Οι κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις συμβάλλουν στη διατήρηση ίσων όρων ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων στην εσωτερική αγορά όσον αφορά τις επιδοτήσεις που χορηγούνται από τα κράτη μέλη της ΕΕ. Ωστόσο, δεν υπάρχουν τέτοιοι κανόνες για τις επιδοτήσεις που χορηγούνται από αρχές τρίτων χωρών σε επιχειρήσεις που λειτουργούν στην εσωτερική αγορά, με αποτέλεσμα οι ξένες επιδοτήσεις να μπορούν να προκαλούν άνισους όρους ανταγωνισμού, στο πλαίσιο των οποίων λιγότερο αποδοτικοί φορείς της αγοράς αναπτύσσονται και αυξάνουν το μερίδιο αγοράς τους εις βάρος περισσότερο αποδοτικών φορέων. Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλούν οι ξένες επιδοτήσεις για την εξαγορά «επιχειρήσεων-στόχων της ΕΕ» και τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων. Ως «επιχείρηση-στόχος της ΕΕ» ορίζεται κάθε επιχείρηση που είναι εγκατεστημένη στην ΕΕ και καλύπτει ένα συγκεκριμένο κατώτατο όριο κύκλου εργασιών σε επίπεδο ΕΕ ή πληροί άλλα ποιοτικά κριτήρια. Η Επιτροπή, αναγνωρίζοντας ότι το άνοιγμα της ενιαίας αγοράς σε ξένες επενδύσεις είναι ωφέλιμο για την οικονομία της ΕΕ, υιοθέτησε Λευκή Βίβλο σχετικά με την εξασφάλιση ίσων όρων ανταγωνισμού σχετικά με τις ξένες επιδοτήσεις. Η Λευκή Βίβλος προβλέπει ένα πλαίσιο για την αντιμετώπιση των στρεβλωτικών επιπτώσεων που προκαλούνται από ξένες επιδοτήσεις i) στην ενιαία αγορά εν γένει (ενότητα 1), ii) στις εξαγορές εταιριών της ΕΕ (ενότητα 2) και iii) στις διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων της ΕΕ (ενότητα 3). Σε όλες τις ενότητες, ο αποφασιστικός παράγοντας για την εφαρμογή του προτεινόμενου πλαισίου είναι η προέλευση της επιδότησης, δηλαδή το εάν χορηγείται από τρίτη χώρα. Οι ενότητες μπορούν είτε να εφαρμοστούν εναλλακτικά σε αυτόνομη βάση, είτε συνδυαστικά. Αναλυτικότερα, η ενότητα 1 αποτελεί ένα γενικό μέσο για την αντιμετώπιση ξένων επιδοτήσεων που προκαλούν στρεβλώσεις στην εσωτερική αγορά και χορηγούνται σε δικαιούχο ο οποίος είναι εγκατεστημένος ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, δραστηριοποιείται στην ΕΕ. Στο πλαίσιο της ενότητας αυτής, οι αρμόδιες εποπτικές αρχές (η Επιτροπή και οι σχετικές αρχές των κρατών μελών που θα ασκούν τις αντίστοιχες εξουσίες) μπορούν να ενεργούν βάσει οποιωνδήποτε στοιχείων κρίνουν συναφή με τη χορήγηση ξένης επιδότησης σε δικαιούχο που δραστηριοποιείται στην ΕΕ. Μια υπόθεση θα ξεκινά με προκαταρκτικό έλεγχο του κατά πόσον υπάρχει ξένη επιδότηση που μπορεί να προκαλέσει στρέβλωση της εσωτερικής αγοράς. Εάν μετά το πέρας του προκαταρκτικού ελέγχου δεν προκύπτουν επιπτώσεις στον ανταγωνισμό, η αρμόδια εποπτική αρχή θα περατώνει την υπόθεση. Εάν, όμως, υπάρχουν στοιχεία που τείνουν να αποδείξουν ότι μία ξένη επιδότηση μπορεί να προκαλέσει στρέβλωση, θα ακολουθεί διεξοδική έρευνα, κατά τη διάρκεια της οποίας η αρμόδια εποπτική αρχή θα πρέπει να επιβεβαιώσει την προκαταρκτική της διαπίστωση. Μετά το πέρας της εν λόγω διεξοδικής έρευνας, εάν επιβεβαιωθεί ότι ενδέχεται να υπήρξε ή να υπάρξει στρέβλωση, η αρμόδια εποπτική αρχή θα έχει τη δυνατότητα να επιβάλει μέτρα για την επανόρθωση αυτών των στρεβλώσεων («επανορθωτικά μέτρα»). Αντίθετα, εάν δεν επιβεβαιωθούν οι αρχικές υποθέσεις, η έρευνα θα περατώνεται. Στόχος της ενότητας 2 είναι ειδικά η αντιμετώπιση στρεβλώσεων που προκαλούνται από ξένες επιδοτήσεις που διευκολύνουν την εξαγορά επιχειρήσεων-στόχων της ΕΕ. Βάσει της παρούσας ενότητας, η αρμόδια εποπτική αρχή θα ελέγχει εκ των προτέρων και κατόπιν υποχρεωτικής κοινοποίησης σε αυτήν τις σχεδιαζόμενες εξαγορές που ενέχουν ενδεχομένως ξένες επιδοτήσεις. Η διαδικασία ελέγχου πραγματοποιείται σε δύο στάδια: φάση προκαταρκτικού ελέγχου και, κατά περίπτωση, διεξοδική έρευνα. Για τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας του εν λόγω συστήματος, η αρμόδια εποπτική αρχή θα μπορεί να ελέγξει αυτεπαγγέλτως και εκ των υστέρων μια εξαγορά που δεν της κοινοποιήθηκε και να την απαγορεύσει ή, εάν έχει ήδη ολοκληρωθεί, να την ακυρώσει. Η ενότητα 3 αφορά την αντιμετώπιση των ξένων επιδοτήσεων υπό τον πρίσμα των κανόνων δημοσίων συμβάσεων. Οι αγοραστές του δημόσιου τομέα στην ΕΕ θα υποχρεούνται να αποκλείουν από τις διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων τους οικονομικούς φορείς, οι οποίοι έχουν λάβει ξένες επιδοτήσεις που προκαλούν στρεβλώσεις. Αυτός ο νέος λόγος αποκλεισμού θα μπορεί να εφαρμόζεται στην εκάστοτε επίμαχη διαδικασία, αλλά θα μπορεί επίσης να οδηγήσει σε αποκλεισμό από μεταγενέστερες διαδικασίες σύναψης συμβάσεων, εφόσον πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις. Τέλος, η Λευκή Βίβλος καθορίζει τρόπους, προκειμένου οι οικονομικοί φορείς να ανταγωνίζονται επί ίσοις όροις για τη λήψη χρηματοδότησης από την ΕΕ. Η Επιτροπή σημειώνει ότι η χρηματοδότηση της ΕΕ δεν θα πρέπει να συμβάλλει στην ευνοϊκή μεταχείριση των εταιριών που έχουν λάβει ξένες επιδοτήσεις που προκαλούν στρεβλώσεις στον ανταγωνισμό. Η δημόσια διαβούλευση θα είναι ανοιχτή έως τις 23 Σεπτεμβρίου 2020. Βάσει των παρατηρήσεων που θα λάβει, η Επιτροπή θα καταρτίσει κατάλληλες νομοθετικές προτάσεις για την αντιμετώπιση των στρεβλωτικών επιπτώσεων των ξένων επιδοτήσεων στην ενιαία αγορά. https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/el/ip_20_1070 https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52020DC0253&from=EN