Η SEA SpA είναι εταιρία διαχείρισης δύο αερολιμένων στο Μιλάνο, το κεφάλαιο της οποίας ανήκει σχεδόν αποκλειστικά σε δημόσιες αρχές και κυρίως στον Δήμο του Μιλάνου. Η SEA συνέστησε μια νέα εταιρία πλήρως ελεγχόμενη από την ίδια, με την επωνυμία SEA Handling SpA, που ανέλαβε την παροχή υπηρεσιών εδάφους στους αερολιμένες. Στο πλαίσιο συμφωνίας της SEA με τον Δήμο Μιλάνου και συνδικαλιστικές οργανώσεις, η SEA Handling έλαβε από τη SEA επιδοτήσεις υπό τη μορφή εισφορών κεφαλαίου για την κάλυψη λειτουργικών ζημιών της. Με απόφαση της Επιτροπής κρίθηκε ότι οι ως άνω αυξήσεις κεφαλαίου συνιστούσαν κρατικές ενισχύσεις κατά την έννοια του άρθρου 107 παρ. 1 ΣΛΕΕ, παράνομες κατά το άρθρο 108 παρ. 3 ΣΛΕΕ και ασυμβίβαστες, καθώς δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις των Κατευθυντηρίων Γραμμών για τον αερολιμενικό τομέα 2005 και των Κατευθυντηρίων Γραμμών για την αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων του 1999 και του 2004. Κατά την Επιτροπή, οι πόροι αυτοί ήταν κρατικοί, καθώς το κεφάλαιο της SEA κατείχαν δημόσιοι φορείς και, κυρίως, ο Δήμος Μιλάνου. Επίσης, η Επιτροπή έκρινε ότι τα επίμαχα μέτρα έπρεπε να καταλογιστούν στο ιταλικό κράτος λόγω α) της εξάρτησης του ΔΣ της SEA από τον Δήμο Μιλάνου, β) της ανωτέρω συμφωνίας μεταξύ της SEA, του Δήμου Μιλάνου και των συνδικαλιστικών οργανώσεων, γ) της έγκρισης των αυξήσεων κεφαλαίου από τις δημόσιες αρχές μέσω του ΔΣ της SEA και δ) της σημασίας της λειτουργίας των δύο αερολιμένων στο πλαίσιο των πολιτικών του Μιλάνου. Βάσει, λοιπόν, των ανωτέρω στοιχείων η Επιτροπή συνήγαγε την ύπαρξη ενιαίας στρατηγικής και διαρκούς ανάμιξης των ιταλικών δημοσίων αρχών στην εταιρία SEA. Σχετικά με τις εν λόγω συναλλαγές, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι δεν πληρούνταν το κριτήριο του ιδιώτη επενδυτή, επειδή πριν από τη λήψη των επίμαχων μέτρων δεν είχε εκπονηθεί καμία προηγούμενη οικονομική αξιολόγηση την οποία θα είχε διενεργήσει ιδιώτης επενδυτής και, άρα, τα επίμαχα μέτρα προσπόριζαν οικονομικό πλεονέκτημα στην SEA. Κατά της απόφασης της Επιτροπής ασκήθηκε προσφυγή ακύρωσης ενώπιον του ΓεΔΕΕ, η οποία απορρίφθηκε. Το ΓεΔΕΕ συμφώνησε με την Επιτροπή ότι τα επίμαχα μέτρα χρηματοδοτήθηκαν από κρατικούς πόρους, όπως αποδεικνυόταν από την πλειοψηφική συμμετοχή του Δήμου Μιλάνου στην SEA και τον διορισμό των μελών του ΔΣ από αυτόν, γεγονός που συνεπάγεται την άσκηση αποφασιστικής επιρροής από τον Δήμο Μιλάνου όσον αφορά την διάθεση των πόρων της SEA. Περαιτέρω, το ΓεΔΕΕ έκρινε ότι η εμπλοκή του Δήμου Μιλάνου και, άρα, ο καταλογισμός των μέτρων στις ιταλικές αρχές προέκυπτε από την ενεργό συμμετοχή του Δήμου Μιλάνου στη σύναψη της συμφωνίας της SEA με τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, από το γεγονός ότι ο Δήμος Μιλάνου είχε συναινέσει στην υποχρέωση που ανέλαβε η SEA να καλύψει τις ζημίες της SEA Handling για περίοδο τουλάχιστον πέντε ετών, καθώς και από το γεγονός ότι ο Δήμαρχος Μιλάνου προκάλεσε την παραίτηση του Προέδρου του ΔΣ της SEA. Τέλος, ως προς το κριτήριο του ιδιώτη επενδυτή, το ΓεΔΕΕ διαπίστωσε ότι η σχετική εκτίμηση της Επιτροπής δεν έπασχε από πρόδηλη πλάνη και ότι πράγματι η δέσμευση της SEA για την κάλυψη των ζημιών της SEA Handling δεν συνοδευόταν από προηγούμενη οικονομική μελέτη. Eπιπλέον, το ΓεΔΕΕ επισήμανε ότι η προσκόμιση μεταγενέστερης οικονομικής ανάλυσης από τον Δήμο Μιλάνου απέκλειε την πρόδηλη πλάνη της Επιτροπής ως προς τη διαπίστωσή της ότι τα επίμαχα μέτρα ελήφθησαν χωρίς προηγούμενη ανάλυση. Εν συνεχεία, ο Δήμος Μιλάνου άσκησε αίτηση αναίρεσης κατά της απόφασης του ΓεΔΕΕ, προβάλλοντας ότι δεν αποδείχθηκε η άσκηση αποφασιστικής επιρροής από τον Δήμο Μιλάνου στη SEA, καθώς και ότι οι επίμαχοι πόροι δεν ήταν διαρκώς στη διάθεση των δημοσίων αρχών. Ακόμη, υποστήριξε ότι η εμπλοκή του, καθώς και η ύπαρξη οικονομικού πλεονεκτήματος, δεν στηρίχθηκαν σε θετικές αποδείξεις όπως έπρεπε. Κατά το ΔΕΕ, επιχείρηση η οποία ανήκει σχεδόν κατά 100% στις δημόσιες αρχές και τα μέλη του ΔΣ της διορίζονται από αυτές, θεωρείται δημόσια επιχείρηση υπό τον έλεγχο του κράτους, δεδομένου ότι οι δημόσιες αυτές αρχές μπορούν να ασκούν αποφασιστική επιρροή σ’ αυτήν. Εφόσον, λοιπόν, το Δημόσιο είναι σε θέση να κατευθύνει τους επίμαχους πόρους προς τη χρηματοδότηση άλλων επιχειρήσεων, δεν έχει καμία σημασία εάν τους πόρους αυτούς διαχειρίζεται αυτοτελής σε σχέση με τις δημόσιες αρχές ή ιδιωτικής προέλευσης φορέας. Εν συνεχεία, το ΔΕΕ έκρινε ότι τόσο τα αρνητικά όσο και τα θετικά τεκμήρια είναι κρίσιμα για την απόδειξη του καταλογισμού. Ειδικότερα, η εμπλοκή των δημοσίων αρχών δεν μπορεί να αποδειχθεί μόνον από την ύπαρξη δημοσίου ελέγχου και άσκησης αποφασιστικής επιρροής. Πρέπει να εξετάζεται, περαιτέρω, εάν υπήρξε πραγματική εμπλοκή των δημοσίων αρχών στη λήψη των επίμαχων μέτρων. Αντιστρόφως, η κεφαλαιουχική μορφή μιας επιχείρησης δεν μπορεί να αποκλείσει τον καταλογισμό των μέτρων στο κράτος. Εν προκειμένω, το ΔΕΕ επισήμανε ότι το ΓεΔΕΕ στηρίχθηκε σε στοιχεία από τα οποία προέκυπτε άμεσα η εμπλοκή του Δήμου Μιλάνου και, επομένως, ο καταλογισμός των επίμαχων μέτρων στο κράτος Όσον αφορά την ύπαρξη οικονομικού πλεονεκτήματος, το ΔΕΕ παρατήρησε ότι η Επιτροπή δεν μπορεί να βασίζεται απλώς σε αρνητικό τεκμήριο για να αποδείξει το οικονομικό όφελος της επιχείρησης, δηλαδή δεν μπορεί να δεχτεί ότι χορηγείται οικονομικό πλεονέκτημα μόνο λόγω της έλλειψης στοιχείων από τα οποία να συνάγεται το αντίθετο συμπέρασμα, όπως είναι η μη διεξαγωγή οικονομικής αξιολόγησης πριν από μία επένδυση. Ωστόσο, παρότι η απουσία μιας τέτοιας μελέτης δεν αρκεί από μόνη της για να τεκμηριώσει την ύπαρξη οικονομικού πλεονεκτήματος, μπορεί να είναι ουσιώδης κατά την εφαρμογή της αρχής του ιδιώτη επενδυτή, δεδομένου ότι ένας ιδιώτης επιχειρηματίας θα προέβαινε σε οικονομική αξιολόγηση πριν από μία επένδυση, ώστε να εκτιμήσει τους ενδεχόμενους κινδύνους, δηλαδή θα προέβαινε σε στάθμιση κόστους – οφέλους. Εν προκειμένω, το ΔΕΕ διαπίστωσε ότι ο Δήμος Μιλάνου δεν προέβη σε τέτοια αξιολόγηση σχετικά με την προοπτική αποδοτικότητας της εισφοράς κεφαλαίου στην εταιρία SEA, με αποτέλεσμα να μην πληρούται το κριτήριο του ιδιώτη επενδυτή και, άρα, ορθά κρίθηκε ότι η SEA έλαβε αθέμιτο οικονομικό πλεονέκτημα. Kατόπιν των ανωτέρω το ΔΕΕ επικύρωσε την απόφαση της Επιτροπής και απέρριψε την αίτηση αναίρεσης του Δήμου Μιλάνου, καταδικάζοντάς τον στην καταβολή των δικαστικών εξόδων. http://curia.europa.eu/juris/liste.jsf?language=el&td=ALL&num=C-160/19%20P