Αγγλικά

02/02/2023 Μερική ακύρωση του ισπανικού καθεστώτος STL - C-649/20 P

Ισπανία/Επιτροπή - Με τις αποφάσεις C-649/20 P, C-658/20 P, C-662/20 P, το ΔΕΕ αναίρεσε τις αποφάσεις του ΓεΔΕΕ T-515/13 RENV και T-719/13 RENV και ακύρωσε εν μέρει την απόφαση της Επιτροπής SA.21233, για το ισπανικό καθεστώς χρηματοδοτικής μίσθωσης STL,λόγω εσφαλμένου προσδιορισμού των πραγματικών δικαιούχων της ενίσχυσης
Το 2006 η Επιτροπή έλαβε πλήθος καταγγελιών που αφορούσαν στην εφαρμογή του ισπανικού καθεστώτος χρηματοδοτικής μίσθωσης STL,το οποίο αποτελούνταν από πέντε επιμέρους μέτρα και παρείχε σε ναυτιλιακές εταιρείες τη δυνατότητα αγοράς πλοίων που έχουν ναυπηγηθεί από ισπανικές ναυπηγικές επιχειρήσεις, σε κόστος χαμηλότερο κατά 20-30% συγκριτικά με τα πλοία που είχαν ναυπηγηθεί σε άλλα κράτη μέλη.

Η Επιτροπή, με την απόφασή της SA.21233, έκρινε ότι το καθεστώς STL χορηγούσε φορολογικά πλεονεκτήματα σε Ομίλους Οικονομικού Σκοπού (ΟΟΣ) και επενδυτές, μέρος των οποίων μεταβιβαζόταν σε ναυτιλιακές εταιρείες που είχαν αγοράσει καινούργιο πλοίο. Στη βάση αυτή, έκρινε ότι τα τρία από τα πέντε μέτρα του καθεστώτος που αφορούσαν την πρόωρη απόσβεση του κόστους των αγορασθέντων πλοίων, συνιστούσαν κρατική ενίσχυση υπό μορφή επιλεκτικού φορολογικού πλεονεκτήματος, η οποία ήταν και μη συμβατή και παράνομη. Για τον λόγο αυτόν, διέταξε τις ισπανικές αρχές να προβούν σε ανάκτησή της από τους δικαιούχους ΟΟΣ και επενδυτές.

Τον Σεπτέμβριο του 2013, η Ισπανία και εταιρείες που ωφελήθηκαν από το καθεστώς STLπροσέφυγαν στο ΓεΔΕΕ, με αίτημα την ακύρωση της απόφασης της Επιτροπής. Το ΓεΔΕΕ, με τις αποφάσεις T-515/13 και T-719/13 ακύρωσε την απόφαση της Επιτροπής, δεχόμενο ότι τα πλεονεκτήματα που χορηγούσε το καθεστώς STLδεν ήταν ανταγωνιστικά και η αιτιολογία της Επιτροπής υπήρξε ανεπαρκής. Η Επιτροπή άσκησε αίτηση αναίρεσης κατά της απόφασης του ΓεΔΕΕ, η οποία έγινε δεκτή από το ΔΕΕ, με την απόφαση C-128/16 P. Η υπόθεση παραπέμφθηκε εκ νέου στο ΓεΔΕΕ, δεδομένου ότι δεν είχε αποφανθεί επί του συνόλου των ισχυρισμών που προέβαλαν οι διάδικοι.

Το ΓεΔΕΕ, με τις αποφάσεις του T-515/13 RENV και T-719/13RENVαπέρριψε τις συνεκδικαζόμενες προσφυγές, με κεντρικό επιχείρημα ότι η ευρεία διακριτική ευχέρεια της ισπανικής φορολογικής αρχήςως προς την έγκριση της πρόωρης απόσβεσης αρκούσε για να θεωρηθεί το καθεστώς STL επιλεκτικό στο σύνολό του και έκρινε ως δικαιολογημένη την απόφαση της Επιτροπής να διατάξει την ανάκτηση των ενισχύσεων από τους ΟΟΔ και τους επενδυτές. Τούτο, παρά το γεγονός ότι ένα σημαντικό τμήμα των ενισχύσεων είχε όντως μεταβιβαστεί σε ναυτιλιακές εταιρείες. Η Ισπανία και οι ωφελούμενες εταιρείες άσκησαν συνολικά τρείς αιτήσεις αναιρέσεως κατά της νεώτερης αυτής απόφασης του ΓεΔΕΕ.

Το ΔΕΕ, παρότι έκρινε πλήρη την αιτιολογία της αναιρεσιβαλλόμενης ως προς τον επιλεκτικό χαρακτήρα του καθεστώτος STL, εντούτοις επεσήμανε ότι ενέχει σημαντικά προβλήματα στο σκέλος της που αφορά την ανάκτηση της ενίσχυσης. Το Δικαστήριο επεσήμανε ότι με τις προσφυγές τους οι διάδικοι είχαν υποστηρίξει εμμέσως, πλην σαφώς, ότι δεν ήταν εκείνοι οι μόνοι αποδέκτες της ενίσχυσης, καθώς πολύ μεγάλο μέρος του χορηγηθέντος πλεονεκτήματος είχε μεταφερθεί στις ναυτιλιακές εταιρείες. Όμως, το ΓεΔΕΕ δεν εξέτασε τους εν λόγω ισχυρισμούς, αλλά περιορίστηκε απλώς στη διαπίστωση ότι η απόφαση της Επιτροπής προσδιόριζε ως μόνους δικαιούχους τους προσφεύγοντες - επενδυτές. Αυτή του η κρίση είχε ως αποτέλεσμα να αναιρεθεί η απόφαση, λόγω παράβασης της υποχρέωσης αιτιολογίας, ως προς τα ζητήματα: α) του προσδιορισμού των ΟΟΣ και των επενδυτών τους ως μόνων δικαιούχων της ενίσχυσης, και β) της υποχρέωσης ανάκτησης των ενισχύσεων από τις ισπανικές αρχές.

Το ΔΕΕ έκρινε, αυτή τη φορά, το ίδιο, χωρίς να αναπέμψει εκ νέου στο ΓεΔΕΕ, την απόφαση της Επιτροπής, αναφορικά με την υποχρέωση ανάκτησης των ενισχύσεων που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο του καθεστώτος STL. Αρχικώς, απέρριψε τα επιχειρήματα των αναιρεσειόντων περί παραβίασης των αρχών της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης, της ασφάλειας δικαίου και της ίσης μεταχείρισης. Αντιθέτως, επικεντρώθηκε στο ζήτημα του προσδιορισμού των πραγματικών δικαιούχων της ενίσχυσης.

Το Δικαστήριο επεσήμανε ότι η ίδια η Επιτροπή διαπίστωσε ότι το καθεστώς STL, στο σύνολό του, αποτελούσε καθεστώς φορολογικού σχεδιασμού που αποσκοπούσε στην παροχή φορολογικών πλεονεκτημάτων για τους επενδυτές στο πλαίσιο ενός ΟΟΣ και ταυτόχρονα στη μεταβίβαση σημαντικού μέρους του φορολογικού πλεονεκτήματος σε ναυτιλιακές εταιρείες, με τη μορφή έκπτωσης επί της τιμής του πλοίου. Από τα στοιχεία της Επιτροπής, άλλωστε, προέκυψε ότι η κατανομή του φορολογικού πλεονεκτήματος μεταξύ των επενδυτών των ΟΟΣ και των ναυτιλιακών εταιρειών προβλεπόταν σε νομικώς δεσμευτικές συμβάσεις, οι οποίες υποβάλλονταν στην αρμόδια φορολογική αρχή και βάσει των οποίων εγκρινόταν ή απορριπτόταν η πρόωρη απόσβεση, κατ’ ενάσκηση διακριτικής ευχέρειας.

Με δεδομένη την κατάσταση αυτή, το ΔΕΕ έκρινε πως η Επιτροπή υπέπεσε σε πλάνη περί το δίκαιο, κατά το μέρος που προσδιόρισε ως μόνους δικαιούχους της ενίσχυσης τους επενδυτές των ΟΟΣ. Σημείωσε ότι από τις ίδιες τις ως άνω διαπιστώσεις της Επιτροπής έπρεπε να προκύπτει λογικά ότι το καθεστώς STLχορηγούσε πλεονεκτήματα όχι μόνον υπέρ των ΟΟΣ, αλλά και υπέρ των ναυτιλιακών εταιρειών.

Για τον λόγο αυτόν, το ΔΕΕ ακύρωσε εν μέρει την επίδικη απόφαση ως προς το μέρος της που προσδιορίζει ως μόνους δικαιούχου της ενίσχυσης του ΟΟΣ και τους επενδυτές του και, συνεπώς, κατά το μέρος που διατάσσει την επιστροφή της ενίσχυσης, αποκλειστικά από τους επενδυτές των ΟΟΣ.

https://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf;jsessionid=68A93A2A477891AA13AEE96527DFC035?text=&docid=270101&pageIndex=0&doclang=EL&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=160923
Επιστροφή



ΔηΣΚΕ & αγορά Οδηγός ΜοΚΕ κρατικών ενισχύσεων
      Powered by Softways S.A. Με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ε.Ε.