτικού κινδύνου και γ) εγγύησης 30.000.000 ευρώ για την κάλυψη φορολογικών βαρών. Την ίδια χρονιά, εγκρίθηκε η αύξηση κεφαλαίου της Tercas, στην οποία συμμετείχε αποκλειστικά η BPB. Κατόπιν τούτων, ήρθη η αναγκαστική διαχείριση της Tercas.

Το 2015, η Επιτροπή κίνησε επίσημη διαδικασία έρευνας για τη στήριξη που παρείχε το FITD στην Tercas και την ίδια χρονιά εξέδωσε την απόφαση SA.39451, με την οποία διαπίστωσε την ύπαρξη παράνομης και μη συμβατής κρατικής ενίσχυσης, διατάσσοντας την Ιταλία να την ανακτήσει. Ωστόσο, η εν λόγω απόφαση ακυρώθηκε από το ΓεΔΕΕ (T‑98/16, T‑196/16 και T‑198/16), κρίση η οποία επικυρώθηκε από το ΔΕΕ (C‑425/19 P). Το 2021, η BPB άσκησε την ένδικη αγωγή (T-415/21), αιτούμενη αποζημίωση από την Επιτροπή, ύψους 228.000.000 ευρώ.

Αναλύοντας τις προϋποθέσεις χορήγησης αποζημίωσης βάσει του άρθρου 340 ΣΛΕΕ περί εξωσυμβατικής ευθύνης της ΕΕ, το ΓεΔΕΕ εξέτασε αν υπάρχει, εν προκειμένω, ενωσιακός κανόνας που απονέμει δικαιώματα σε ιδιώτες. Κατά την πάγια νομολογία των ευρωπαϊκών δικαστηρίων, ένας κανόνας δικαίου αποσκοπεί στην απονομή δικαιωμάτων σε ιδιώτες ιδίως όταν πρόκειται για διάταξη που συνεπάγεται δικαιώματα τα οποία τα εθνικά δικαστήρια υποχρεούνται να προστατεύουν, οπότε έχει άμεσο αποτέλεσμα, ή συνεπάγεται πλεονέκτημα δυνάμενο να χαρακτηρισθεί ως κεκτημένο δικαίωμα ή αποσκοπεί στην προστασία των συμφερόντων των ιδιωτών ή όταν προβαίνει στην απονομή δικαιωμάτων στους ιδιώτες το περιεχόμενο των οποίων μπορεί να προσδιορισθεί επαρκώς. Καίτοι οι ιδιώτες δεν μπορούν, επικαλούμενοι απλώς και μόνον το άρθρο 107 ΣΛΕΕ, να αμφισβητήσουν ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων τη συμβατότητα μέτρου ενίσχυσης, ούτε να ζητήσουν από αυτά να αποφανθούν, κυρίως ή παρεμπιπτόντως, επί ενδεχόμενου ασυμβίβαστου, εντούτοις, το δικαίωμα αυτό υφίσταται, όταν οι διατάξεις του άρθρου 107 ΣΛΕΕ έχουν εφαρμοστεί με τις γενικές διατάξεις του άρθρου 109 ΣΛΕΕ ή με ειδικές αποφάσεις που λαμβάνονται δυνάμει του άρθρου 108 (2) ΣΛΕΕ. Η εφαρμογή του άρθρου 107 (1) ΣΛΕΕ για την ερμηνεία της έννοιας της κρατικής ενίσχυσης συνδέεται με την εφαρμογή του άρθρου 108 (3) ΣΛΕΕ που συνεπάγεται δικαιώματα υπέρ των ιδιωτών, προστατευτέα από τα εθνικά δικαστήρια. Επομένως, οι ιδιώτες μπορούν να επικαλούνται το άρθρο 108 (3) ΣΛΕΕ προκειμένου να προβάλλουν δικαιώματά τους που απορρέουν από αυτό. Η διαδικασία αυτή μπορεί, άλλωστε, να επηρεάζει τα δικαιώματα των ιδιωτών, ως ανταγωνιστών των δικαιούχων ενισχύσεως ή ως δικαιούχων αυτής. Ως εκ τούτου, το άρθρο 107 (1) ΣΛΕΕ, λόγω της άμεσης ισχύος του άρθρου 108 (3) ΣΛΕΕ, αποτελεί κανόνα που αποσκοπεί στην απονομή δικαιωμάτων σε ιδιώτες. Στην ένδικη υπόθεση, η Επιτροπή είχε εκδώσει την απόφασή της, κατά παράβαση του άρθρου 107 (1) ΣΛΕΕ, δεδομένου ότι είχε εσφαλμένα διαπιστώσει ότι τα επίμαχα μέτρα συνιστούσαν κρατικές ενισχύσεις, με αποτέλεσμα να θίγονται δικαιώματα της ΒΡΒ ως δικαιούχου των επίμαχων μέτρων.

Αναφορικά με την ύπαρξη κατάφωρης παραβίασης ενωσιακού κανόνα δικαίου, το ΓεΔΕΕ παρατήρησε ότι, από τις δικαστικές αποφάσεις του ΓεΔΕΕ και του ΔΕΕ που ακύρωσαν την επίμαχη απόφαση, προέκυπτε ότι η Επιτροπή δεν είχε αποδείξει επαρκώς τη συμμετοχή των ιταλικών δημόσιων αρχών στη λήψη του επίμαχου μέτρου και, συνεπώς, τη δυνατότητα καταλογισμού του μέτρου στο κράτος. Ωστόσο, το ΓεΔΕΕ έκρινε ότι αυτό δεν αρκεί προκειμένου η συγκεκριμένη πλάνη να χαρακτηρισθεί ως πρόδηλη και σοβαρή υπέρβαση των ορίων της διακριτικής ευχέρειας της Επιτροπής. Η παρατυπία στην οποία είχε υποπέσει η Επιτροπή δεν βαίνει πέραν της συνήθους, συνετής και επιμελούς συμπεριφοράς θεσμικού οργάνου, το οποίο είναι επιφορτισμένο να μεριμνά για την εφαρμογή των κανόνων του ανταγωνισμού και, άρα, δεν υφίσταται «κατάφωρη παραβίαση» του άρθρου 107 (1) ΣΛΕΕ.

Το ΓεΔΕΕ έκρινε σκόπιμο να εξετάσει και την ύπαρξη αιτιώδους συνάφειας μεταξύ παρανομίας και ζημίας. Η ΒΡΒ είχε ισχυριστεί ότι λόγω της παρανομίας της Επιτροπής επήλθε μείωση της εμπιστοσύνης των πελατών της. Ωστόσο, το ΓεΔΕΕ έκρινε πως αποφάσεις των πελατών της ΒΡΒ, οι οποίες της προκάλεσαν την επικαλούμενη ζημία, είχαν ληφθεί κατόπιν δικών τους εκτιμήσεων και αξιολογήσεων βάσει των δικών τους οικονομικών συμφερόντων. Η επίμαχη απόφαση της Επιτροπής δεν επέβαλε καμία υποχρέωση στους πελάτες της ΒΡΒ, ούτε περιελάμβανε αναφορές που τυχόν θα μπορούσαν να θίξουν την αξιοπιστία της. Περαιτέρω, πλείονα άλλα στοιχεία θα μπορούσαν να ευθύνονται για την επίμαχη μείωση εμπιστοσύνης της πελατείας της ΒΡΒ, όπως ήταν η απόφαση της συνέλευσης των μετόχων της να μειώσει την αξία της μετοχής της, η επιβολή διοικητικών και ποινικών κυρώσεων σε βάρος μελών του ΔΣ της για άλλο ζήτημα και η απόφασή της να αναλάβει το ρίσκο της εξαγοράς της Tercas, ενώ αυτή βρισκόταν υπό εκκαθάριση. Τέλος, οι δαπάνες στις οποίες προέβη η ΒΡΒ για να περιορίσει τα αρνητικά αποτελέσματα της ανάκτησης δεν μπορούν να αποδοθούν άμεσα στην απόφαση της Επιτροπής, διότι αποτελούν διαχειριστικές επιλογές της ΒΡΒ. Ως εκ τούτου, δεν διαπίστωσε το ΓεΔΕΕ την ύπαρξη αιτιώδους συνάφειας ανάμεσα στη ζημία της ΒΡΒ και την εκτίμηση της Επιτροπής.

Στη βάση αυτή, λόγω μη ύπαρξης κατάφωρης παραβίασης και αιτιώδους συνάφειας μεταξύ παρανομίας και ζημίας, το ΓεΔΕΕ απέρριψε την αγωγή.

https://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=280707&pageIndex=0&doclang=EL&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=1216150
Επιστροφή



ΔηΣΚΕ & αγορά Οδηγός ΜοΚΕ κρατικών ενισχύσεων
      Powered by Softways S.A. Με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ε.Ε.