Η ιταλική Περιφέρεια Piemonte ανέθεσε στην ιταλική εταιρία μεταφοράς επιβατών με λεωφορεία ARFEA, μέσω συμβάσεων παραχώρησης, την ΥΓΟΣ για τη σύνδεση μέσω λεωφορείων των ιταλικών επαρχιών Alessandria και Asti. Η ARFEA παρείχε παράλληλα και ιδιωτικές υπηρεσίες ενοικίασης λεωφορείων της σε τρίτους, χωρίς ωστόσο να διατηρεί ξεχωριστούς λογαριασμούς για την κάθε δραστηριότητά της. Περαιτέρω, επειδή η ARFEA θεώρησε ότι κατά τα έτη 1997 και 1998 υπέστη οικονομική ζημία, ζήτησε από την Περιφέρεια να της καταβάλει πρόσθετη αντιστάθμιση για το σύνολο της οικονομικής της ζημίας. Η Περιφέρεια αρνήθηκε, επικαλούμενη το ισχύον ιταλικό νομοθετικό πλαίσιο, που προέβλεπε τη μερική μόνον και όχι συνολική αποζημίωση των παρόχων ΥΓΟΣ για τυχόν ζημίες τους. Στη συνέχεια, η προσφεύγουσα απευθύνθηκε στα ιταλικά δικαστήρια, τα οποία έκαναν τελικώς δεκτό το αίτημά της, επιδικάζοντάς της πρόσθετη αντιστάθμισης, το ύψος της οποίας καθορίστηκε από πραγματογνώμονα, επειδή δεν προβλεπόταν από τη σύμβαση μεταξύ της Περιφέρειας και της εταιρίας μεταφορών. Λίγο πριν την εκτέλεση της απόφασης, η Περιφέρεια κοινοποίησε το επίμαχο μέτρο στην Επιτροπή, η οποία ωστόσο αποφάνθηκε μετά την καταβολή του επιδικασθέντος ποσού στην ARFEA από την ιταλική περιφέρεια, και έκρινε ότι επρόκειτο για ένα παρανόμως χορηγηθέν μέτρο κρατικής ενίσχυσης. Περαιτέρω, η Επιτροπή έκρινε ότι η εν λόγω ενίσχυση ήταν και μη συμβατή, καθώς ο τρόπος υπολογισμού του ποσού της αντιστάθμισης ΥΓΟΣ δεν είχε προκαθοριστεί στην επίμαχη σύμβαση κατά τον χρόνο κατάρτισής της, όπως απαιτούσε ο Κανονισμός (ΕΚ) 1191/69. Τέλος, διαπίστωσε ότι και ο τρόπος με τον οποίο υπολογίστηκε το ποσό της πρόσθετης αντιστάθμισης από το ιταλικό δικαστήριο δεν συμμορφωνόταν με τις απαιτήσεις του Κανονισμού (ΕΚ) 1370/2007 για την τήρηση χωριστών λογαριασμών. Κατόπιν τούτων, η Επιτροπή διέταξε την ανάκτηση της ενίσχυσης που χορηγήθηκε παράνομα στην ARFEA. Η τελευταία, παραπονούμενη κατά αυτής της απόφασης, προσέφυγε ενώπιον του ΓεΔΕΕ, προκειμένου να μην αναγκαστεί να επιστρέψει το ποσό της πρόσθετης αντιστάθμισης που είχε ήδη εισπράξει. Το ΓεΔΕΕ έκρινε ότι οι συμβάσεις παραχώρησης της εν λόγω ΥΓΟΣ δεν προέβλεπαν με ακρίβεια και πληρότητα ούτε το μέγεθος των υποχρεώσεων παροχής δημόσιας υπηρεσίας που ανατέθηκαν στην ARFEA, ούτε και το ύψος και τον τρόπο υπολογισμού του ποσού της αντιστάθμισης για την παρεχόμενη ΥΓΟΣ, όπως απαιτείται από τα κριτήρια Altmark. Γι’ αυτό κατέληξε ότι το ποσό που επιδίκασε το ιταλικό δικαστήριο ως πρόσθετη αντιστάθμιση για την παρασχεθείσα ΥΓΟΣ συνιστούσε παράνομη κρατική ενίσχυση. Επιπροσθέτως, το ΓεΔΕΕ, λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι η μη αναδρομική ισχύς του παραγώγου δικαίου αποτελεί θεμελιώδη αρχή του ευρωπαϊκού δικαίου, επεσήμανε ότι, εν προκειμένω, η αντιστάθμιση που επιδικάστηκε στην ARFEA ορθά κρίθηκε εν μέρει με τους κανόνες που ίσχυαν κατά τον χρόνο παροχής της συγκεκριμένης ΥΓΟΣ και εν μέρει με τους κανόνες για τις ΥΓΟΣ που ίσχυαν κατά τον χρόνο έκδοσης της απόφασης του ιταλικού δικαστηρίου, όταν η ARFEA ορίστηκε δικαιούχος της πρόσθετης αντιστάθμισης και απέκτησε δικαίωμα εκτέλεσης της απόφασης. Συγκεκριμένα, το ΓεΔΕΕ εξήγησε ότι το επίμαχο μέτρο βασίζεται μεν σε μία κατάσταση που δημιουργήθηκε στο παρελθόν κατά την ισχύ του Κανονισμού (ΕΚ) 1191/69 (σύναψη σύμβασης παροχής ΥΓΟΣ), επάγεται όμως αποτελέσματα στο μέλλον (καταβολή αντιστάθμισης), τα οποία αξιολογούνται βάσει των κανόνων δικαίου που ισχύουν κατά τον χρόνο που ανακύπτουν, όπως εν προκειμένω του Κανονισμού (ΕΚ) 1370/2009, που ήταν εν ισχύι κατά τον χρόνο έκδοσης της αμετάκλητης απόφασης των ιταλικών δικαστηρίων. Σε αυτήν την περίπτωση, όπως επεσήμανε το ΓεΔΕΕ, δεν γίνεται αναδρομική εφαρμογή του νέου κανόνα δικαίου. Επομένως, το ΓεΔΕΕ κατέληξε ότι η Επιτροπή δεν παραβίασε την αρχή της μη αναδρομικότητας και ορθά αποφάνθηκε περί της ανάκτησης της μη συμβατής κρατικής ενίσχυσης, που χορηγήθηκε παράνομα στην προσφεύγουσα, δυνάμει απόφασης εθνικού δικαστηρίου. http://curia.europa.eu/juris/liste.jsf?language=en&td=ALL&num=T-720/16