α) Υποδείγματα καθοδήγησης για τα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας Μετά το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού και των οικονομικών επιπτώσεων που προκλήθηκαν στις οικονομίες των κρατών μελών, και πέρα από το Προσωρινό Πλαίσιο 2020 λόγω κορωνοϊού που θέσπισε η Επιτροπή, προκειμένου να διευκολύνει τα κράτη μέλη στην άμεση λήψη συμβατών μέτρων κρατικών ενισχύσεων κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η ΕΕ αποφάσισε να θεσπίσει τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με σκοπό να μετριαστούν οι οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού, να καταστούν οι ευρωπαϊκές οικονομίες και κοινωνίες περισσότερο βιώσιμες και ανθεκτικές και να προετοιμαστούν καλύτερα για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση. Συγκεκριμένα, βάσει του Μηχανισμού Ανάκαμψης θα χορηγηθεί άμεση χρηματοδοτική στήριξη στα κράτη μέλη για την υλοποίηση βιώσιμων μεταρρυθμίσεων στους εξής τομείς πολιτικής της ΕΕ: α) πράσινη μετάβαση, β) ψηφιακός μετασχηματισμός, γ) έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, με οικονομική συνοχή, απασχόληση, παραγωγικότητα, ανταγωνιστικότητα, έρευνα, ανάπτυξη και καινοτομία, και ενίσχυση των ΜΜΕ, δ) κοινωνική και εδαφική συνοχή, ε) υγεία και οικονομική, κοινωνική και θεσμική ανθεκτικότητα, με σκοπό την αύξηση της ετοιμότητας για την αντιμετώπιση κρίσεων και στ) και πολιτικές για την επόμενη γενιά, τα παιδιά και τους νέους. Τα κράτη μέλη μπορούν να αιτηθούν τη λήψη χρηματοδότησης στο πλαίσιο αυτού του Μηχανισμού, καταρτίζοντας εθνικά σχέδια «ανάκαμψης και ανθεκτικότητας», στα οποία θα περιγράφεται το θεματολόγιο μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων κάθε ενδιαφερόμενου κράτους μέλους. Επειδή και η εν λόγω χρηματοδότηση από τον Μηχανισμό / το Ταμείο Ανάκαμψης υπάγεται στους κανόνες κρατικών ενισχύσεων, η Επιτροπή δημοσίευσε δεκατρία υποδείγματα καθοδήγησης, προκειμένου να βοηθήσει τα κράτη μέλη να σχεδιάσουν σύμφωνα με τους εν λόγω κανόνες τη χρηματοδότηση επενδυτικών έργων στις εξής κατηγορίες («ευρωπαϊκές εμβληματικές πρωτοβουλίες») που περιλαμβάνονται στην Ετήσια Στρατηγική της Επιτροπής για τη βιώσιμη ανάπτυξη 2021: i. ενίσχυση της ενέργειας, ii. ανακαίνιση δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων, iii. επαναφόρτιση και ανεφοδιασμός για ηλεκτρικά οχήματα, iv. συνδεσιμότητα, v. εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης, vi. επέκταση των υποδομών υπολογιστικού νέφους και vii. επανειδίκευση και αναβάθμιση δεξιοτήτων. Ειδικότερα, στο πλαίσιο της εφαρμογής των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας των κρατών μελών, ο έλεγχος των κρατικών ενισχύσεων θα συμβάλει στο να διασφαλιστεί ότι οι δημόσιες χρηματοδοτήσεις των κρατών μελών δεν παραγκωνίζουν τις ιδιωτικές επενδύσεις, ότι αποφεύγεται η υπεραντιστάθμιση και ότι διασφαλίζονται ίσοι όροι ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά. Όσον αφορά τα μέτρα κρατικών ενισχύσεων για τα οποία απαιτείται κοινοποίηση, η Επιτροπή θα τα εξετάζει κατά προτεραιότητα και η αξιολόγησή της θα ολοκληρώνεται εντός έξι εβδομάδων από την παραλαβή της πλήρους κοινοποίησης από το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος. Ειδικότερα, τα υποδείγματα παρέχουν καθοδήγηση στα κράτη μέλη ανάλογα με το εάν: i) δεν στοιχειοθετείται η ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης και, άρα, δεν απαιτείται κοινοποίηση του μέτρου στην Επιτροπή, ii) υφίσταται κρατική ενίσχυση, αλλά δεν είναι απαραίτητη η κοινοποίησή της, γιατί εμπίπτει στον ΓΑΚ 651/2014 ή άλλον συναφή Κανονισμό, iii) υφίσταται κρατική ενίσχυση και είναι απαραίτητη η κοινοποίησή της στην Επιτροπή. Τα υποδείγματα καθοδήγησης θα επικαιροποιούνται από την Επιτροπή κατά περίπτωση, ενώ τα κράτη μέλη μπορούν να χρησιμοποιούν την ειδική ηλεκτρονική θυρίδα και την ανοικτή τηλεφωνική γραμμή που έχει δημιουργήσει η Επιτροπή για ερωτήματα σχετικά με τα υποδείγματα καθοδήγησης. β) Δημόσια διαβούλευση για την υπαγωγή στον ΓΑΚ 651/2014 των χρηματοδοτήσεων από το InvestEU Επιπλέον, η Επιτροπή έχει ξεκινήσει από τον Μάιο του 2020 δημόσια διαβούλευση με τα κράτη μέλη σχετικά με την επέκταση του πεδίου εφαρμογής του ΓΑΚ 651/2014, προκειμένου να απαλλαχθεί της κοινοποίησης και να διευκολυνθεί η εθνική χρηματοδότηση έργων και η αξιοποίηση χρηματοπιστωτικών προϊόντων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των προγραμμάτων κεντρικής διαχείρισης της ΕΕ στο πλαίσιο του επόμενου πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και στοχεύουν στην ανάκαμψη και στην επίτευξη των ψηφιακών και πράσινων στόχων της ΕΕ, όπως είναι τα χρηματοοικονομικά προϊόντα τα οποία στηρίζονται από το Ταμείο InvestEU. Το InvestEU αποτελεί επενδυτικό πρόγραμμα για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027 που εξασφαλίζει μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση, με τη μορφή εγγυήσεων και μέσω της προσέλκυσης δημόσιων και ιδιωτικών πόρων, για τη στήριξη της βιώσιμης ανάκαμψης και της δημιουργίας μιας πιο πράσινης, πιο ψηφιακής και πιο ανθεκτικής ευρωπαϊκής οικονομίας, μετά και την οικονομική κρίση που προκάλεσε η πανδημία του κορωνοϊού. Το πρόγραμμα InvestEU περιλαμβάνει: το Ταμείο InvestEU που παρέχει εγγύηση, τον Συμβουλευτικό Κόμβο InvestEU που παρέχει κυρίως τεχνική βοήθεια για την υλοποίηση των έργων και την Πύλη InvestEU που προσφέρει μια βάση δεδομένων για την προώθηση έργων για τα οποία αναζητείται χρηματοδότηση. Τέλος, σημειώνεται ότι τα κράτη μέλη μπορούν να υλοποιούν μέρος των σχεδίων τους στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας μέσω του προγράμματος InvestEU. γ) Αξιολόγηση της εφαρμογής του Προσωρινού Πλαισίου κρατικών ενισχύσεων 2020 για τη στήριξη της οικονομίας λόγω κορωνοϊού Τέλος, η Επιτροπή σε συνεργασία με τα κράτη μέλη αξιολογεί μέσω ερωτηματολογίου την εφαρμογή του Προσωρινού Πλαισίου κρατικών ενισχύσεων 2020 για τη στήριξη της οικονομίας λόγω κορωνοϊού. Σημειώνεται, σχετικά, ότι, μέχρι σήμερα, η Επιτροπή έχει λάβει περισσότερες από 380 αποφάσεις για την έγκριση άνω των 460 εθνικών μέτρων κρατικών ενισχύσεων, ύψους άνω των 3,07 τρισεκατομμυρίων ευρώ. https://ec.europa.eu/competition/state_aid/what_is_new/covid_19.html https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/el/ip_20_2494