Αγγλικά

28/02/2024 Επιλεκτικό πλεονέκτημα από καθεστώς αποζημιώσεων – C-797/22 P

Ελλάδα/Επιτροπή – Η ύπαρξη του πλεονεκτήματος διαπιστώνεται με γνώμονα τη δυνατότητα της επιχείρησης να αποκομίσει όφελος, το οποίο δεν θα αποκόμιζε υπό τις συνήθεις συνθήκες της αγοράς, χωρίς να έχει σημασία εάν η αγορά βρίσκεται ή όχι σε κρίση, διότι η έννοια της κρατικής ενίσχυσης είναι αντικειμενική. Μέτρα από τα οποία μπορούν να επωφεληθούν μόνον οι επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες σε ορισμένες περιοχές είναι a priori επιλεκτικά, εκτός εάν οι ενισχύσεις έχουν χορηγηθεί από περιφερειακές αρχές, οι οποίες διαθέτουν επαρκή διαδικαστική θεσμική και οικονομική αυτονομία
Το 2007, λόγω των αλλεπάλληλων πυρκαγιών που ξέσπασαν στην Ελλάδα και κατόπιν κήρυξης της χώρας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ελήφθησαν διάφορα μέτρα στήριξης για τις επιχειρήσεις των πληγεισών περιοχών. Το 2016, η Επιτροπή κίνησε επίσημη διαδικασία έρευνας, σχετικά με τη χρηματοδότηση όλων των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνταν στον τομέα της μεταποίησης γεωργικών προϊόντων, η οποία συνίστατο σε επιδοτήσεις επιτοκίου και εγγυήσεις του ελληνικού δημοσίου. Μετά την ολοκλήρωση της έρευνάς της, η Επιτροπή έκρινε ότι τα επίμαχα μέτρα συνιστούσαν παράνομες και μη συμβατές κρατικές ενισχύσεις και διέταξε την ανάκτησή τους, πλην ορισμένων εξαιρέσεων (SA.39119).

Η Ελλάδα άσκηση προσφυγή ακυρώσεως ενώπιον του ΓεΔΕΕ (Τ-850/19), η οποία απορρίφθηκε, με κεντρική επιχειρηματολογία ότι μέτρο που χορηγείται από δημόσια αρχή στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, ακόμη και αν πληροί το κριτήριο της μακροπρόθεσμης οικονομικής ορθολογικότητας ή εμπίπτει στην κοινωνική ευθύνη του κράτους, αποτελεί κρατική ενίσχυση. Τα παραπάνω στοιχεία μπορούν απλώς να λαμβάνονται υπόψιν κατά το στάδιο ελέγχου της συμβατότητας. Πάντως, ο αντισταθμιστικός χαρακτήρας οικονομικών μέτρων που χορηγούνται για τη στήριξη επιχειρήσεων που επλήγησαν από θεομηνίες δεν αίρει τον χαρακτηρισμό τους ως κρατικών ενισχύσεων.

Η Ελλάδα άσκησε αίτηση αναιρέσεως ενώπιον του ΔΕΕ (C-797/22 P). Το ΔΕΕ απέρριψε την αίτηση αναιρέσεως, με διάταξη, ως προδήλως αβάσιμη. Ειδικότερα, επί της ύπαρξης πλεονεκτήματος, το ΔΕΕ συμφώνησε με το ΓεΔΕΕ ότι, για να διαπιστωθεί η δυνατότητα μιας επιχείρησης να τύχει πλεονεκτήματος υπό κανονικές συνθήκες της αγοράς, θα πρέπει να εκτιμάται αν η δικαιούχος θα μπορούσε να αποκομίσει από την αγορά το ίδιο πλεονέκτημα με εκείνο που αντλεί από την επίμαχη ενίσχυση, ανεξαρτήτως του ζητήματος αν η αγορά βρίσκεται σε κρίση. Η ύπαρξη πλεονεκτήματος δεν καθορίζεται αναλόγως της αιτίας ή του σκοπού της ενίσχυσης. Στο πλαίσιο αυτό, τα οφέλη που θα μπορούσε να αντλήσει η Ελλάδα από τα επίμαχα μέτρα, μέσω της φορολογίας, δεν λαμβάνονται υπόψη προκειμένου να εκτιμηθεί αν τα μέτρα αυτά είναι οικονομικώς ορθολογικά και αν θα είχαν ληφθεί από ιδιώτη επιχειρηματία υπό κανονικές συνθήκες της αγοράς.

Επί της επιλεκτικότητας του μέτρου, το ΔΕΕ παρατήρησε ότι μόνον οι επιχειρήσεις που ήταν εγκατεστημένες στους πληγέντες νομούς μπορούσαν να επωφεληθούν από τα επίμαχα (μη φορολογικού χαρακτήρα) μέτρα. Τέτοια μέτρα από τα οποία μπορούν να επωφεληθούν μόνον οι επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες σε ορισμένες περιοχές είναι a priori επιλεκτικά, εκτός εάν οι ενισχύσεις είχαν χορηγηθεί από περιφερειακές αρχές, κάτι που δεν συνέβαινε, εν προκειμένω.

Ως προς την υποχρέωση ανάκτησης, το ΔΕΕ έκρινε ότι η ανάκτηση, που αποσκοπεί στην επαναφορά των πραγμάτων στην προτέρα κατάσταση μιας παρανόμως χορηγηθείσας κρατικής ενίσχυσης, δεν μπορεί κατ’ αρχήν να θεωρηθεί δυσανάλογο μέτρο. Το γεγονός ότι οι επίμαχες ενισχύσεις είχαν χορηγηθεί λόγω πυρκαγιών εξαιρετικού χαρακτήρα μπορεί μεν να ληφθεί υπόψη κατά την εκτίμηση της συμβατότητας των μέτρων, πλην όμως δεν μπορεί να χαρακτηριστεί, αυτό καθεαυτό, ως εξαιρετική περίσταση ικανή να εμποδίσει την ανάκτηση. Σε αντίθετη περίπτωση, καμία ενίσχυση που έχει χορηγηθεί για την αντιμετώπιση θεομηνίας δεν θα μπορούσε να ανακτηθεί, ακόμη και αν ήταν παράνομη και μη συμβατή.

Για τους παραπάνω λόγους, το ΔΕΕ απέρριψε την αίτηση αναιρέσεως ως προδήλως αβάσιμη.

https://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=283498&pageIndex=0&doclang=el&mode=req&dir=&occ=first&part=1
Επιστροφή



ΔηΣΚΕ & αγορά Οδηγός ΜοΚΕ κρατικών ενισχύσεων
      Powered by Softways S.A. Με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ε.Ε.